Merkeze Vekil Başkan

Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti'nin 5 yıllık görev süresinin dolmasının ardından 'vekil başkanlık' dönemi başlıyor.

Hükümet'in dünkü Bakanlar Kurulu toplantısında Serdengeçti'nin yerine gelecek ismi belirlememesi nedeniyle başkanlık bir süre vekaleten yürütülecek.

Merkez Bankası'nda, enflasyonla mücadele konusunda taraflı tarafsız herkesin takdirini kazanan, ancak özellikle son dönemlerde faiz oranlarını yüksek tuttuğu için çeşitli eleştirilerle karşılaşan 5 yıllık Serdengeçti dönemi sona eriyor.

Tüm çalışma hayatını Merkez Bankası'nda geçiren ve kuruma fiilen 26 yıl hizmet veren Serdengeçti, başkanlık görevine de Türkiye'nin yaşadığı en büyük finansal krizin ardından, mart 2001'de getirilmişti.

Hükümet belirleyecek, Sezer onaylayacak

Serdengeçti'nin koltuğuna kimin oturacağını Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılacak kararname ile hükümet belirleyecek. Kararname Cumhurbaşkanı Sezer'in de onayına sunulacak.

SÜREYYA SERDENGEÇTİ
2001 krizi sonrasında, Kemal Derviş'in Ekonomi Bakanı olarak atanmasının ardından uygulamaya konulan 'Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı' ile birlikte, Merkez Bankası Başkanlığı'nı üstlenen Serdengeçti, yaptığı uygulamalarla özellikle enflasyon konusunda çok başarılı oldu. Son derece kararlı bir şekilde enflasyona odaklanan Serdengeçti, bu konuda tarihi başarılar elde etti.

Serdengeçti, başkan olduğunda enflasyon yüzde 48.9'du. Beş yıllık bir mücadelenin sonucunda enflasyon tek haneli rakamlara geriledi. Serdengeçti ayrıca bol sıfırlı Türk Lirası'ndan altı sıfırın atılması ve Yeni Türk Lirası'na geçiş ile birlikte de önemli bir başarının mimarları arasında yer aldı.Enflasyonla mücadele konusunda kesin bir başarı kazanan Serdengeçti'ye en büyük eleştiriler ise faiz ve kurlarla ilgili olarak geldi. Özellikle son dönemde faizlerin seviyesinin yüksek olduğu ve bunun da kurun da düşük kalmasına sebep verdiği konusunda artan eleştiriler kimi zaman hükümet tarafından da dile getirildi.

26 yıl çalıştı
1952 yılında İstanbul'da doğan Serdengeçti, ODTÜ Ekonomi Bölümü'nden mezun oldu. Amerika'da Vanderbilt Üniversitesi'nde ekonomi dalında yüksek lisans yapan Serdengeçti, 1980 yılında Merkez Bankası'nda göreve başladı ve emekliliğine kadar bu kurumda kaldı. Serdengeçti, MB'de birçok kademede çalıştıktan sonra mart 2001-mart 2006 dönemi arasında başkanlık yaptı.

Yeni başkanın kim olacağı sadece Türkiye'de değil, uluslararası piyasalarda da merakla bekleniyor. Ancak AKP'nin Kızılcahamam kampında konuşan Başbakan Erdoğan karar vermek için hükümetin acelesi olmadığını söyledi.

Vekil başkan için gözler MB Meclisi'nde

Erdoğan'ın bu sözlerinin ardından gözler Merkez Bankası Meclisi'ne çevrildi. Banka Meclisi, en yaşlı üye İlker Parasız başkanlığında bir toplantı yaparak başkanlığa kimin vekalet edeceğini belirleyecek.

Burada eğilim, Merkez Bankası başkan yardımcılarından en kıdemlisinin başkanlığa vekalet etmesi yönünde. En kıdemli isim ise Şükrü Binay. Ancak hükümetin bu doğrultuda insiyatif kullanıp vekaletin başkan yardımcılarından Erdem Başçı'ya verilmesi yönünde ısrarcı olabileceği de belirtiliyor.

Merkez Bankası'nda Serdengeçti dışında ayrılacak isimler de var. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Fatih Özatay da 4 nisanda emekli olacak. Para Politikası Kurulu'nda da Serdengeçti ve Özatay'ın dışında iki koltuk daha boşalacak. Kurul üyelerinden Durmuş Yılmaz'ın görev süresi 1 mayısta, Güven Sak'ın görev süresi ise ağustos ayında doluyor.

Kimlerin adı geçiyor?

Merkez Bankası başkanlığı için ismi geçenler arasında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Başkanı Ahmet Ertürk, halen Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı görevini sürdüren Erdem Başçı, Brezilya Merkez Bankası eski başkanı İbrahim Eriş, Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı ile Ziraat Bankası Genel Müdürü Can Akın Çağlar yer alıyor.

Merkez bankası başkanları, beş yıllık süre için Bakanlar Kurulu kararıyla atanıyor. Süre bitince aynı kişiye yeniden görev verilebiliyor.

Başkan olmanın şartları

Merkez Bankası Kanunu uyarınca Merkez Bankası Başkanları, Bakanlar Kurulu Kararıyla 5 yıllık bir dönem için atanıyor, bu sürenin sonunda yeniden atanabiliyor.

Kanun uyarınca Merkez Bankası Başkanlığı görevine atanacaklarda ''yüksek öğrenim görmüş olma, maliye, iktisat ve bankacılık alanlarında bilgi ve tecrübe sahibi olması'' şartı aranıyor.

En yüksek icra amiri sıfatıyla Bankayı sevk ve idare ve yurt içinde ve dışında temsil eden Merkez Bankası Başkanı'nın Başkanlık görevi, özel bir kanuna dayanmadıkça Banka dışında teşrii, resmi veya özel herhangi bir görev ile birleşemiyor. Bundan başka başkan ticaretle uğraşamayacağı gibi, bankalar ve şirketlerde de hissedar olamıyor.

Hayır dernekleri ile amacı hayır, sosyal ve eğitim işlerine yönelmiş vakıflardaki görevler ve kar amacı gütmeyen kooperatif ortaklığı bu hüküm dışında tutuluyor.