Merkez enflasyonun gerekçelerini açıkladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, yıllık enflasyondaki artışta gıda ve temel mal fiyatlarının belirleyici olduğunu açıkladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ’Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri’ raporunu yayımladı. Raporda yıllık enflasyondaki artışta gıda ve temel mal fiyatlarının seyrinin belirleyici olduğunu, bu dönemde, TL’deki değer kaybının birikimli etkileri zayıflarken çekirdek göstergelerde yıllık enflasyonun nispeten yatay bir seyir izlediği belirtildi. Merkez Bankası raporunda şu ifadelere yer verildi:
"Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 9,66’ya yükselmiştir. Yıllık enflasyondaki artışta gıda ve temel mal fiyatlarının seyri belirleyici olmuştur. Bu dönemde, Türk lirasındaki değer kaybının birikimli etkileri zayıflarken çekirdek göstergelerde yıllık enflasyon nispeten yatay bir seyir izlemiştir."
Merkez Bankası raporunda "Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 9,66’ya yükselmiştir. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı yataya yakın bir seyir izleyerek yüzde 10,16 ve yüzde 9,77 ile tüketici yıllık enflasyonunun üzerinde gerçekleşmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, gıda ve temel mal grubunun katkısında yükseliş gözlenirken diğer alt grupların katkısında belirgin bir değişiklik gözlenmemiştir. Gıda ve temel mal gruplarının katkıları bu dönemde sırasıyla 3,39 ve 3 puan olarak gerçekleşmiştir.

ZAYIFLAMAKLA BİRLİKTE YÜKSEK
Mayıs ayında hizmet fiyatları aylık bazda yüzde 0,67 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 8,52 ile sınırlı bir oranda gerilemiştir. Gıda enflasyonundaki seyir yemek hizmetleri fiyatlarını olumsuz yönde etkilemeye devam etmiş ve lokanta-otel grubunda yıllık enflasyon yüzde 12,88’e yükselmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon kira grubunda da yükselirken diğer hizmet alt kalemlerinde düşüş kaydetmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet grubunda enflasyonun ana eğiliminin Mayıs ayında zayıflamakla birlikte yüksek seviyesini koruduğuna işaret etmiştir.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Mayıs ayında 0,29 puanlık artışla yüzde 11,39’a yükselmiştir. Bu gelişmede, dayanıklı mal grubu dışında kalan kalemler belirleyici olmuştur. Türk lirasının Nisan ve Mayıs aylarında sergilediği değerlenme eğilimine paralel olarak dayanıklı tüketim malları fiyatları yılbaşından bu yana ilk kez aylık bazda düşüş kaydetmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 15,08’e gerilemiştir. Buna karşılık, döviz kuru etkilerinin daha gecikmeli bir şekilde hissedildiği giyim ve dayanıklı dışı temel mal fiyatlarındaki istikrarlı artış eğilimi devam etmiştir. Giyim fiyatları ise Mayıs ayında mevsimsel ortalamalarının üzerinde artış gösterirken, grup yıllık enflasyonu yüzde 7,95’e yükselmiştir. Mayıs ayı gelişmeleri, dayanıklı mal grubunda döviz kuru kaynaklı enflasyon baskılarının tersine döndüğünü, diğer gruplarda ise birikimli değer kaybının gecikmeli etkilerinin sürdüğünü göstermiştir. Bu doğrultuda, mevsimsellikten arındırılmış veriler grup enflasyonunun ana eğiliminde bir miktar zayıflamayla birlikte yüksek düzeylerin korunduğuna işaret etmiştir.

ENERJİ FİYATLARI UCUZLADI
Mayıs ayında enerji fiyatları yüzde 0,54 oranında gerilemiştir. Bu dönemde su fiyatlarında gözlenen belirgin artışa karşın, Türk lirasındaki değerlenmeye bağlı olarak akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarında düşüş kaydedilmiştir. Bu gelişmelerle birlikte, yıllık enerji enflasyonu sınırlı bir artışla yüzde 4,62’ye yükselse de ılımlı seyrini korumuştur.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon yaklaşık 1 puanlık artışla yüzde 14,11’e yükselmiştir. İşlenmemiş gıda fiyatları aylık bazda sebze grubu kaynaklı gerilerken yıllık enflasyon taze meyve fiyatlarındaki olumsuz görünüme bağlı olarak 2,1 puan artarak yüzde 17,1’e yükselmiştir. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki artış eğilimi ekmek ve tahıllar dışında kalan gruplar öncülüğünde yavaşlamaya devam etmiştir. Ekmek ve tahıllar alt grubu fiyatlarındaki artış eğilimi yurt içi buğday fiyatlarındaki yükseliş paralelinde bu dönemde de sürmüş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 13,74 olarak gerçekleşmiştir. Bu doğrultuda, işlenmiş gıda yıllık enflasyonu 0,25 puan artarak yüzde 11,57’ye yükselmiştir.
Yİ-ÜFE Mayıs ayında yüzde 0,52 oranında azalmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 11,28’e gerilemiştir. Bu dönemde Türk lirasında devam eden değerlenme ile petrol ürünleri ve ana metal sanayi fiyatları geçen ayki düşüşünü sürdürmüştür. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarında ise artış eğilimi sona ermiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 13 seviyesinde yatay seyretmiştir.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Mayıs ayında dayanıksız tüketim malları fiyatlarında artış kaydedilirken diğer ana gruplarda fiyatlar düşmüştür. Dayanıksız tüketim malları grubunda yıllık enflasyon büyük ölçüde gıda imalatı fiyatları kaynaklı olarak yüzde 14 seviyesine yükselmiştir. Dayanıklı tüketim mallarında fiyatlar aylık bazda gerilerken yıllık enflasyon baz etkisiyle yükselmiştir. Sonuç olarak, Mayıs ayı itibarıyla imalat sanayi fiyatları üzerindeki döviz kuru kaynaklı baskılar zayıflamıştır. Bununla birlikte, imalat sanayi enflasyonunun mevcut seviyesi tüketici enflasyonu üzerindeki maliyet yönlü baskıların güçlü seyrettiğine işaret etmektedir."
(İHA)