Merkez Bankası'ndan enflasyon raporu 'Geriledi ama yüksek seyrini korudu'

Merkez Bankası şubat ayına ilişkin Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.  Rapora göre şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0,16 arttı ve yıllık enflasyon 0,68 puan azalarak yüzde 19,67 oldu.

Yıllık enflasyon petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak enerji grubunda yükselirken, diğer alt gruplarda düşüş gösterdi.

Şubat'ta ılımlı artış
Gıda yıllık enflasyonu bu dönemde gerilemekle birlikte yüksek seviyesini korudu. Temel mallar yıllık enflasyonundaki yavaşlama eğilimi alt gruplar geneline yayılarak sürdü. Hizmet fiyatları ocak ayındaki yüksek artış sonrasında bu dönemde görece ılımlı bir artış gösterdi. Bu görünüm altında, çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonu yavaşladı, ana eğilimindeki düşük seviyeler korundu.

Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları, sırasıyla, 1,07 ve 0,90 puan azalarak yüzde 18,48 ve 18,12 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, gıda ve hizmet gruplarının katkılarında sırasıyla 0,47, 0,30 ve 0,07 puan düşüş gözlenirken, enerji grubunun katkısı 0,17 puan arttı.

Vergi indirimi kalktı etkisi gözüktü
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde enflasyonun ana eğiliminde yükseliş gözlendi. Bu gelişmede geçen yıl kasım ayından itibaren dayanıklı mallara yönelik olarak uygulanan vergi indirimlerinin ana eğilim üzerindeki sınırlayıcı etkisinin şubat ayı itibarıyla ortadan kalkması da rol oynadı. Bahsedilen bu etkinin belirleyiciliğinde temel mal grubunda ana eğilim yükselirken, hizmet grubunda yataya yakın seyretti. Çekirdek göstergelerin ana eğiliminde, vergi indirimlerinin etkisi arındırıldığında da artış olduğu gözlendi.

Özel okul ücretleri erken başladı
Rapora göre Hizmet fiyatları, ocak ayındaki yüksek artışın ardından, şubat ayında görece ılımlı seyrederek yüzde 0,58 yükseldi. Grup yıllık enflasyonu ise 0,26 puan gerileyerek yüzde 15,14 olarak gerçekleşti. Bu dönemde kira enflasyonu yatay seyrederken diğer alt kalemlerde yıllık enflasyon geriledi.

Aylık bazda, ulaştırma hizmetlerinde kara ve hava yolu taşımacılığı fiyatlarında düşüş gözlenirken, diğer hizmetler grubunda özel okul ücret artışlarının geçmiş yıllara kıyasla daha erken başladığı izlendi.

İç talep zayıfladı
Lokanta ve oteller grubunda ise gıda fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak yemek hizmetleri fiyatlarında artış gözlenirken, konaklama hizmetleri fiyatları ılımlı seyretti. Böylelikle, hizmet yıllık enflasyonu, iç talep koşullarındaki zayıf seyre karşın, maliyet etkilerine bağlı olarak yüksek seyrini korumaya devam etti.

İlaç zammı Mart'ta yansıyacak
Temel mal grubu yıllık enflasyonu şubat ayında 1,53 puan düşüşle yüzde 21,22'ye geriledi. Yıllık enflasyondaki gerilemeye tüm alt grupların olumlu katkı vermeye devam ettiği gözlendi. Dayanıklı mallarda fiyat düşüşleri bu dönemde de devam etti. Giyim grubu yıllık enflasyonundaki düşüş bu dönemde yavaşlayarak sürdü. Diğer temel mallar grubunda fiyat artışları ılımlı görünümünü korurken, ilaç fiyatlarında referans döviz kuruna bağlı olarak yapılan ayarlamanın etkileri görüldü. İlaç fiyatları 19 Şubat 2019'dan itibaren geçerli olmak üzere yüzde 26,40 artırıldı. Artışın bir kısmı şubat ayında görülürken (yüzde 8,66), kalan kısmının endekse mart ayında yansıyacağı not edilmeli. Özetle, temel mal grubu fiyatlarındaki ılımlı seyirde Türk lirasındaki görünüm ve iç talepteki zayıf seyrin etkileri izlendi.

Enerjide de fiyatlar arttı
Raporu'a göre enerji fiyatları geçen ay yüzde 0,75 arttı. Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak tüp gaz ve akaryakıt fiyatları sırasıyla yüzde 3,18 ve yüzde 2,72 yükseldi. Diğer taraftan, şebeke suyu ve doğal gaz fiyatlarında düşüş gözlendi. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 1,51 puan yükselerek yüzde 14,57 oldu.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu şubat ayında 1,72 puan azalarak yüzde 29,25 oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yüzde 39,07'ye, işlenmiş gıdada ise yüzde 20,18'e geriledi.

Taze meyve-sebzede yıllık enflasyon 59,7
İşlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonundaki azalışta temel belirleyici taze meyve-sebze fiyatları oldu. Bu dönemde taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyon 4,36 puan gerilese de yüzde 59,75 ile yüksek seviyesini korudu. İşlenmiş gıda grubunda süt ürünleri, çay ve katı-sıvı yağ fiyatlarında düşüş kaydedilirken, ekmek ve tahıllar ile konserve ürünleri fiyatlarında artışlar gözlendi. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu şubat ayında 1,29 puan gerileyerek yüzde 22,67 oldu.

Maliyet baskısı devam ediyor
Rapora göre yurt içi üretici fiyatları şubat ayında yüzde 0,09 yükselirken, yıllık enflasyon 3,34 puan azalarak yüzde 29,59'a geriledi. İmalat sanayi yıllık enflasyonu ise 1,14 puan düşüşle yüzde 28,47 oldu. Bu dönemde, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi yükseldi.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, şubat ayında fiyatlar gaz, elektrik ve su fiyatlarındaki düşüşlere bağlı olarak enerji grubunda gerilerken, dayanıksız tüketim mallarında arttı. Diğer alt gruplarda belirgin bir değişim göstermedi.

Ara malı grubunda beton, çimento ve alçıdan eşyalar ile kablolamada kullanılan ürünlerin fiyatlarında artış görülürken, sermaye malı fiyatlarında gözlenen artışta metal yapı ürünleri ve motorlu kara taşıtlarının parça ve aksesuarları öne çıktı.

Bu dönemde, dayanıksız tüketim malları fiyatları işlenmiş meyve-sebze, ilaç, basım hizmetleri, et ve unlu mamuller öncülüğünde yükseldi. Sonuç olarak, şubat ayında tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları sürdü.