Merkez Bankası'ndan enflasyon açıklaması sebebi gıda ve enerji

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) nisan ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 7,25 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 69,97'ye yükseldiğini açıklamasının ardından TCMB'nin Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.

Rapora göre, uluslararası emtia fiyatları ile tedarik sorunları tüketici fiyatları üzerinde baskı oluşturmaya devam etti.

Tüketici yıllık enflasyonundaki artış alt gruplar geneline yayılırken, bu gelişmeye en belirgin katkı başta gıda olmak üzere enerji ve hizmet gruplarından geldi.

Gıda grubunda yıllık enflasyondaki yükseliş alt kalemler genelinde devam ederken, bir önceki ay yataya yakın seyreden taze meyve ve sebze fiyatları bu dönemde yüksek artış sergiledi.

Enerji enflasyonu, doğal gaz ve şebeke suyu gibi yönetilen/yönlendirilen kalemlerdeki gelişmeler öncülüğünde önemli ölçüde artış kaydederken, bu dönemde, hizmet grubunda yıllık enflasyon alt gruplar genelinde arttı, enerji ve gıda fiyatlarındaki görünüme paralel olarak ulaştırma ve lokanta-otel öne çıkan gruplar olmaya devam etti.

Temel mal grubunda yıllık enflasyon dayanıklı mallarda yükselirken diğer alt gruplarda geriledi. Belirli ürünlere uygulanan KDV indiriminin fiyatlara yansırken, bu gelişme diğer temel mal grubunda fiyatları olumlu etkiledi.

Uluslararası emtia fiyatlarında devam eden yüksek seyir, yurt içi enerji fiyatlarındaki artışlar ve tedarik zincirlerindeki aksamalar neticesinde üretici fiyatlarındaki yükseliş sürerken, bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları artmaya devam etti.

- Yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseldi

Nisanda B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 57,20 ve yüzde 52,37 olarak gerçekleşti.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artış önceki aya kıyasla B endeksinde yükselirken, C endeksinde bir miktar düşüş kaydetti.

Aylık fiyat artışları, B endeksini oluşturan hizmet ve işlenmiş gıda gruplarında yükselirken, temel mal grubunda bir miktar yavaşladı.

Yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselirken, ulaştırma hizmetleri ve lokanta otel grubundaki artışlar daha belirgin oldu. Akaryakıt fiyatlarındaki birikimli artışlar ulaştırma hizmetlerindeki görünümü olumsuz etkilemeye devam ederken, fiyatların yüzde 11,35 artmasıyla grup yıllık enflasyonu yüzde 78,00'e yükseldi.

Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerle incelendiğinde, kirada aylık artışların yatay seyrini nisanda da koruduğu gözlendi.

Temel mal yıllık enflasyonu nisanda 2,39 puanlık yükselişle yüzde 61,58 seviyesine ulaştı. Bu dönemde, yıllık enflasyon dayanıklı mal grubunda yükselirken, diğer alt gruplarda geriledi.

- Taze meyve ve sebze fiyatları önemli ölçüde arttı

Enerji fiyatları nisanda yüzde 7,62 artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 118,20 oldu. Bu dönemde akaryakıt, katı yakıt ve tüp gaz fiyatlarındaki artışlar devam etti.

Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları nisanda yüzde 13,38 artarken, uluslararası tarımsal emtia fiyatlarındaki yüksek seviyeler, olumsuz hava koşulları ve artan girdi maliyetleri sektör üzerinde baskı oluşturdu.

Bu gelişmeler neticesinde genele yayılan fiyat artışlarıyla, yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yüzde 100,67, işlenmiş gıdada yüzde 78,09 oldu.

Mevsimsellikten arındırılmış veriler, işlenmemiş gıdada taze meyve ve sebze fiyatlarının önemli ölçüde arttığına işaret etti.

Emtia fiyatlarındaki yüksek seviyeler, tedarik zincirlerindeki aksaklıklar ve yurt içi enerji maliyetlerindeki artışlar üretici fiyatlarını olumsuz etkilemeye devam etti.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon ara mallarında yataya yakın seyrederken diğer alt gruplarda yükseldi.