Menopoz nedir? Menopozun diş sağlığına etkileri

Kadınların belli bir yaştan sonra girdiği menopoz nedir? Kadınlar menopoza neden girerler? Menopozun bir çok etkisi olduğu biliniyor, peki diş sağlığına etkilerinden haberiniz var mıydı?

Menopoz dönemlerinde diş sağlığına daha da dikkat etmek gerekiyor. Şimdi menopozla ilgili en çok merak edilen soruların cevaplarına geçelim...

MENOPOZ NEDİR?

Kadının adetlerinin kesilmesi olarak tarif edebileceğimiz menopoz 48 ile 52 yaşlar arasında yoğunlaşmıştır. Menopozun 35 yaşından erken olduğu durumlara erken menopoz adını veriyoruz. Menopozun 55 yaşından sonra da olmamasının rahim kanserini arttırıcı bir etkisi olduğu düşünülmektedir. Dolayısı ile menopoza çok erken girmek kadar çok geç girmek de sağlık açısından sakıncalıdır.

Menopoz bir hastalık değildir. Ergenlik gibi, doğurganlık gibi kadın vücudunun doğal bir işlemidir. Bu dönemde kadınlar doğum kontrolü mecburiyeti olmadan cinsel hayatı keyfini tam olarak yaşayabilirler.

YUMURTLAMA SÜRECİ NASIL OLUR?

Yeni doğan bebekler yumurtalıklarındaki yüzbinlerce yumurtayla doğarlar. Bu yumurtalar ergenlik çağına kadar uyuma sürecindedirler. Ergenlik çağında beyinden başlayan hormonal kamçılamayla yumurtalıklar büyümeye başlar. Her ay bunların bir tanesi büyüyüp 2-2.5 cm. çapına kadar geldikten sonra patlar ve içindeki toplu iğne başının yarısı kadar büyüklükteki hakiki yumurtayı karın boşluğuna atar. Bu yumurta yumurtalık kanalları tarafından yakalanıp kanalın içinde spermle de birleşebilirse bir bebek oluşturur. Her ay bir yumurta yumurtlamaya çalışırken şu an bilinmektedir ki yüzlerce yumurta da onu yakalamaya çalışmakta ama yapamadığı için de tam büyüyemeden telef olmaktadır. Dolayısı ile her adetli kadın bir yumurta yumurtlarken yüzlercesini de telef vermektedir.
Bu yüzbinlerce yumurta sayısı azalarak 40’lı yaşlardan sonra belli bir sayının altına inmekte ve menopozda da tamamı tükenmektedir. Menopozdan sonra yumurtalama artık olmamaktadır.



YUMURTALAR HANGİ YAŞTA AZALMAYA BAŞLAR? 

Yumurtaların sayısının 40’lı yaşlardan sonra azalması ile birlikte vücuttaki yumurtaların salgıladığı östrojen dediğimiz kadınlık hormonu miktarında da azalma görülmektedir. Menopozdan sonra da hiç yumurta kalmadığı için östrojen de sıfıra yakın bir seviyeye iner. Östrojen menopozdan sonra da tam olarak sıfıra inmemektedir. Çünkü vücudun yumurtalıklar dışında da özellikle yağ dokusundan ve böbrek üstü bezlerinden de çok az miktarda östrojen salınımı vardır ama bu miktar adet olmaya yetmez.


MENOPOZDA DİŞ SAĞLIĞI

Menopoz ve orta yaş dönemi, ruhsal değişim açısından sancılı olduğu kadar sağlık açısından da oldukça önem teşkil ediyor. Dikkat edilmediği takdirde bu süreçte diş sağlığı tehlikeye girebilir. Özellikle sık karşılaşılan kemik erimesi ve buna bağlı dişeti çekilmesinin artış yaşandığı menopoz döneminde düzenli diş doktoruna gitmek, dişeti çekilmesini büyük oranda engelleyebiliyor. 

Orta yaş döneminde dişeti çekilmesi kadar, çapraşık dişler, önceki yıllarda yapılan tedavilerin kontrol edilmemesi ve gömük 20 yaş dişleri de kişilerin hayatını zora sokuyor.

Ağız ve diş sağlığında orta yaş döneminin özellikle de menopoz sürecinin önemine dikkat çeken Ortodontist Dr. Aylin Sezen Yalçın, dişlerde ve çene kemiklerinde 40 yaş ve sonrasında ciddi problemler yaşanabileceğini vurguladı.

 

Düzenli doktor kontrolünün önemine vurgu yapan Yalçıner, “Öncelikle kişilerin doktor kontrollerini aksatmamaları şart. Önceki yıllarda yapılan eski lamineler, dolgular ve protezler senede iki kez doktor tarafından kontrol edilmeli. Bu tedavilerin efektif kullanım süresi 5 yıldır. Malzemelerin de zaman içinde yaşlandıklarını düşünürseniz, yıllar geçtikçe protez ve dolgularınızı da yeniletmeniz gerekir. Yıllar ilerledikçe dişetiniz ile kenar uyumunu kaybeden protezlerinizi, kenar kırığı olan dolgularınızı yenilemezseniz, dişlerinizin çekimine kadar gidebilecek bir süreci de başlatmış olursunuz” dedi.

ORTA YAŞ DÖNEMİNDE DE ORTODONTİK TEDAVİ MÜMKÜN

Dişlerin birbiri üzerine binerek, çapraşık bir hal alması ise orta yaşta baş göstererek kişiye rahatsızlık veriyor. 6 – 8 aylık bir ortodontik tedavi ile düzeltilebilen bu durum, kişinin eskiden sahip olduğu düzgün dişlere yeniden kavuşmasına yardımcı oluyor. İhmal edilmesi ise dişlerdeki çapraşıklık miktarını artıracağından diş ve diş eti sağlığına olumsuz yönde etki edebiliyor. İhmal edilen gömük 20 yaş dişleri ise sürekli enfeksiyon kaynağı olmasının yanı sıra, komşu olan dişlerin de sağlığını olumsuz olarak etkiliyor. Özellikle kalp hastalığı olan kişilerde gömük dişlerin varlığı oldukça risk teşkil ediyor.