Meclis'te tuhaf bir temizlik vakası

Türkiye, askeri cuntanın hazırlattığı 28 yıllık anayasayı önemli ölçüde değiştirecek 12 Eylül'deki referanduma hazırlanırken, 1980 darbesinin vahim sonuçlarından biri daha ortaya çıktı.

Buna göre, 1980 yılına kadar Meclis'in üzerinde denetim işlevi gören ve çok kritik kararların altına imza atan Cumhuriyet Senatosu tarafından tutulan tutanaklar, zabıtlar ve yazışmaların askeri yönetim tarafından imha edildiği anlaşıldı.

27 Mayıs darbesinin ardından kurulan Cumhuriyet Senatosu, 1961-1980 yılları arasında çalıştı. Böylece TBMM'de, Millet Meclisi'nin yanı sıra Cumhuriyet Senatosu olmak üzere iki meclisten oluşan bir yapı ortaya çıktı. Cumhuriyet Senatosu, 150'si genel oyla olmak üzere, 15'i Cumhurbaşkanınca atanıyordu. Milli Birlik Komitesi(MBK) başkanı ve üyeleri ile eski cumhurbaşkanları da senatonun tabii üyeleriydi.

MECLİS ÜZERİNDE SAYIŞTAY GİBİ ÇALIŞIYORDU

Cumhuriyet Senatosu, Millet Meclis'ini denetleme işlevi görüyordu. Buna göre, Millet Meclisi kanunları hazırlıyor, daha sora Cumhuriyet Senatosuna gönderiyordu. Bu kanunlar, Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulu ve komisyonlarında görüşüldükten sonra yeniden Millet Meclisi Genel Kurulu'na geliyordu.

Eğer Millet Meclisi Genel Kurulu'nda kabul edilmeyen maddeler varsa son kez Cumhuriyet Senatosu'na gelip incelendikten sonra bir daha Meclis'e gönderiliyor ve kanunlaşıyordu.

Böylece kanunlar iki kez Meclis'ten ve Senato'dan geçiyordu. Cumhuriyet Senatosu üyeleri, asıl olarak kanunlar üzerinde denetim yapıyorlardı. Yani kanunlar onlardan izin alınmadan geçemiyordu. Senato, Millet Meclisi üzerinde nevi bir üst denetim kurulu gibi çalışıyordu. Aralarında BMK üyelerinin de bulunduğu Senato Meclisi, aynı zamanda halkın seçtiği milletvekilleri üzerinde psikolojik baskı unsuru olarak kullanılıyordu.

CUNTA, TEMİZLİK HAREKÂTI YAPMIŞ

Cumhuriyet Senatosu 12 Eylül 1980 darbesinin parlamento feshedilince Cumhuriyet Senatosu da yürürlükten kaldırıldı. Meclis'te milletvekili kalmadığı için darbeciler Danışma Meclisi kurmaya karar verdi. Meclis amirliğine ise bir tümgeneral atandı. Ancak bu döneme ışık tutan belge ve bilgiler de yok edildi. Senato'nun 20 yıl boyunca aldığı kararlar, tutulan zabıtları, yazışmaları ve tutanakları imha edildi. Bugün Meclis'te sadece Millet Meclisi ile ortaklaşa alınan kararların dosyaları bulunuyor. Bunun dışında Senato Meclisi'nin tek başına yaptığı Genel Kurul ve komisyon tutanakları, katip zabıtları ve yazışma dosyaları, TBMM kütüphanesi ile arşivleri ve Meclis'in internet sitesi de dahil hiçbir yerde bulunmuyor. Böylece kapsamlı bir temizlik harekatı yapılarak arşivler yok edilmiş.

EMEKLİ ARŞİV MEMURU: DOSYALAR KOMUTANLARIN EMRİ İLE KAYBETTİRİLDİ

Meclis Genel Sekreterliği de dahil hiç kimse bu dosyaların akıbeti konusunda bir bilgiye sahip değil. Meclis'in arşiv çalışanları dosyaların yok edildiğini biliyor ancak bu dosyaların ne yapıldığını bilmiyor.

TBMM'de, 1973'ten 12 Eylül darbesine kadar Cumhuriyet Senatosu'nda olmak üzere 36 yıl boyunca arşiv memuru olarak görev yaptıktan sonra emekli olan İhsan Ezherli, dosyaların yok edildiğine şahit olduğunu söyledi.

'Devlet sırrı' olduğu gerekçesiyle bu konuda ayrıntı vermeyen Ezherli, dosyaların Milli Güvenlik Konseyi'nin emri üzerine bir süre önce vefat eden dönemin TBMM Genel Sekreteri Muammer Telli tarafından kaybettirildiğini söyledi. Ezherli, dosyaların çok önemli belge, zabıt ve yazışmalar içerdiğini kaydetti. Ezherli, "Bu dosyalar imha edildi. Ancak bunların nasıl yapıldığını konusunda bir şey diyemem. Çünkü bu bir devlet sırrıdır. Genel Kurul'un çok gizli celseleri bile 10 yılda açılıyor. Ancak İstiklal Mahkemeleri dosyaları hala açıklanmıyor. Bu dosyaların niçin yok edildiğini bilmiyorum. Çok önemli olduğu için olabilir. İçlerinde zabıtlar, gizli görüşmeler ve yazışmalar vardı. Yani çok önemli şeyler vardı. 20 yıllık Senato kararlarını Milli Güvenlik Konseyi üyelerinin emri ile dönemin Meclis Genel Sekreteri Muammer Telli tarafından kaybettirildi."

MECLİS BAŞKANINA ASKERİ TATBİKAT

Ezherli, 12 Eylül darbesinin ardından şahit olduğu dönemi ise şöyle anlattı: "Her sabah içtima alıyorlar, daha sonra komutana tekmil veriliyordu. Bu durum, 3 yıldan daha fazla sürdü. Müdürler ve genel sekreter de dahil komutana tekmil veriyorlardı. Tuğgeneral Meclis İdare Amirliği yapıyordu Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Kenan Evren'in altında. Bütün daire amirleri ona tekmil verip 'şu yapıldı, bu yapılacak' diye. O zamanki Meclis Başkanı olan Danışma Kurulu Başkanı Sadi Irmak'a bile askeri tatbikatlar yaptırılıyordu. O dönem yaşanmadan anlatmak mümkün değil."