Meclis AİHMin yükünü azalttı

İnsan Hakları ve Ana Hürriyetlerini Korumaya Dair Sözleşmenin Oluşturduğu Denetim Mekanizmasının Değiştirilmesine İlişkin 14 Nolu Protokolün onaylanmasının uygun bulunduğuna dair yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

13 Mayıs 2004 yılında imzalanan 14 Nolu Protokol, iş yükü giderek artan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) daha etkin şekilde çalışmasına yönelik değişiklikler içeriyor. Protokolle, AİHM'in yapısında değişiklik yapılırken davaların daha hızlı görülebilmesi amacıyla, başvuruların ilk incelemesini yapmak üzere tek yargıç sistemi getirilirken, bu görevi yapan komitelere de bazı şartlarla başvuruların esasını inceleyerek karar verme olanağı sağlanıyor.

CHP İstanbul Milletvekili Onur Öymen, tasarı üzerinde yaptığı konuşmada, AİHM'in önemli bir işlev gördüğünü ve başarılı çalışmasının Türkiye açısından önemli olduğunu söyledi. AİHM'e başvuruların olağanüstü ölçüde arttığını, 2005 yılında 45 bin 510 başvuru yapıldığını anlatan Öymen, bekleyen dosya sayısının yaklaşık 81 bin olduğunu, davaların 10 bininin Türkiye ile ilgili olduğunu kaydetti.

AİHM'in ağır iş yükünü kaldıramaz duruma geldiğini, bu nedenle 14 Nolu Protokol ile yeni bir yöntemin uygulanmasına ihtiyaç olduğunu belirten Öymen, değişiklikle mahkemenin daha verimli çalışmasının amaçlandığını vurguladı. Uzun süreden beri Türkiye'nin insan hakları ihlalleri nedeniyle Avrupa tarafından eleştirildiğini anlatan Öymen, İlerleme Raporu'nda Hükümete yönelik eleştiri ve iddialara yer verildiğini kaydetti.

Öymen, bunlar arasında, Türk hükümetinin AİHM ile işbirliği yapmadığı, polis ve jandarmanın gözaltına alınanların hukuki yardım almasını engelleyici tutum içinde olduğu, işkence ve kötü muamele yapan kamu görevlilerinin korunduğunun yer aldığını, kendilerinin bu eleştirilerden bazılarına katıldığını söyledi. Hükümetin insan hakları konusunda daha duyarlı olmasını isteyen Öymen, ''AİHM gündeminde Alevi vatandaşlarımızla ilgili dava var. Bu konuda mahkeme karar vermeden biz gerekli düzenlemeyi yapmalıyız. Ayrıca, Öcalan'ın yeniden yargılanması konusu gündemimize gelebilir'' dedi.

Anavatan Partisi Erzurum Milletvekili İbrahim Özdoğan da ''Avrupa ortaçağı yaşarken bizim ecdadımız onlara insana saygıyı öğretmiştir. Ama bazen Avrupalının haçlı damarı patlıyor ve bize engeller çıkarıyor. Onlar bizim tarihimizi unutmasın. Osmanlı isteseydi, Avrupa'nın yarısı bugün Müslüman'dı'' dedi.

TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanvekili Eyüp Sanay ise protokol hakkında bilgi verdi. Sanay, düzenlemeyle insan haklarının daraltılıp genişlemesinin söz konusu olmadığını, AİHM'in iş yükünü azaltmaya dönük olduğunu söyledi. CHP Ankara Milletvekili Yakup Kepenek'in de tasarı üzerindeki konuşması sırasında Nazım Hikmet'in bir şiirini okuması, milletvekillerince alkışlandı.

-ULUSLARARASI ANLAŞMALAR-

TBMM Genel Kurulunda daha sonra, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Katar Devlet Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması, Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna Hersek Arasında Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması, Türkiye Cumhuriyeti ile Portekiz Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ve Ek Protokolün, Türkiye Cumhuriyeti ile BM Dünya Gıda Programı Arasındaki Temel Anlaşmaya Ek, Türkiye Cumhuriyeti ile Afganistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sağlık Alanında İşbirliğine Dair Anlaşmanın onaylanmasının uygun bulunduğuna dair yasa tasarıları da kabul edildi. Başkanvekili Sadık Yakut, birleşimi saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.