Mars’ta amonyak müjdesi

Mars’ta amonyak tespit edilmesi, gezegende mikrobiyolojik yaşam olduğu ihtimalini güçlendirdi. Avrupa Uzay Dairesi tarafından Mars’a gönderilen Mars Express, gezegende amonyak tespit etti. Açığa çıktığında çok kısa bir zamanda yok olan amonyağın, bir gezegende sürekli kendini tazelemesi için yüzeyde ya aktif yanardağların ya da mikrobiyolojik bir yaşamın var olması gerekiyor. Mars’ta şimdiye dek aktif volkana rastlanmadı. Mars Express’in tayfölçerlerinin Mars’ta amonyak tespit etmesi, gezegende yaşam var mı sorusu açısından son derece önemli bir bulgu olarak değerlendiriliyor. Araştırma yetkililerinden Vittorio Formisano konu ile ilgili detayların gelecek günlerde basına açıklanacağını belirtti. Geçen Aralık ayından beri Mars’ın yörüngesinde bulunan Mars Express’in gönderdiği verilerin ancak çok küçük bir kısmı tasnif edilebildi. GEZEGEN SÜREKLİ AMONYAK ÜRETİYOR Mars’ta bulunan amonyak, yine biyolojik kökenli bir başka madde olan metan ile birlikte düşünüldüğünde gezegende biyolojik yaşam ihtimali artıyor. Amonyağın açığa çıktıktan sonra, Mars atmosferinde yaklaşık üç saat içinde yok olduğu göz önüne alınınca, amonyağın gezegende sürekli olarak yeniden üretiliyor olması gerekiyor. Mikroorganik canlılar sindirim işlemi esnasında doğadan edindikleri proteinleri parçalayarak amino asit üretiyorlar. Bu reaksiyonun sonucunda amonyak açığa çıkıyor. HASSAS TAYFÖLÇERDEN GÜZEL HABER Mars Express’in bünyesindeki Planetory Fourier Spectometre (PFS) adı verilen tayfölçer, 1.2-5 mikron ila 5-50 mikron arasında ve içinde karbondiyoksit ve su moleküllerinin de bulunduğu maddelerin radyasyona duyarlı ölçümlerini yapıyor. 10 mikronlu amonyak da bu alana dahil. AZOTUN VARLIĞINA İŞARET EDİYOR Amonyağın yaşam için önemi ise, azot ve hidrojenden oluşuyor olması. Bilim adamları uzayda herhangi bir yerde yaşamın gelişmesi için azotun mutlaka az ya da çok var olması gerektiğini düşünüyorlar. Ancak, azotun Mars atmosferinde nadir bulunduğu düşünülüyordu. Mars’ta amonyağın varlığı, şüphesiz azotun da varlığına işaret ediyor ki, bu gezegende mikrobiyolojik yaşamın var olduğuna dair en önemli ipuçlarından biri olarak değer kazanıyor. Amonyağı üretecek bir diğer kaynak ise aktif yanardağlar, ki şimdilik böyle bir bulguya rastlanmadı. PFS şimdiye dek gözlemlediği yanardağlarda karbon diyoksitin tükendiği ve su buharının arttığını saptamıştı. NASA’nın Ocak ayında gezegene inen robot araçları Opportunity ve Spirit, jeolojik gözlem yapacak donanımları sayesinde amonyakla ilgili yeni ipuçlaarı bulabilirler. NTV-MSNBC