Marmara için ‘kötü’ tahmin

Kandilli Rasathanesi’nin erken uyarı, TÜBİTAK’ın radon gazı ve yeraltı suyu ölçümleriyle depremin önceden tahmin edilmesine yönelik çalışmalarına, uluslararası boyutta bir yenisi eklendi: ‘Elektra Grubu Projesi’. Ve grubun çalışmalarına göre, Marmara’da beklenen deprem için önümüzdeki 4 - 5 yıl oldukça riskli. Avrupa Birliği’nin finansal destek verdiği ‘Elektra Grubu Projesi’nde, hava durumu gibi ‘yer tahmin durumu’ raporu verilecek. Projeye, Avrupa Uzay Ajansı’nın ‘DEMETER’ uydusu da destek sağlayacak. İTÜ öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Berk Üstündağ, başkanı olduğu projeye 13 Avrupa ülkesi ve Japonya’nın katıldığını belirtti. Mevcut istasyonlarda elektrik alan değişimlerini ölçtüklerini, bu değişimlerle deprem arasındaki süreyi saptadıklarını söyleyen Üstündağ, şimdilik yüzde 66 başarı sağlayan sistem sayesinde, son İzmir depremi dahil 7 büyük depremi belirlediklerini, bunu internet ortamında da duyurduklarını anlattı. 'Sismik anomalilerin hızı çok arttı’ Yine de yüzde 66’lık başarının erken uyarı için çok anlamlı olmadığını kaydeden Üstündağ, büyüklük üzerinde de çalıştıklarını ve verilerine göre Marmara Denizi’nde beklenen depremin süresinin kısaldığını iddia ederek, şunları söyledi: "Marmara’da 1999 depreminden sonra tehlikeli süreç, olasılık yoğunluk hesabına göre ilk 8 yıldı ve bu sürenin dolmasına 4 - 5 yıl kaldı. Anomalilerin hızlanma oranı, önceki yıllara göre çok hızlı. Hesaplarımıza göre depremin ilk 20 yıl içinde olma olasılığı yüzde 70. Bu 30 yıl içinde olmama olasılığı ise yüzde 5’in altında. Marmara’da sismik etkinliğin sürekli arttığını gözlüyoruz. Ocak ayından itibaren iki yerde artış var. Birinin tahmini kaynağı Marmara Adası’nın kuzeyi, diğeri de Marmara’nın doğusu." ‘200 bilim adamı tam 90 istasyon’ Yaklaşık 200 bilim adamının çalıştığı Elektra Grubu Projesi kapsamında enstitü, rasathane, üniversite ve şirketler bazında 30 da katılımcı bulunduğunu belirten Üstündağ, sistemlerinin öncelikli olarak Türkiye ve Avrupa’yı kapsayacağını kaydetti. Nihai hedeflerini, ‘dünya çapında bir deprem erken tahmin sistemi kurmak’ olarak açıklayan ve ilk olarak 60’ı Türkiye’de (sağda) dünya çapında 90 istasyon kurmak istediklerini söyleyen Üstündağ, amaçlarını da şöyle açıkladı: ‘Yer kabuğunun üst katmanlarındaki değişimlerle atmosfer arasındaki ilişkinin ortaya konması...’