Mantar'ın marifetleri

Selçuk Üniversitesi (SÜ) Mantarcılık Araştırma ve Uygulama Merkezi Başkanı Yrd. Doç. Dr. Celalettin Öztürk, mantarların büyüme ve olgunlaşma döneminin kısa sürdüğünü, mantar toplamak için en uygun dönem olan eylül ayının ise iyi değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Ülkemizdeki bölgesel iklim farklılıklarının, yenilebilen mantarların çeşitliliğini de artırdığını belirten Öztürk, "Vitamin, mineral ve protein yönünden çok zengin olan yenilebilir mantar, besin değeri ve lezzet yönünden ete çok yakındır" dedi. Mantarın bu kadar lezzetli olmasının içinde bulunan kendine özgü bazı maddelerden kaynaklandığını anlatan Öztürk, şunları kaydetti: "Yüzde 92'si su olan mantarın geriye kalan kısmını, protein, yağ, karbonhidrat ve mineral maddeler oluşturur. Yenildiğinde vücuda yüksek enerji veren mantarın yüzde 72-83'ü vücut tarafından tamamen sindirilir. Aynı zamanda vücudumuz için gerekli tüm aminoasitleri içeren mantar, kandaki şeker seviyesini düşürdüğü ve kolesterolü azalttığı için kalp ve damar hastalıklarında diyet olarak da kullanılmaktadır." Öztürk, baharda nisan yağmurları ile uyanan mantarların sonbahar mevsiminde ise eylül ayında çıkmaya başladığını belirterek, "Sonbaharın, besin değeri en yüksek mantarı, eylül ayında çıkar. Kurak yaz dönemi boyunca toprak altında gerekli koşulların oluşmasını bekleyen mantarlar, eylül ayında başlayan sonbahar yağmurları ile birlikte yeniden uyanırlar" dedi. Oldukça hızlı büyüyen ve kısa sürede özelliğini yitiren mantarların, yağmurun yağmasından hemen sonra toplanması gerektiğini vurgulayan Öztürk, şöyle devam etti: "Kolesterol ve şekeri düşürme özelliği ile bilinen mantarın toplanması da sağlıklı yaşam için iyi bir spordur. Avrupa'da birçok ülkede doğa sporu adı altında gerçekleştirilen mantar toplama, ciddi bir spor etkinliği olarak kabul edilmektedir. Doğada sürekli gezinmeyi gerektiren mantar toplama, dikkatin yoğunlaşmasına yardımcı oluyor. Bu nedenle, sağlıklı yaşam için son yıllarda doktorlar mantar toplamayı tavsiye etmeye başladı. Bazı ülkelerde ise sadece bunun için kulüpler oluşturuluyor. Mantar tutkunları yılın belli dönemlerinde bir araya gelerek, topladıkları mantarlarla partiler düzenliyor." "Köy göçüren" başta olmak üzere bazı mantar türlerinin zehirli olduğunu hatırlatan Öztürk, Türkiye'de yetişen zehirsiz mantarların genellikle dolgun ve beyaz renkte, zehirli mantarların ise şapkaları daha sivri, renklerinin ise yeşilimsi ya da kahverengi olduğunu vurguladı. Öztürk, kırdan toplanan mantarları yemeden önce uzman kişilere danışılması, zehirli olduğundan şüphe duyulan mantarların da kesinlikle yenmemesi gerektiğini sözlerine ekledi.