Make America Great Again

Donald Trump sözüne sadık kaldı. ABD başkanlığı için kampanya yürütürken serbest ticareti farklılaştırdıktan sonra, ekonomik milliyetçiliği görevdeki gündeminin merkezi haline getirdi.

İdaresinde, Trans-Pasifik Ortaklığı dahil olmak üzere bazı ticaret anlaşmalarından çekildi. Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması NAFTA ve ABD-Kore Serbest Ticaret Anlaşması dahil olmak üzere her ülkeyle pazarlık yaptı.

Trump’ın çelik ve alüminyuma uyguladığı tarifeler gibi eylemlerinin birçoğu ABD ekonomisine zarar verebilecek türden.

Trump yönetimi, uluslararası ticaret kurallarını hiçe sayarak, ülkenin dünya üzerinde ki hegemonyasını azaltmakta. Diğer ülke hükümetlerinin de ticareti keyfi bir şekilde sınırlandırmak için aynı araçları kullanmaya sevk etmekte.

Çok taraflı ticaret sistemine kalıcı biçimde zarar verecek olan Dünya Ticaret Örgütü'nün zayıflatılması konusunda bilinçli adımlar atılmakta.

Gelecekteki bir ABD yönetimi, ticaretle ilgili daha geleneksel bir yol haritasıyla zararın bir kısmını ortadan kaldırabilir ve ABD’nin güvenilir bir ticaret ortağı olarak saygın itibarını onarmayı başarabilir.

Ancak bazı açılardan geri dönüş olmayabilir. Trump yönetiminin Dünya Ticaret Örgütü'ne saldırıları ve korumacı eylemlerinin birçoğu için yaptığı genişleyen yasal rasyonalizasyonlar, birleşik küresel ticaret sistemini ayırmakla tehdit ediyor.

Dünyanın en büyük iki ekonomisinin ayrılması, küresel bir hizalamayı tetikleyecek. Diğer ülkeler rakip ticari bloklar arasında seçim yapmak zorunda kalacak..

Trump 2020'de yeniden seçilse bile, küresel ticaret asla eskisi gibi olmayacak.

Trump yönetiminin ilk iki yılında, sözde küreselciler ve milliyetçiler arasında çatışmalar yaşandı. Başkan içgüdüsel olarak bir milliyetçiydi.

Küreselciler bazı yeni tarifelerin piyasaya sürülmesini yavaşlatıp Trump'ın bir kaç ticaret anlaşmasından hızla geri çekilmesini önlemeyi başardılar.

Fakat 2018'in ortalarına gelindiğinde, önde gelen küreselciler yönetimi terk etmişti ve milliyetçiler Trump’ın emrindeydi.

Trump, uluslararası ticaret ve uluslararası müzakereler konusunda oldukça karmaşık bir fikre sahipti.

Ticareti sıfır toplamlı, kazan-kaybet oyunu olarak görüyor, devam eden ilişkiler üzerinde bir defalık anlaşmaları vurguluyor, tarifeler tarafından oluşturulan kaldıraçtan hoşlanıyor ve diplomasi üzerindeki kırılganlığa, yükselişe ve kamu tehditlerine dayanıyor.

Başkan tarifeleri sevdiğini ticaret savaşlarının iyi ve kazanmasının kolay olduğunu ve daha fazlasını istediğini belirtiyor...

ABD politikasının son 70 yıldaki iticiliği, ticareti açmak ve engelleri azaltmak için anlaşmalar yapmak olmasına rağmen, her başkan, bazı endüstrilere yardım etmek için korumacı tedbirler kullandı. Örneğin, Başkan Ronald Reagan, otomotiv ve çelik endüstrilerini korumak için, Büyük Buhran’dan bu yana yani en kötü ABD durgunluğunun yaşandığı dönemde ithalatı kapattı.

Amerika Birleşik Devletleri'nde tüketilen çeliğin yüzde 70'inden fazlası yurtiçinde üretildi, ithal edilen pay sabit kaldı ve herhangi bir artış tehdidi yoktu. İthalatların çoğu Kanada, Almanya, Japonya, Meksika ve diğer müttefiklerden geldi. Bu ülkelerdeki halihazırda yürürlükte olan anti-damping vergileri sayesinde Çin ve Rusya'dan yalnızca küçük bir bölümü geliyor.

Trump ayrıca, Kanada'dan ithal edilen çelik ve alüminyum ithalatına, yerli sanayi ve işçi sendikalarının bile itiraz ettiği bir tarife uygulayacak kadar işi ciddiye bindirdi.

Son 30 yıl içerisinde, ABD çelik ve alüminyum endüstrileri, Kanada ve ABD tesisleri arasında serbest olan ham çelik ve alüminyum ile Kuzey Amerika endüstrisi haline geldi.

Aynı birlik, sınırın iki tarafındaki işçileri temsil ediyor. Ekonomik bir gerekçenin bulunmamasına ek olarak, Kanada’yı hedef alarak kilit bir müttefikten uzaklaştı ve politik olarak da bir anlam ifade etmedi.

Amaç, ticaret ortaklarına karşı atış yapmaksa, tarifeler işe yaradı. Yabancı hükümetler bir anda ABD'nin yerleşik ticaret politika normlarını terk etmeye istekli olduğu konusunda aniden uyandı.

Beyaz Saray, “ekonomik güvenliğin ulusal güvenlik olduğunu” vurguladı. Ancak güvenliği tanımlamak, sınırsız korumacılığın kapısını açıyor. Ve böylece, 2018'in ortalarında, Trump yönetimi tarifeler için bir başka ulusal güvenlik davası yaptığında, yurtdışındaki korku yeni bir seviyeye ulaştı. Yönetim kısa süre önce herhangi bir yeni oto tarifesini geciktirdiğini açıklasa da, tehdit devam ediyor. Buna bağlı olarak hızlı ve ağır bir yabancı misilleme olacağından emin olarak, büyük bir hanehalkına bu kadar büyük bir vergi uygulamanın sonuçları, idarenin elinde kalabilir.

Başkanın tarife tehditlerine duyduğu heves, ticaretin ötesindeki konulara bile sıçradı. Mayıs ayında, Trump aniden Meksika'dan Amerika Birleşik Devletleri'ne göçmen akışını durdurmasını ya da yüzde 25'lik yeni, genel tahakkuk eden tarifelerle karşı karşıya kalmasını istedi. Trump görevde olduğu sürece hiçbir ülke (ABD ile bir ticaret anlaşması imzalamış olan bir ülke bile) hedef olamayacağından emin olamayacaktır.

Hem Japonya hem de AB, büyük ölçüde Trump’ın oto tarifelerini mümkün olduğu kadar geciktirmek için, büyük ölçüde idare ile ticari görüşmeleri sürdürüyor.

Sonuçta....

Korumacılık eylemleri kendine zarar verme eylemleridir. Ancak Trump yönetimi, kurallara dayalı ticaret sistemine daha geniş ve kalıcı bir zarar veriyor. Bu sistem, 1930'ların ticaret savaşlarının küllerinden doğdu. Korumacılık ve ekonomik çöküntü, faşizmin yükselişine neden oldu ve yabancı devletler, ABD’nin ticari çıkarlarını dünyanın önde gelen pazarlarının dışına çıkaran anlaşmalar yaptılar.

Trump yönetimi ABD ticaret politikasında Çin’den daha fazla bir iz bırakmadı. 2018 yılının başlarında, Çin ticaret uygulamalarıyla ilgili endişelerin bir likidini belgeleyen uzun bir rapor yayınladı. Çin, ABD şirketlerini, 1,4 milyar tüketicisine erişmek için yerel firmalarla ortak girişimler kurmaya zorluyordu. Bu düzenlenmiş evlilikler daha sonra Çin’in ABD teknolojisini edinmesine izin verdi.

En kötü senaryoda, yeni dünya ticaret sistemine ticaretin maliyetlerini artıran, ticari müzakereleri zorlaştıran ve misillemeyi teşvik eden ayrımcı ticaret blokları hakim olacak. Büyüklük ve ekonomik güç, ilke veya kurallara değil, ticari anlaşmazlıkların sonucunu belirleyecektir. Böyle bir sistem daha küçük, daha zayıf ülkelere zarar verecek ve kendilerini koruma için daha güçlü olanlarla uyum göstermeye zorlayacaktır. Tam da 1930’larda ABD’yi savaş sonrası ticaret sistemi kurmaya zorlayan eğilim gibi.