Londra'da TOMA tartışmaları

Türkiye'de kısaca 'TOMA' olarak adlandırılan tazyikli su araçlarının Londra polisi tarafından da kullanılması planları tartışılıyor.

Protestocular, Pazartesi akşamı Londra Büyükşehir Yönetimi önünde, söz konusu planları protesto etti.

Aynı akşam yapılan halk toplantısında da, Londra Belediye Başkanı Boris Johnson'un önerisi aktarıldı ve itirazlar dinlendi.

Londra polis yetkilileri ise halihazırda Kuzey İrlanda'da kullanılan bu araçların, daha yüksek risk taşıyan yöntemlerin yerini alabileceğini savunuyor.

Protesto

Türk polisinin yaygın şekilde kullandığı Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı (TOMA), özellikle Gezi Parkı eylemleri sırasında Türkiye sokaklarından sıkça boy gösterdi.

Birleşik Krallık sınırları içinde sadece Kuzey İrlanda'da kullanılan aracın Londra polisine de tahsis edilmesi gündemde.

Ancak İngiltere başkentinde bu plana karşı sesler yükselmeye başladı bile.

"Tazyikli Su Aracına Hayır" kampanyasını yürüten vatandaşlar, Pazartesi akşamı Londra Büyükşehir Yönetimi önünde bir gösteri düzenledi.

Kampanya sözcüsü Stephen Reid, Londra polisinin orantısız güç kullanma 'sicili' olduğunu belirterek, tazyikli suç araçlarının kullanılmasının daha çok kaygı yaratacağını dile getirdi.

"Ben bunu, şu anda kötü muameleden soruşturulan bir polis tarafından Oxford Caddesi'nde biber gazı sıkıldığında birinci elden yaşadım" diyen Reid, Londra Belediye Başkanı Johnson'ın yaz aylarında tasarruf tedbirlerine karşı büyük gösteriler olabileceği gerekçesiyle bu araçların alınmasını istemesini, hükümetin başarısızlığının göstergesi olduğunu öne sürdü.

Gösteriye, Almanya'nın Stuttgart kentinde Eylül 2010'da bir altyapı inşaatına karşı düzenlenen çevre eyleminde polisin sıktığı tazyikli su nedeniyle yüzünden yaralanan ve görme yetisini neredeyse tamamen kaybeden 69 yaşındaki Dietrich Wagner de katıldı.

Wagner, polisin söz konusu araçları nasıl kullanacağına ilişkin kurallar olmasına rağmen başına bunların geldiğini ve polislerin yargılandığını anlattı özetle.

Halk toplantısı

Yaklaşık 70 protestocu vatandaş daha sonra, Büyükşehir Yönetimi tarafından konuyla ilgili düzenlene halk toplantısına katıldı.

Polis işlerinden sorumlu Belediye Başkanı Vekili Stephen Greenhalgh toplantıda, Belediye Başkanı Boris Johnson'ın önerisinin hayata geçirilebilmesi için İçişleri Bakanı Teresa May'in onayının gerekli olduğunu hatırlattı ve henüz sadece ön nabız yoklamaları yaptıklarını söyledi.

Daha sonra söz alan polis yetkilileri, tazyikli su araçlarının nasıl bir taktik anlayışla kullanılabileceğini örneklerle anlatmaya koyuldu.

Polis yetkilisi tam "hayati risk, ciddi yaralanma, yaygın yıkım" gibi 'gerekçeleri' sıralarken salondan bir ses haykırdı: "Bunlar tazyikli suyun 'yol açacağı' şeyler!"

Arka arkaya söz alan polis yetkilileri; 2009 yılındaki anti-kapitalist gösteri, İsrail Büyükelçiliği önündeki protesto, 2010 yılındaki öğrenci eylemleri ve 2011'de Tottenham bölgesinde başlayıp Londra' geneline yayılan ayaklanmalar gibi örneklerden video kayıtları gösterdi.

Polislerin argümanlarından biri, 'yaygın şiddete başvuranlarla' polisin karşı karşıya geldiği bu olaylarda tazyikli su kullanılarak şiddet dozunun azaltılabileceği üzerine kuruluydu.

Hatta polise göre, bu durumda örneğin, kitle kontrolü için atlı polislerin kullanılmasına daha az başvurulabilir.

Büyükşehir yönetiminin polis işlerine bakan komitesinin başkanı Joanne McCartney ise, polisin normal protesto gösterilerinde bu araçlara başvurup başvurmayacağına ikna olmadıklarını dile getirdi.

Kolu kırılan gazeteci

Söz alan vatandaşların çoğu, polisin bu araçları kullanmasının, gösteriler sırasındaki orantısız müdahaleleri artıracağı uyarısında bulundu.

Kimisi de, yarım milyon kişinin katıldığı öğrenci eylemlerinde sadece 200 kişinin karıştığı şiddet olayarının örnek verilmesini eleştirdi.

Polisin bu eleştirilere karşılığı ise, kanunun kendilerine şiddet olaylarını engelleme görevi verdiği ve Kuzey İrlanda'daki olaylarda tazyikli suyla kimsenin ciddi şekilde yaralanmadığı şeklinde oldu.

Yapılan kamuoyu yoklamalarında, halkın %25'nin İngiltere ve Galler'de polisin gösterilerde tazyikli su kullanma yetkisi olduğunu sanarak bunu normal karşıladığının belirtilmesi dikkat çekti.

Foto-muhabir Michael Preston, 2009 yılındaki eylemleri izlerken basın mensubu olduğunu belirtmesine rağmen bir polisin "Bana ne!" diyerek kolunu iki yerden kırdığını anlattığı konuşmasında, "Tazyikli su sıkarken benim gibi gazetecileri nasıl ayırt edeceksiniz?" diye sordu.

Bir vatandaş da, polisin tazyikli su ve biber gazı gibi taktiklere başvurmasına izin veren devletlerin birçoğunun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde mahkûm olduğunu hatırlattı.

Almanya'dan gelen Wagner'in başından geçenleri bir daha aktarmasının ardından toplantı sona erdi.

İçişleri Bakanı Theresa May'in konuya sıcak bakmaması ve Almanya'dan alınması planlanan araçların tanesinin 35 bin sterline mal olacağının kaydedilmesi, şu durumda kampanyacıların avantajlı olduğunu gösteriyor.

Ancak Boris Johnson'ın ne kadar ısrarcı olacağı önümüzdeki günlerde belli olacak.