Liradan sıfır atmanın psikolojik etkileri

Psikiyatrist Doç. Dr. Arif Verimli, liradan sıfır atılmasının zenginleri depresyona sokabileceğini belirterek, psikolojik önlemlerin şimdiden alınması gerektiğini söyledi. Bir psikiyatri uzmanı olarak yeni lirayla birlikte insan psikolojisinde olabilecek olumlu ve olumsuz etkileri değerlendiren Psikiyatrist Doç. Dr. Arif Verimli, "2005 yılı itibariyle artık ceplerimizde sıfırları azaltılmış, yepyeni Türk Liraları olacak. Sahip olduğu bolca sıfırlar itibariyle dünyanın en değersiz para birimlerinden olan paramız sıfırlarından kurtularak yepyeni bir şekle ve işleve kavuşacak. Ancak sadece siyasi ve ekonomik yönleriyle liradan sıfır atılmasının değerlendirilmesi, psikolojik artı ve eksilerinin geri planda kalması, durumun; insan, davranış, duygu, satın alma/harcama psikolojisi bakımından atlandığını çağrıştırır ki; bu en gerçek olan psikolojik davranışın atlanmasına, bu da bir takım sorunların çıkmasına yol açar. Bu konuda halkı uyarmak biz uzmanların görevidir" dedi. Doç. Dr. Arif Verimli, liradan sıfır atılmasının olumlu ve olumsuz yönlerini konusunda ise şunları söyledi: "Liradan sıfır atılmasının olumlu yönleri; sıfırların atılmasıyla daha algılanır, daha anlaşılır, daha sade rakamlar telaffuz edeceğiz, kaliteli ve değeri artan para yatırımcılarda üretime yönelme itici gücünü doğuracak, insanımızın çok uzun yıllardır liraya olan güven kaybı yenilenecek ve algısal güven psikolojisi meydana çıkacak, yenilik insan psikolojisinde genellikle yeni fikirleri uyandırır, makro ve mikro ekonomideki saygınlığın artması insanımızın kendini daha değerli hissetmesine etken olacak, bilhassa çok rakamlı işlerle gün boyu uğraşan, muhasebeciler, mali danışmanlar, bankacılar, saymanlar, borsacılar ve hesap uzmanları... psikolojilerinin hafiflediğini hissedecekler. Liradan sıfır atılmasının olumsuz yönleri; insanların bir müddet gereksiz ve düşüncesizce harcama yapma eğilimleri artacak, yaşlıların ve bilhassa demans gibi hastalığı olanların yeni liraya uyum sağlamaları pek mümkün olmayacak, bazı zengin ve varlıklı kişiler kendilerini bir anda fakirleşmiş ve eksilmiş hissedecekler; bu da depresyon tetikleyicisi olarak karşımıza çıkacaktır, yeni lirayı ilk elimize aldığımızda şaşkınlık yaşayacağız ve bu şaşkın ve karışık tablo geçene kadar toplum olarak bu konuya kenetleneceğiz. Bazı insanlar için alışkanlıklarından ayrılmak çok zordur (bağımlı kişilik); bu kişiler bir müddet hüzün yaşayacaklar. Paradan sıfır atılması reel ve nominal değerlerin algılanmasında yanılgılara yol açabilir." Psikiyatrist Doç. Dr. Arif Verimli, olumlu etkileri maksimuma çıkarmak, olumsuz etkileri minimuma indirmek için Türk Lirası'ndan sıfır atılması gerçeğine şimdiden psikolojik olarak hazırlanılmasını gerektiğini vurguladı.