Libyalılar için 50 yıl sonra tarihi seçim

Kaddafi'nin devrilmesinin ardından, Libya'da 50 yıl sonra ilk defa özgür seçimler yapılıyor.

Halk, geçici Ulusal Meclis'i belirlemek için bugün sandık başında.

Seçilecek kurucu meclis, görevde kalması beklenen 14 ay boyunca, Libya meclisini kurmak ve başbakanını belirlemekle yükümlü.

Ancak ülkenin ilk özgür seçimleri şiddet olayları ve derin bölgesel ayrılıklarla gölgelendi.

Seçim çalışmalarında görevli bir kişi dün silahlı kişilerin Bingazi yakınlarında bir helikoptere saldırması sonucu hayatını kaybetti.

Doğu Libya'da pek çok kişi petrol zengini bölgenin mecliste yetersiz temsil edileceğinden endişeli.

Seçim yetkilileri sürecin olması gerektiği gibi sorunsuz ve mükemmel işlemediğinin farkında olduklarını ifade etti. Ancak seçim sürecinin devam etmesinin çok önemli olduğu vurgulandı.

Ulusal Seçim Komisyonu üyelerinden Salim Ben Tahir BBC’ye “Bu, ülkenin istikrarı için çok önemli” diye konuştu. “Gelecekte daha iyi olmasını sağlayabiliriz ancak Ulusal Geçiş Konseyi ve mevcut hükümet meşruiyet zeminini kaybediyor. Halk artık onlara saygı duymuyor ve işler kontrolden çıkıyor.”

Yine Bingazi'de bir seçim merkezi özerklik yanlısı kişilerin saldırısına uğradı. Saldırganlar seçim sandıklarını ve belgelerini ele geçirdi.

Bölgedeki BBC Arapça muhabiri, güvenlik güçlerinin olaya müdahale etmediğini bildirdi.

200 kişilik mecliste bölge için sadece 60 sandalye ayrıldı.

Görevi seçilecek Ulusal Meclis'e devretmesi beklenen Geçici Ulusal Konsey tarafından kararlaştırılan yeni sistemde ülkenin Batı bölgesi mecliste 100, Güney ise 40 sandalye ile temsil edilecek.

Dışlanma korkusu

Başkent Trablus'ta yerel saatle 08.00'de başlayan oy kullanma işleminde, seçim merkezleri önünde kuyruklar oluştuğu bildirildi.

Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan 40 yaşındaki Fevziye Omran "bu tarihi gün için kelimelerin sevincini ifade etmekte yetersiz" olduğunu söyledi. "Seçimimi yaptım. Umarım doğru seçimdir ve bu aday bizi hayal kırıklığına uğratmaz."

Ancak Trablus'ta bulunan BBC muhabiri Rana Jawad ülkenin diğer yerlerinde de sandıkların planlandığı şekilde açılması konusunda sorunlar yaşandığını bildirdi.

Özellikle ülkenin doğusunda saldırılarla sekteye uğratılan oy verme süreçlerinde yetkililer bölgedeki 1500’den fazla seçim merkezinden 101 tanesinin açılamadığını söyledi.

Muhabirimiz Libya'nın doğusunda halkın bazı kesimlerinin, hâlâ Kaddafi'nin 42 yıllık iktidarında geçirdikleri dönemin etkisinden kurtulamadıklarından, oy verdikleri takdirde dışlanmaktan korktuklarını ifade etti.

Bazı ayaklanma dönemi isyancıları, çoğu doğuda bulunan petrol sanayiine saldırarak seçimlere müdahale edecekleri tehditlerinde bulundu.

Brega, Ras Lanouf ve Sidra dâhil olmak üzere yaklaşık beş petrol üretim tesisini kapattılar ve Libya'nın petrol ihracat kapasitesinin kayda değer bir bölümü sekteye uğratıldı.

Ejdebiye kentindeki ana seçim merkezlerinden birinde oy pusulaları ateşe verildi ve Bingazi’de ise bir başka seçim merkezine saldırı düzenlendi.

Ulusal Geçiş Hükümeti ortamı sakinleştirmek adına yeni kurulacak meclisin Libya’nın yeni anayasa taslağını hazırlayacak kurulu seçmekle sorumlu olmayacağını duyurdu.

Meclisin 60 üyesinden oluşacak kurul için daha sonraki bir tarihte ayrı bir seçim yapılacak.

Libya ordusundan bir sözcü Bingazi yakınlarında saldırıya uğrayan helikopterin seçim malzemelerini transfer etmekte olduğunu açıkladı. Saldırıda bir seçim komitesi üyesinin ağır yaralandığını, ancak helikopter güvenli biçimde iniş yapabildi.

Trablus’ta BBC’ye konuşan bir seçim komitesi üyesi helikoptere ateş eden kişinin kimliğinin henüz tespit edilemediğini, ama saldırının seçimleri etkilemeyeceğini söyledi.

Seçimler daha önce bir defa ertelenmişti.

Libya’da 2.9 milyon kişi kanunen oy verme hakkına sahip.

Seçimlere Yüksek Seçim Kurulu'na kayıtlı 2 bin 639 bağımsız aday ve 374 siyasi oluşum katılıyor.

Seçmenler, 13 seçim bölgesine ayrılan ülkede, oylarını bin 584 seçim merkezindeki 6 bin 629 salonda kullanıyor.