Liberya'yla 'Ormanları koru, para verelim' anlaşması

Ebola krizi ile boğuşan ve Batı Afrika'daki yağmur ormanlarının büyük kısmına sahip olan Liberya, Norveç'ten alacağı nakit yardım yardım karşılığında ağaç kesimini tamamen durdurmayı kabul eden ilk Afrika ülkesi oldu.

Norveç, Liberya'nın orman kaybını 2020 itibariyle tamamen durdurması karşılığında 150 milyon dolar ödeyecek.

Ebola krizinin, nakit para ihtiyacı yüksek olan yoksul ülkedeki kaçak ağaç kesimini arttırmasından korkuluyordu.

New York'taki iklim zirvesinde varılan anlaşmanın ayrıntılarını Norveçli yetkililer BBC'ye anlattı.

Liberya'daki ormanlar diğer Afrika ülkeleri kadar büyük olmasa da, ülke Batı Afrika'da kalan yağmur ormanlarının önemli bir kısmına ev sahipliği yapıyor. Yukarı Gine Ormanları'nın yüzde 43 kadarı Liberya'da.

Ayrıca Liberya'daki ormanlar Batı Şempanzeleri, filler ve leoparlar gibi soyu tükenme tehdidi altında olan hayvanların da evi.

Ancak iç savaşın 2003'te sona ermesinden bu yana kaçak orman kesimi iyice yaygınlaştı.

Liberya Cumhurbaşkanı Ellen Sirleaf Johnson iki yıl önce ülkede kalan yağmur ormanlarının yüzde 58'inin kesimi için çeşitli şirketlere lisans vermesi üzerine yoğun eleştiriye uğramış, sonra da bu lisansların büyük kısmını iptal etmişti.

Şimdiyse Norveçliler ve Liberya hükümeti her iki tarafın da gelecekte ormanları koruyacağına inandıkları bir anlaşma imzaladı.

Norveç Hükümeti'nin siyasi danışmanlarından Jens Frolich Holde BBC'ye yaptığı açıklamada "Liberya'da karbon salımının ve yoksulluğun aynı anda azalmasını umuyoruz. Endonezya ve Brezilya'da bu tür girişimleri destekledik. Ancak ilk kez bir ülkeyle böyle bir anlaşma yapıyoruz" dedi.

Yolsuzluğun etkisi

Anlaşma uyarınca Norveç ilk önce Liberya'nın ormanları gözleme ve denetleme kabiliyetini geliştirecek.

Liberya hükümetiyse mevcut ağaç kesme lisansları bağımsız bir kuruluş tarafından denetlenene dek yeni lisans vermeyecek.

Liberya aynı zamanda ormanlarının yüzde 30'una ya da biraz daha fazlasına 2020'ye dek "koruma altındaki arazi" statüsü verecek.

Sonuçta da her şey yolunda gider, bağımsız bir kuruluş ağaçların hala yerinde durduğunu doğrularsa Norveç ödeme yapacak.

Uzmanlar zor bir dönemden geçen Liberya'nın nakit para elde etmek için orman kesimine giriştiğine inanıyor.

Ebola salgınının ekonomide yarattığı büyük olumsuz etki düşünülünce Norveç'le yapılan anlaşma daha iyi bir döneme denk gelemezdi.

Çevreciler yolsuzluğun yaygın, devlet otoritesinin de zayıf olduğu Liberya'da tüm kaçak ağaç kesim faaliyetlerinin bir anda durmayacağının farkında.

Global Witness adlı kuruluşun Genel Direktörü Patrick Alley "Bu anlaşmanın işe yaramama potansiyeli var. Norveç ve Liberya bu anlaşmanın yolsuzluktan etkilenmediğine emin olmalı." dedi.