Leonardo da Vinci'nin anatomi çizimleri ne kadar gerçekçi?

Leonardo da Vinci'nin insan bedeni çizimleri bu hafta Londra'daki Buckingham Sarayı'nda sergilenecek.

Yeni sergi İtalyan dehanın anatomi çizimlerinde gerçeklere ne kadar sadık kaldığına dair tartışmalar başlattı.

Yaşamı boyunca Leonardo insan bedeni ile ilgili binlerce sayfalık çizim yaptı ve notlar aldı.

O bedenin nasıl işlediğini anlamak istiyordu.

Ancak 1519 yılında öldüğünde henüz bu konudaki çalışmalarını tamamlamamış ve çizimlerini yayınlamamıştı.

Elimize geçen belgelere baktığımızda Leonardo'nun anatomi çalışmalarının zamanının yüzyıllarca ilerisinde olduğunu görüyoruz.

Hatta bu çizimler bu gün bile insan bedenini anlamamızda bize yardımcı olabiliyor.

Peki 500 yıl önce yapılmış bu çizimler nasıl oluyor da bugünün görüntüleme teknolojileri ile elde edilebilen fotoğraflar kadar hatasız ve detaylı olabiliyor?

Kafatası

1489 tarihli bir defterde bir çok kafatası çizimi bulunuyor.

Leonardo bu çizimleri yapabilmek için kadavraların yüzlerini kesmiş.

Yüz kemiklerini anatomik yapılarına zarar vermeden kesmek oldukça zor.

Leonardo bu işlemi yaparken kullandığı bıçakları da bu defterlerde resmetmiş.

Warwick Üniversitesi'nden Klinik Antropolog Peter Abrahams Leonardo'nun çizimlerinin bugün yapılan çizimler kadar doğru ve detaylı olduğu görüşünde.

Prof Abrahams ''Anatomi bilenler çizimde herşeyin yerli yerinde olduğunu görecektir'' diyor.

Abrahams sözlerine ''Çizimler anatomik olarak tamamen doğru. Leonardo inanılmaz bir gözlemci ve çok başarılı bir bilim adamıydı. Gördüğünü olduğu bigi çizmiş. Zaten gördüğünü mükemmel bir şekilde çizme yeteneğine de sahipti'' diye devam etti.

Gövde

Abrahams'a göre Leonardo'nun üst gövde çizimleri yeterli doğrulukta. Mesela karaciğer doğru yerleştirilmiş.

Ancak çizimlerde hatalar da mevcut. Abrahams'a göre kadın gövdesi çizimindeki rahim yanlış yerleştirilmiş. Bir insan rahminden çok bir inek rahmini andırıyor.

Bunun nedeni o dönemde kadın kadavrası bulmaktaki zorluklar olabilir.

Leonardo kadın bedeni ile ilgili çalışmalarında hayvanlar üzerinde yaptığı deneylerden yararlanmak zorunda kalmış olabilir.

Omurga

Leonardo'nun omurga çizimi tarihte yapılmış anatomik olarak hatasız ilk omurga çizimi olarak kabul ediliyor.

Peter Abrahams'a göre omurga çiziminde herhangi bir hata bulunmuyor. Uzmanlara göre Leonardo sadece bu çizimi yapmış olsaydı bile tarihte kendine yer edinmeyi başarırdı.

İki boyutlu çizimler göz önüne alındığında bugün bile bundan daha başarılı bir çizim yapmak mümkün değil.

Abrahams Leonardo'yu anatomik çizim konusunda bu denli başarılı yapan şeyin mühendislik ve mimarlık becerileri olduğunu düşünüyor.

Abrahams ''Onun konuya olan mekanik yaklaşımı diğer bilim adamları tarafından ancak 50 - 60 sene sonra benimsenebildi'' dedi.

Embiryo

Leonardo ne denli doğru çizimler yapmak istese de orta çağın bazı inançlarından etkilenmiş.

Örnek olarak insan üreme sistemlerinin bir şekilde bitkilere benzer olduğuna dair inancı korumuş.

Embiryo çizimlerinde rahim ağzını bir çiçeğin taç yaprakları gibi çizmiş.

Leonardo öldüğünde anatomi çalışmalarını henüz tamamlamamıştı. Yaptığı detaylı çizimleri asistanı Francesco Melzi'ye bıraktı.

Kan akışı ve kalp ile ilgili çalışmaları ise kayboldu.

Bugün anatomistler Leonardo'nun anatomi bilgisinin çağının 300 yıl ilerisinde olduğuna inanıyor.

Hatta bazı konulardaki görüşlerinin 19. yy anatomisinden bile ileri olduğu düşünülüyor.

Leonardo'nun çizimlerinden daha detaylı anatomik görüntüler ancak yakın zamanda üç boyutlu görüntüleme teknolojilerinin geliştirilmesi ile elde edilebildi.