Lamartine'nin evi müze oluyor

Geçen yıl kurulan İzmirliler Derneği, Türk dostu, Fransız siyaset adamı ve şair Alphonse de Lamartine'in İzmir'in Tire İlçesi'nde yaşadığı ev restore edip müze haline getirecek. İzmir'deki Fransız Kültür Merkezi'nde görev yaptığı sırada, Lamartine'in Osmanlı İmparatorluğu'yla olan ilişkilerini ve İzmir'in Tire İlçesi'nde yaşadığı ev ile aynı bölgeye kurmuş bulunduğu zamanın modern çiftlikleri arasında yer alan Burgazova çiftlikleri üzerinde araştırmalar yapan Daniel Schloser, Paris'teki İzmirliler ile kurduğu İzmirliler Derneği vasıtasıyla, son yıllarda Fransa'daki Türkiye karşıtı düşünceyi, Türk dostu Pierre Loti'nin İstanbul'daki yaşantısının bir benzeri olarak, İzmir'de yaşamış, siyasetçi, şair Lamartine'in iki ülke ile olan ilişkilerini tanıtıyorlar. Paris'teki İzmirliler Derneği, Türk dostu Lamartine'in Türkiye ile olan ilişkilerini ve yaptığı çalışmaları bilgilendirmek amacıyla, Paris'teki El Ele Derneği'nde bu konu üzerine bir konferans düzenledi. Konferansa konuşmacı olarak Avrupa Eğitimciler Derneği Genel Sekreteri Tarihçi Profesör Jean-Claude Gonon davet edildi. Konuşmacı Gonon Lamartine'in bir Türkiye dostu olduğunu, Türkiye Tarihi hakkında 9 ciltlik bir eser yazdığını, Türkiye'de İzmir'in Tire ilçesinde yaşadığını ve Osmanlı Sultanı'nın kendisine 1885'te çok büyük bir arazı tahsis ettiğini ve bu araziler üzerine Lamartine'in çok büyük Burgazova çiftlikleri olarak bilinen modern bir çiftlik kurduğunu söyledi. Türk dostu Fransız siyaset ve edebiyat adamı Lamartine'in Fransa'nın Macon kentinde dünyaya gelmiş, bağcılıkla uğraşan asil bir ailenin çocuğu olduğunu anlatan, Prof. Gonon, Lamartine'in büyük bir gezgin olduğuna dikkat çekti ve Doğu'ya ve Türkiye'ye iki büyük geze yaptığını, bununla birlikte 1848 yılındaki Devlet Başkanlığı seçimlerinde 3. Napolyon'un karşısında aday olduğunu ve hezimete uğradığını, aynı tarihlerde 1848-1851 yıllarında Fransa Dışişleri Bakanlığı yaptığını söyledi. "Türkiye aşığı ve Doğulu doğdum, Doğulu öleceğim" diyen çok yönlü bir kişiliğe sahip olduğu söylenen Lamartine, Osmanlı Devleti'nin Batılı büyük devletler arasında paylaşılmasını da savunan konuşmalar yapmış. Zaman zaman çelişkili çıkışlarıyla tanınan Fransız siyaset adamı şair Lamartine, Türkler için "Bu millet gerçekten hiç bir şey yaratmıyor, hiç bir şeyi yenilemiyor. Fakat hiçbir şeyi de kırıp tahrip etmiyor" ifadelerini kullanmıştı. Lamartine, 1834 yılında Doğu sorunu konusunda Fransız Ulusal Meclisi kürsüsünde yaptığı konuşmada, "Öyle devletler vardır ki, onların kusurları aynı zamanda, dayandıkları temel ilkeleri oluşturur. Osmanlı devleti de böyledir. Halk bağnazlığından başka bir şey anlamayan askeri ruh yeniçerilerle birlikte ortadan kalktı... Artık Osmanlı ruhu diye bir şey yoktur" demişti. Lamartine, şu sözlerle hakir gördüğü "Ekilmemiş ovalar, gemisiz denizler, sahipsiz topraklar, çamurdan inşaa edilmiş köyler, ahşaptan bir başkent ve her tarafta yıkıntı ve perişanlık. İşte Osmanlı İmparatorluğu. Bu harabe ve yıkıntıların ortasında, bunları yapan her gün de yineleyen, her eyalette bir kaç bin Türk, çökmüş ve cesaretini kaybetmiş durumda. Hiç çalışmadan, ülkedeki Hıristiyan cemaatlerin ürettiklerinden yasal olarak aldıkları paylarla sefillik içinde yaşıyorlar. İşte bu ülkenin efendileri!" Osmanlı İmparatorluğu'ndan daha sonra yardım istemiş ve Türkiye'nin en yakın dostu ve geçimini Osmanlı İmparatorluğu topraklarından ürün karşılığı 17 yıl aralıksız olarak 1869 yılında ölünceye kadar aldığı 80 bin kuruşla geçimini sürdüren Türk dostu Lamartine'dir. Konuşmacı Prof. Jean-Claude Gonon, "Türkiye ile Fransa arasında büyük bir benzerlik vardır. İki ülke de laik Cumhuriyet rejimiyle idare ediliyor, iki ülke aynı zamanda Akdenizlidir. Birisinin halkı Müslüman diğerininki ise Hıristiyan'dır" dedi. Gonon'un bu sözleri üzerine, konferansı izleyen dinleyicilerden bir kişi, "Madem öyle Fransa, Türkiye'nin AB üyeliğine niye karşı çıkıyor?" diye sordu. Gonon ise cevabında bunda, 11 Eylül saldırılarının, AB'deki ekonomik sorunların, işsizliğin ve iş gücünün paylaşımı konularının etkili olduğunu söyledi.