Kuş gribi dünyaya yayıldı

Kuş gribinin H5N1 tipi virüsünün Mısır’da bir kadının ölümüne neden olmanın dışında, yakın zamanda İngiltere’de görüldüğü ve 2500 hindinin telef olmasına yol açtığı belirtildi. İngiltere’de ilk kez görülen salgın, Asya dışında görülen en büyük salgındı.

İlk kez Asya’da 2003’de ortaya çıkan, çok bulaşıcı H5N1 virüsü geçen yıl hızla yayıldı. Kuş gribinin ortaya çıkması ve yayılmasının seyri ile hastalıkla ilgili bazı bilgiler şöyle:
Virüs, Asya’da 2003’de yeniden ortaya çıkmasından bu yana 50 kadar ülke ve bölgede kuş gribine rastlandı.
Sadece geçen yıl 30’dan fazla ülke, kuş gribi salgını tespit ettiğini bildirdi. Bu salgınlardan çoğu kuğu gibi yaban kuşları arasında görüldü.
2003’den bu yana virüs toplam 273 kişiye bulaştı.
WHO’ya göre, 2003’den bu yana tüm dünyada kuş gribinden 167 insan öldü. Kuş gribinden insan ölümleri yaşanan ülkeler ise şunlar: Azerbaycan, Çin, Endonezya, Irak, Kamboçya, Mısır, Nijerya, Tayland, Türkiye ve Vietnam. Ölenlerin çoğu çocuklar ve gençlerdi.
Sadece Vietnam ve Endonezya’da toplam 105 kişi öldü.
H5N1 virüsü, yeni bir virüs değil. 1959’da İskoçya’da çıkan kuş gribi salgınına da bu virüs neden olmuştu.
H5N1 tek kuş gribi virüsü değil. Başka tipte kuş gribi virüsleri de var. Örneğin 2003’de Hollanda’da H7N7 virüsünün yol açtığı bir kuş gribi salgını sonucu ülkedeki kümes hayvanlarının yaklaşık üçte biri, yani 30 milyondan fazlası itlaf edildi. Hollanda’da 89 insana H7N7 virüsü bulaştı, bunlardan veteriner olan biri öldü. Belçika’da aynı virüs nedeniyle 2,7 milyon, Almanya’da 400 bin kümes hayvanı itlaf edildi.
H5N1 virüsünün insanlara geçtiği bilinen ilk vaka 1997’de Hong Kong’da görüldü. Virüsün bulaştığı 18 kişiden 6’sı öldü. Hong Kong hükümeti Hong Kong’daki bütün kümes hayvanlarını itlaf etti ve salgın sona erdi.
İnsanlarda kuş gribi belirtileri tipik soğun algınlığı belirtilerinden -ateş, öksürme, boğaz ağrısı ve adale ağrısından - göz iltihapları, zatürre, ağır solunum yolu enfeksiyonları ve viral solunum yolu enfeksiyonlarına kadar değişiyor.

VİRÜSÜN BELİRLENMESİ
Kuşlar veya insanlar arasında rastlanan bir vakanın H5N1 virüsünden kaynaklanıp kaynaklanmadığı, bir ya da iki gün içinde ilk testlerle belirlenebiliyor.

Vakanın teyit edilmesi için gereken daha detaylı testler ise resmi laboratuvarlarda veya WHO laboratuvarlarında bir hafta ya da daha fazla sürebiliyor.

H5N1 virüsü asıl olarak kuşlarda görülen bir virüs olarak kalsa da uzmanlar, virüsün kolayca insandan insana geçebilecek bir virüs tipine dönüşebileceğinden korkuyor. Bu durumda kolayca yayılan virüsün bütün dünyada milyonlarca kişinin ölümüne neden olabilme ihtimali, en büyük endişe kaynağı.

Şimdiye kadar insanlardaki kuş gribi vakalarının büyük çoğunluğuna, virüslü kuşlarla doğrudan ya da dolaylı temasın neden olduğu belirlendi.

SON BİR YILIN VAKALARI
2006
8 şubat - Afrika’daki ilk H5N1 vakaları Nijerya’nın kuzeyindeki Kano, Kaduna ve Plateau eyaletlerindeki tavuklar arasında görüldü.
17 şubat - Mısır’da ilk kez tavuklarda H5N1 virüsü belirlendi.
18 Şubat - Hindistan’da ilk kez H5N1 virüsü kümes hayvanları arasında belirlendi.
25 şubat - Fransa’nın doğusundaki bir çiftlikte H5N1 virüsünden binlerce hindi öldü. Bu vaka, AB ülkelerinde kümes hayvanları arasında görülen ilk vakaydı.
8 Ağustos - Çin, ülkedeki ilk insanda kuş gribi vakasının, daha önce bildirildiği gibi 2005’de değil, 2003’de belirlendiğini açıkladı.
28 Eylül - Çin ilk kez diğer ülke bilim adamları ile H5N1 virüsü örneklerini paylaştı.
21 Aralık - Güney Kore’de kümes hayvanları arasında 4 ayrı vaka tespit edildi. Güney Kore Kasım ayında, son üç yılın ilk kuş gribi vakasını bildirmişti.
2007
9 Ocak - Çin, ülkede ilk kez kuş gribinin bir insana bulaştığını açıkladı. Geçen Aralık ayında kuş gribine yakalanan Anhui eyaletinden bir çiftçi, tedavi edilerek 6 Ocakta taburcu edildi.
15 Ocak - Tayland son altı ayda ilk kuş gribi (H5N1) vakasına ördekler arasında rastlandığını bildirdi.
16 Ocak - Japonya son 3 yılda ilk kez kuş gribi (H5N1) salgınının güneydeki bir ilde kümes hayvanları arasında görüldüğünü bildirdi. Japonya 3 Şubat’ta 3 salgın daha bildirdi.
24 Ocak - Macaristan’da kazlar arasında çıkan kuş gribi salgını sonucu binlerce kaz itlaf edildi.
3 Şubat - WHO, Nijerya’da kuş gribinden 22 yaşında bir kızın öldüğünü bildirdi. Nijerya’daki vaka, Sahra altı Afrika’da kuş gribinden (H5N1) bir insanın öldüğü ilk vaka idi.
3 Şubat - İngiltere’de bir çiftlikteki 2500 hindinin H5N1 virüsü nedeniyle öldüğü belirlendi. Bu İngiltere’deki ilk kuş gribi salgını idi. Salgından sonra ilan edilen koruma bölgesi kararı hala yürürlükte.
16 Şubat - WHO Mısır’da bir kadının kuş gribinden öldüğünü açıkladı. Böylece kuş gribinden ölen insanların sayısı 167’ye yükseldi.

İNSANLARDA KUŞ GRİBİ
DSÖ verilerine göre, H5N1 virüsü nedeniyle kuş gribine yakalanan ve ölen insanların ülkelere göre dağılımı şöyle: