Kuruş'a selam, Lira'ya devam!

Yeni Türk Lirası cinsinden yapılan işlemlerde yarım kuruşun üzerindeki değerler yeni kuruşa tamamlanacak ve yarım yeni kuruşun altındaki değerler dikkate alınmayacak. Yeni Türk Lirası'nın alt birimi yeni kuruş ve bir Yeni Türk Lirası yeni yüz kuruşa eşit olacak. Yani paradan sıfır atıldıktan sonra 0.5 Yeni Kuruş dikkate alınmayacak bir yeni kuruş sayılacak. Taslağa göre, 2005 yılında yürürlüğe girecek olan Yeni Türk Lirası 1 yıl boyunca mevcut parayla (Türk Lirası) birlikte tedavülde olacak. 2005 yılında etiket ve tarife listelerinde Türk Lirası ve Yeni Türk Lirası ayrı ayrı gösterilecek. Halen tedavülde bulunan, tedavülden çıkarılacak olan banknotların basılması, bastırılması, çoğaltılması ve yayınlanması şartları Merkez Bankası tarafından belirlenecek ve ilan olunacak. İlan edilecek şartlara uymayan veya Merkez Bankası'ndan gerekli izini almayan kişiler hakkında fiil daha ağır bir suça vücut etmediği takdirde bir milyar beş yüz milyon liradan beş milyar liraya kadar ağır para cezası uygulanacak. Doğrudan sahtecilik amacı olmaksızın ancak, sahtecilikle kullanılma tehlikesini yaratacak, banknotların resim ve görüntülerinin basılması, çoğaltılması ve yayınlanması durumunda da ceza uygulanacak. Söz konusu banknotların birlikte tedavülü ve değiştirilmesine ilişkin esaslar Merkez Bankası'nca, madeni paraların birlikte tedavülü ve değiştirilmesine ilişkin esaslar ise Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenecek. Türk Lirası üzerinden yapılan her türlü hukuki muamele ile hukuki sonuç doğuran belgeler, 31 Aralık 2005 tarihine kadar Yeni Türk Lirası'na göre değiştirilmeleri halinde bu muamele ve düzenlenecek belgeler ve her türlü vergi, resim, harç ve diğer yükümlülüklerden muaf olacaklar. GENEL GEREKÇE Genel gerekçede 1980-2002 döneminde yaşanan enflasyonist sürecin banknot tutarına da yansıdığı 31 Aralık 1980 yılında 278.6 milyar lira olan tedavüldeki banknot tutarının (emisyon hacmi) 31 Aralık 2002 tarihinde 7 katrilyon 635 trilyon 621.9 milyar liraya (27 bin 407 katına) ulaştığı vurgulanıyor. Bu gelişmenin bir sonucu olarak 1927 yılından 1980 yılına kadar dolaşımdaki banknot ihtiyacı 50 kuruş ile 1000 Türk Lirası arasında değişik değerlerdeki banknotlarla karşılandığı, 1981 yılından günümüze kadar 250 bin liradan 20 milyon liraya değişen banknotların kullanıldığı hatırlatılıyor. Türk Lirası'nın taştığı kupür değeri bakımından, bugün dünyada eşine rastlanmayan büyüklüklere ulaştığına dikkat çekilen taslakta, bu paranın ifade ve yazılmasında çeşitli zorluklarla karşılandığı da belirtiliyor.