Kürt petrolü dünyayı dolaşıyor!
Abone olKuzey Irak Kürt Bölgesi, Türkiye üzerinden 14 milyon varil petrol satışı yaptı. Denize açılan gemiler kayıplara karıştı. Alıcı sır oldu...
Türkiye üzerinden diğer ülkelere
gönderilen Kuzey Irak petrolünün sevkiyatında Ceyhan’dan 20 tanker
yüklendi ve yaklaşık 13.7 milyon varillik ihracata
ulaşıldı.
Ancak Irak’ta Merkezi Hükümet ile Bölgesel Kürt Yönetimi arasındaki
anlaşmazlıklar nedeniyle yılan hikâyesine dönen Kuzey Irak
petrollerinin satışında, alıcıların kim olduğu henüz gizemini
koruyor. Petrol, Uzakdoğu’dan, ABD’ye dünyanın dört bir yanında
dolaşıyor.
14 MİLYON VARİL PETROLÜ KİM
ALDI?
Ceyhan’dan Kürt petrolü tankerlere yüklenip uluslararası piyasalara
satılmaya devam ederken bugüne kadar satılan yaklaşık 14 milyon
varil petrolün kim tarafından alındığı ise hala gizemini koruyor.
İhraç edilen petrolün piyasa değeri yaklaşık 1.3 milyar dolar.
Fakat Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY), bu riskli
petrolü çekici hale getirmek ve alıcı bulmak için piyasa fiyatının
yüzde 10-15 daha altında sattığı da söyleniyor.
GİZEMLİ PETROL
TİCARETİ
Ceyhan üzerinden yapılan Kürt petrolü ticareti tüm gizemiyle devam
ediyor. Irak Kürdistanı, mayıs ayından bu yana 13 milyon varilin
üzerinde ham petrolü Ceyhan’dan gemilere yükledi. Ancak Kürt
petrolünün satışı adeta bir gizem perdesiyle örtülü ve petrolün
alıcıları henüz resmi olarak açıklanmadı. Petrolü taşıyan
tankerler, otomatik tanımlama sistemini (AIS) kapatarak izlenmeyi
imkansız hale getiriyor. Tankerler bazen de AIS cihazını açıp,
kapatıyor ve en son görüldüğü noktadan, bambaşka bir konumda tekrar
ortaya çıkıyor. MarineTraffic’in Ceyhan’dan petrol taşıdığı
düşünülen bazı büyük tankerlerin konumlarını gösteren haritasına
göre, tankerler ABD’den Singapur’a dünyanın dört bir yanında
dolaşıyor.
OKYANUSTA BEKLEYİŞ
Hem Irak Merkezi hükümeti, hem IKBY, Kuzey Irak petrolü üzerinde
hak iddia ediyor. Bir yandan petrolün mülkiyetine yönelik
tartışmalar yapılırken, bir yandan da Ceyhan’dan dünyaya petrol
sevkiyatı aralıksız devam ediyor. Tankerlerin petrolü nerede
boşalttığı ise tam olarak bilinmiyor. Şu ana kadar ortaya çıkan
bazı bilgileri derledik. Mayıs ayında Ceyhan’da depolanan Kuzey
Irak petrolünün ilk partisi sessiz sedasız United Leadership isimli
tankere yüklenerek yola çıktı. Merkezi Irak Hükümetinin alıcı
ülkelere baskıları sonuç verdi ve ilk gemi yükünü boşaltmadan
aylarca sürecek bekleme süreci içine girerek Fas’ın Kazablanka
şehri açıklarına demirledi. Yaklaşık 18 haftalık bekleyişin
ardından, gemi son olarak Cezayir açıklarında ilerlerken ve
siparişin istikameti de Yunanistan olarak görülüyor.
GEMİDEN GEMİYE
TRANSFER
Ceyhan’dan yola çıkan United Emblem isimli gemi Türk ve dünya
Kamuoyunda diğer gemilerden daha fazla yer almasına yol açacak bir
hamle yaptı. Yükünü SCF Altai isimli başka bir gemiye boşaltan
geminin taşıdığı petrolün alıcısının bir süre sonra İsrail olduğu
ortaya çıktı. İsrail’in Gazze’ye başlattığı saldırılar ile aynı
döneme denk gelen bu haber, aynı zamanda Kürt petrolünün alıcısı
İsrail mi sorusunun da Türk kamuoyunda tartışılmasını beraberinde
getirdi. Hükümet doğrudan satış yapıldığını yalanlasa da gerek
gemilerin rotaları gerekse konuya yakın kaynaklar haberin gerçek
olduğunu doğruladı.
TEKSAS DA MAHKEME
CEYHAN’dan 1 milyon varil petrol ile yola çıkan United Kalavrvta
isimli gemi, aldığı yükü ABD’deki alıcılara götürmek için Teksas’ın
Galveston limanına getirdiğinde, Güney Teksas Bölgesel Mahkemesi
Merkezi Hükümetin girişimleri ve ABD’nin Kürt petrolünün Irak’ın
izni olmadan satışına karşı tutumunun da etkisiyle petrole el
konulması ve satışının yasaklanması kararı aldı. El koyma kararı
bir süre sonra kaldırılırken, bu gemi de yükünü boşaltamadan ilk
gemi gibi demirledi. Gemi haftalardır Galveston açıklarında
bekliyor.
GİZEMLİ ALICI MİLYARDER İŞ
ADAMI
Kuzey Irak petrolünün Amerika’daki alıcılarından birinin
LyondellBasell kimya şirketinin sahibi Ukrayna doğumlu milyarder
işadamı Leonard Blavatnik olduğu ortaya çıkmıştı. Forbes verilerine
göre Blavatnik, dünyanın en büyük milyarderleri sıralamasında
33’ncü sırada bulunan bir işadamı. Reuters’a yaptığı açıklamada
“mütevazı miktarda Irak ham petrolü” aldığını kaydeden şirketin,
Teksas açıklarında bekleyen United Kalavrvta isimli geminin alıcısı
olup olmadığı ise belli değil. Diğer yandan şirket, Bağdat ve Erbil
arasındaki sorun çözülene kadar bir daha alım yapmayacağını ve
siparişlerini iptal ettiğini kaydetti.
KAMARİ YİNE CEYHAN'DA
1 milyon varil petrol taşıma kapasitesine sahip Yunan bandıralı
Kamari isimli petrol tankeri ise Ceyhan limanından ayrılırken,
varacağı liman olarak Mısır’ın Port Said Limanı görülüyordü. Fakat
Mısır açıklarındayken uydudan kaybolan tanker, iki gün sonra İsrail
yakınlarında yükünü boşaltmış şekilde tekrar ortaya çıkmıştı.
Kamari tankeri dün itibariyle tekrar Ceyhan limanındaydı.
KÜRT PETROLÜNÜN ÖNÜNÜ IŞİD
AÇTI
BİR taraftan Kürt petrolü Türkiye’ye akarken, Irak’ta dengeleri
kökünden değiştiren bir gelişme patlak verdi: IŞİD. IŞİD
saldırıları karşısında Irak ordusunun yetersiz kalarak geri
çekilmesi ve IŞİD güçlerinin hızla ilerleyerek, kuzeyde Erbil,
güneyde Bağdat sınırına dayanması Bölgesel ve Merkezi Hükümeti
birlikte hareket etmeye zorladı. Bu ayın başında İstanbul’da bir
toplantıda konuşan IKBY Enerji Bakanı Hawrami, IŞİD saldırılarına
rağmen üretim ve ihracatı arttırdıklarını açıkladı. Kuzey Irak’tan
Türkiye’ye günlük 120 bin varil olan petrol akışı eylül başında
hatta yapılan genişletme çalışmaları ile birlikte kapasitesini
arttırarak günlük 220 bin varile yaklaştı. Kuzey Irak’tan ihraç
edilen petrolün büyük bölümü ise bugün Genel Energy tarafından
üretiliyor.
ÇİN’DEN 4 MİLYON VARİL
SİPARİŞ
Geçtiğimiz hafta Reuters’da yer alan haberde, Kuzey Irak
petrollerinin satışına Çin’in de dâhil olduğu belirtildi. Petrol
ticareti kaynaklarına dayandırılarak en az 3 milyon varil petrolün
tankerlerle Çin yolunda olabileceği kaydediliyor. Haberde, ayrıca
Erbil’le Pekin’in, Irak’ın Kürt Bölgesi’nden 4 milyon varil
petrolün Çin’e ihraç edilmesi konusunda görüşmekte oldukları iddia
ediliyor.
KAÇAKÇILIK SUÇLAMASI
Kürt petrolünün satışı, enerji dünyası için gizemli bir hikâye
olarak merakla takip ediliyor. Kuzey Irak petrolünün Ceyhan’a
aktarılmasının ardından Mayıs ayında, Türkiye’deki depolama
kapasitesinin dolduğu açıklanmış; bunu ham petrol yüklü United
Leadership adlı tankerin limandan ayrılması izlemişti. Bağdat
Hükümeti, petrolün Irak’a ait olduğunu açıklayarak bu eylemi
“kaçakçılık” olarak nitelendirmişti. Bağdat Yönetimi, Kürtleri
ihanetle suçluyor ve petrolü alan ülke ve şirketleri hukuki
yaptırımlar konusunda set biçimde uyarıyor.