Kürt meselesine akademik bakış

Seçmeli Kürtçe dil dersini ilk açan okul olan Bilgi Üniversitesi’nde akademik çalışmalar yapacak Kürdoloji Çalışma Birimi de kuruldu.

Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri olanKürt meselesinin çözümüne ilişkin son beş yılda önemli adımlar atıldı. Demokratikleşme paketleriyle Kürtçe eğitim veren kurslar, televizyon kanalları ve kurumlar açıldı. Mardin Artuklu Üniversitesi başta olmak üzere birkaç devlet üniversitesinde de Kürt Dili ve Edebiyatı bölümleri açıldı.

Konu anadilde eğitimin tartışıldığı noktaya kadar geldi. MİT kanalıyla PKK ve yöneticileriyle yapılan “müzakere” trafiğiyle ortaya çıkan ateşkesle çatışmaların durmuş olması son bir yıldır ülkede yaşayan herkesin ortak sevinci haline geldi. Devlet katındaki bu yaşananlar konuşulmaktan bile uzak durulan Kürt meselesini daha konuşulur kıldı.

Yaşanan “ılımlı” sürecin yansıması, devlet okullarına görece daha özgür bir ortama sahip vakıf üniversitelerinde de kendini gösterdi. Kürt öğrencilerin talepleri doğrultusunda birçok vakıf üniversitesinde Kürtçe dersleri seçmeli olarak müfredatta yerini aldı. 2008’de ilk olarak Bilgi Üniversitesi’nde başlayan seçmeli Kürtçe dersleri Sabancı, Koç,  Bilkent ve son olarak da Kadir Has Üniversitesi’nde devam etti.

Kürt meselesine akademik bakış

Gündelik hayatın her alanında kimlikleriyle etkin biçimde görünür olan Kürtlerin, akademideki görünmezliğini ve bu konudaki sessizliği ortadan kaldırmaya yönelik bu çabalara Bilgi Üniversitesi’nde kurulan Kürdoloji Çalışma Birimi de eklendi.

HaberVesaire sitesinden Şafii Çelik'in haberin göre, 2013 Ekim ayında üç kişilik bir ekiple çalışmalarına başlayan ve bugüne dek üniversite içinde faaliyetler yürüten birim konuyla ilgilenen Kürt Tarihi, Toplum ve Kuram, Zend, Nûbihar ve Dipnot gibi süreli yayınlarla atölye çalışmaları da gerçekleştirdi. Bilgi Üniversitesi Kürdoloji Birimi 26-27 Nisan 2014’de, Bilgi Kültür Düşünce Topluluğu ve Toplum ve Kuram Dergisi ile ortaklaşa düzenleyeceği“1990’larda Kürtler ve Kürdistan” başlıklı konferansla akademik bir çalışmaya da imza atmış olacak.
Kürt meselesini tarihsel bir perspektifle küresel, ulusal ve bölgesel olarak ele alacak konferanstaUtrecht Üniversitesi’nden Profesör Martin van Bruinessen, Tahran Üniversitesi’nden Doktor Esmail Shams, Selahaddin Üniversitesi’nden Doçent Muhammad Abdullah Kakasur, Paris merkezli Sosyal Bilimler İleri Araştırmalar Okulu’ndan Profesör Hamit Bozarslan, Boğaziçi Üniversitesi’nden Doçent Nazan Üstündağ, Mardin Artuklu Üniversitesi’nden Doktor Naif Bezwan gibi akademisyenler sunumlar gerçekleştirecek. Konferansın son gününde ise Türkiye medyasından çeşitli gazetecilerin katılımıyla 1990’lardan günümüze Kürt meselesinde medyanın tutumu tartışılacak.

Türkiye’nin meselesi ama çalışma yok

Bilgi Üniversitesi’nde seçmeli Kürtçe dil dersi veren Ronayi Önen, Toplum ve Kuram Dergisi’nin Yayın Kurulu üyesi Ayhan Işık’la birlikte birimin kurucularından olan İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü Başkanı Doçent Bülent Bilmez, birimin kuruluş nedeninin Türkiye’de bugüne kadar akademik çalışmaların konusu olması gereken Kürtler ve Kürdistan üzerine sosyolojik, iktisadi, siyasi, antropolojik ve benzeri çalışmaların layığıyla yapılmadığı eksiği olduğunu söyledi. Araştırma konusu olarak Kürtlerin bugüne kadar sadece akademi dışında görünebildiğini belirten Bilmez Kürdoloji Çalışma Birimi’nin bu eksikliği gidermek için kurulduğunu belirtti.
Türkiye ve dünyada önemli genç Kürt entelektüel bir kuşağın yetiştiğini ve bu kuşağın farklı üniversitelerde akademik çalışmalara imza attığını ifade eden Bilmez, “Ayrıca yurtdışı ve yurtiçinde değişik kurumlardan insanlar Kürtler ve Kürdistan üzerine çalışmalar yapmaya başladı. Kürtleri ve Kürdistan’ı çalışmak ‘normal’ olanıyken milyonlarca Kürt’ün yaşadığı bir ülkede bu konuda çalışılmıyor olması ‘anormal’ bir durum. Amacımız bu anormal olanı normale döndürmek” dedi. 
Birimin başlangıçta, mevcut bilgi birikimini paylaşmakla yetindiğini ve araştırma projeleriyle gelecekte bilgi üretimine katkı sunmayı amaçladığını söyleyen Bilmez sosyolojik, iktisadi, siyasi ve dilbilimsel alanlarda yapılacak çalışmalarla elde edilecek bulguları akademik ortamda paylaşmayı hedeflediklerini belirtti. Birimin bu eğitim yılının ikinci yarısında başlattığı Modern Kürt Tarihi derslerinde de tarihsel gelişimi üzerinden Kürt meselesi ve önemli noktaları anlatılıyor.