Küçük yarataklar hep yanımızda

Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) Alerjik Hastalıklar Anabilim Dalı Başkanlığı internet sitesinde yer alan yazıda, gözle görülemeyecek kadar küçük canlılar olan ve astım, alerji gibi rahatsızlıklara neden olan ''ev tozu akarları''na karşı uyarılar yer alıyor. Yazıya göre, en önemli ev içi alerjen, ''ev tozu akarları'' olarak kabul ediliyor. Akarlar gözle görülemeyen, çevre koşullarına oldukça dayanıklı, sıcak ve nemli ortamlarda kolaylıkla çoğalabilen, ev tozu içinde yaşayan mikroskobik canlılar olarak tanımlanıyor. Akarların vücut proteinleri ve dışkıları alerji yapıcı özellik taşıyor. Akar alerjenleri yastık, yatak, halı ve kumaş kaplı mobilya gibi toz tutan ev eşyalarında yüksek oranda bulunuyor. Bu alerjenlerin solunum yoluyla alınması, hastada alerjik yakınmaların başlamasına neden oluyor. İnsan deri döküntüleriyle beslenen ve insanların bulunduğu ortamlarda yaşayan akarların evden tamamen temizlenmesi zor, ancak alınacak birtakım basit önlemlerle akarlara maruziyet önemli düzeyde azaltılabiliyor. Yazıya göre, insanların günde ortalama 8 saat uyudukları kabul edilirse, akar alerjisi olan bir hasta, ömrünün yaklaşık 3'te 1'ini, milyarlarca ''mite'' adı ile bilinen küçük yaratığı barındıran bir yastık ve yatak üzerinde geçiriyor. EN FAZLA AKAR BARINDIRAN ODA YATAK ODASI Evdeki diğer odalara oranla, yatak odası en fazla akar barındıran oda sayılıyor. Bu nedenle akarlarla mücadele yöntemlerinin özellikle yatak odalarında yoğunlaştırılması gerektiği vurgulanan yazıda, şunlar öneriliyor: ''Akar alerjenleri kumaşların gözeneklerinden geçebiliyor. Akar alerjisi olan hastalar anti-alerjik yatak takımları kullanabilir. Yastık ve yatağın naylon kılıflarla kaplandıktan sonra yatak takımlarının üzerine geçirilmesi de ucuz ve etkili bir yöntem. Kadife gibi kalın veya tüylü kumaşlardan yapılmış yatak örtüleri yerine yıkanabilir battaniyeler ve yatak örtülerini tercih edin. Yastık kılıfı, çarşaf ve nevresimleri her hafta yüksek ısıda yıkayın. 55 derecenin üzerindeki ısılarda yıkamak hem alerjeni uzaklaştırır hem de akarları öldürür. Yatak odasında nem oranını azaltacak klima ya da diğer nem azaltıcılar kullanılabilir. Giysileri daima elbise dolabında muhafaza edin ve elbise dolabının kapakları kapalı tutun.'' HALILARA DİKKAT Halıların da akarlar için uygun bir barınma ve çoğalma ortamı oluşturduğu belirtilen yazıda, ''Yatak odasındaki halıyı mutlaka kaldırın. Mümkün değilse daha az toz tutan, daha kolay temizlenebilen ve yıkanabilen kısa tüylü kilim türü yer örtüleri kullanın. Muşamba benzeri, kolay temizlenebilen ve üzerinde toz tutmayan yer döşemeleri de tercih edin'' önerilerinde bulunuluyor. İçi doldurulmuş oyuncakların özellikle çocukların yattıkları odadan uzaklaştırılması gerektiği belirtilen yazıda, şunlar kaydediliyor: ''Evdeki diğer odalar ve yüzeylerdeki tozu elektrikli süpürge ya da ıslak bezlerle düzenli olarak temizleyin. Elektrikli süpürgelerin çoğu, tahliye havasıyla akar alerjenlerinin odaya dağılmasına neden olur. Bu nedenle temizlik yapılırken hastanın ortamda bulunmamasına dikkat edin. Halı yıkama makineleri ile halıların temizlenmesi, halıda nem oranını artırır ve akar üremesi için daha uygun şartlar oluşturur. Bu tür malzemelerin kullanılması genellikle önerilmez. Yatak odasında olduğu gibi, günün önemli bölümünün geçirildiği diğer odalarda da mümkünse halıları kaldırın, sentetik yer döşemelerini tercih edin. Kumaş yerine sentetik maddelerle kaplı, toz tutma oranı düşük ve kolay temizlenebilir mobilyaları seçin. Kitaplar ve biblolar en fazla toz toplayan ev eşyaları olduğundan, açık raflar yerine kapaklı kitaplıklarda muhafaza edin.