Kredi kartlarına af gelsin mi?
Abone olYüzbinlerce insanın gözü bu yasada. Kredi kartı temerrüt faizlerine af ya da düzenleme getirilsin mi? Kamuoyu ikiye bölündü. İşin sosyal ve ekonomik boyutu oldukça farklı.
AB Uyum Komisyonu’nun, kredi kartı temerrüt faizlerinin geriye
doğru enflasyon oranına indirilmesi ve borçların taksitlendirilmesi
ile ilgili kararına Sanayi Bakanlığı Tüketiciyi Koruma Genel Müdürü
Özcan Pektaş'dan da destek geldi. Pektaş, ‘Geri ödenmeyen tutar 1.3
milyar YTL’ye çıktı. Düzenleme şart’ dedi. KREDİ Kartları Yasa
Tasarısı’na TBMM AB Uyum Komisyonu’nda getirilen düzenleme ile
temerrüde düşenlere taksitli-enflasyona endeksli ödeme kolaylığı
getirilmesine Sanayi Bakanlığı sahip çıktı. Bakanlığın Tüketiciyi
Koruma Genel Müdürü Özcan Pektaş, yılbaşından bu yana ödenmeyen
kredi kartı borçları oranının yüzde 4’ten yüzde 7.7’ye çıktığını
belirterek, ‘Geri ödenmeyen tutar 1.3 milyar YTL’ye çıktı.
Düzenleme şart’ dedi. Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener ile
TBMM’nin ilgili komisyonlarının üyelerini karşı karşıya getiren
düzenlemeyi Hürriyet’e değerlendiren Pektaş, önergeye sahip çıktı.
Düzenleme ile ödenemez duruma gelerek, icra takibi başlatılan,
temerrüde düşmüş borçların ana parasının enflasyon oranına göre
düzenlenip taksitlendirilmesinin öngörüldüğüne işaret eden Pektaş,
yılbaşından bu yana ödenmeyen kredi kartı borcu oranının neredeyse
ikiye katlandığını vurguladı. Pektaş, oranın ortalama 7.7’ye
yükselmesine karşılık Kasım ayında olduğu gibi yüzde 11’lere dahi
çıktığının altını çizdi. 100 BİN KİŞİ YARARLANDI: Başbakan
Yardımcısı Şener’in, ‘Devletin borcu değil ki silelim’ itirazına
karşılık Pektaş, 2003’te yapılan düzenleme ile temerrüde düşenlere
faiz düzenlemesi ve 12 taksit olanağı sunulduğunu asımsattı. 2003
düzenlemesinde 180 bin kişinin kapsama girdiğini, 120 bin kişiden
başvuru geldiğini, 20 bininin banka ile anlaşamayarak mahkemeye
gitme yolunu seçtiğini kaydeden Pektaş, ‘Sonuçta en az 80 bin,
yargıya gidenleri de sayarsak 100 bin kişi yararlandı’ dedi.
BANKALAR DA İSTER: Yasanın 2003 düzenlemesinden yararlanılması için
30 günlük başvuru süresi tanıdığını anımsatan Pektaş, bazı
bankaların süreyi iki aya kadar uzatmış olduklarını, böyle bir
düzenlemenin bankacılık kesiminden de destek bulacağını söyledi.
Pektaş, şöyle devam etti: ‘Kayıt dışı ekonomiye karşın önemli bir
etken olan kredi kartına duyulan güvenin sarsılmaması, kredi kartı
borcunun kredi kartı ile ödenmesinden kurtulunması için düzenleme
gerekli. Bugün gelinen noktada kredi kartındaki rahatsızlık devam
ediyor. O dönem 100 bin vatandaşın o günkü problemi çözüldü. Ama
rahatsızlık sadece bilinçsiz kullanımdan değil ki. Buna çanak tutan
kredi kartı sisteminin işleyişinde sıkıntı var.’ YENİ ÖNERGELER
YOLDA: Kredi kartı limiti için AB Uyum Komisyonu’nda yapılan
gelirin iki katına kadar limit verilmesi hükmünün, tüm kartlarda
toplam iki kata kadar limit değişikliği getirilmesinin de önemli
olduğunu kaydeden Pektaş, bankalar arası bilgi havuzu ile kişi
hangi kartı kullanırsa kullansın, toplam limitin aşılıp
aşılmadığının sürekli kontrol altında tutulabileceğini bildirdi.
Pektaş; Sanayi Komisyonu’nda görüşülecek tasarıya tüketici lehine
yeni önergeler gelebileceğini belirtti. Kart borçlusunu boşuna
beklentiye sokmasınlar MECLİS Avrupa Birliği Uyum Komisyonu’nun
kararları bankacılar cephesinde ise ‘Bu karar tavsiye niteliğinde
olmakla birlikte uygulanması mümkün değil’ şeklinde yorumlanıyor.
Bakan Abdüllatif Şener’in ‘Devletin borcu değil ki silelim’
açıklamasıyla konuya açıklık getirdiğini savunan bankacılar, bu tür
beklentiler yaratılmasının kredi kartı borçulusunu da ‘af çıkacak
beklentisine sokmasından’ endişe duyuyor. BORÇLU ETKİLENİYOR:
‘Borçlu psikolojik olarak bu tür yorumlardan etkileniyor, boşuna
kafalar karıştırılıyor, bekleyelim bakalım tasarıdan ne çıkacak
diye borcunu ödemiyor, bu sırada yine faiz işliyor’ diyen
bankacılar, gündeme gelen maddelere ilişkin şu değerlendirmeleri
yapıyor: ‘Kredi kartları konusunda bir düzenleme biz de istiyoruz
ama kısıtlama değil. Temerrüt faizine yasa ile zaten yüzde 30
sınırı getirilmiş durumda. Serbest piyasa ekonomisinde daha fazla
müdahale olamaz. Avrupa’da da faizi sınırlayan böyle bir uygulama
yok. Limitin sınırlandırılması ise daha önce de gündeme gelmiş ve
tartışılmış bir konu, uygulamada böyle bir şey mümkün görünmüyor,
bunu düzenleyecek bir altyapı zaten yok. Kredi kartı sahibinin tüm
kredi kartlarına limit getirilmesi gibi bir uygulama Avrupa’da yok.
Borç affının ise bir sonuç vermediği geçmiş uygulamalarda görüldü.
Geçmişte buna benzer bir uygulama yapıldı başvuru 140 bin kişinin
altında kalırken, başvurup da borcunu ödeyenlerin sayısı 40 bin
kişiyi bulmadı. Borcunu ödememeyi teşvik edici yönde bir af
beklentisi yaratılması bu noktada çok tehlikeli. Bankalar zaten iyi
niyetli borçlusu ile oturup anlaşıyor, yeni ödeme planları
hazırlıyor, borcunu taksitlendiriyor, sonuçta bankalar da bu parayı
tahsil etmek istiyor.’ BANKALAR RAHATSIZ: Kredi Kartları Yasa
Tasarısı çeşitli komisyonlarda ele alındıkça bu konuların da
gündeme geldiğini belirten bankacılar, ‘Bizim bu konudaki
görüşlerimiz çok net bir şekilde gerekçeleriyle zaten Ankara’ya
iletilmişti. Ana Komisyon’a geldiği zaman orada da görüşlerimizi
bildireceğiz’ demekle yetiniyor. Ancak konunun bu haliyle gündeme
gelmesinden duyulan rahatsızlık da dile getiriliyor. Kart borcunda
faize değil ana paraya itiraz edin ERCİYES Üniversitesi Hukuk
Fakültesi öğretim görevlisi, Avukat Dr. Şükran Ekecik, kredi
kartlarında ödenmeyen bakiyeye aylık bileşik faiz uygulamasının
Türk Ticaret Kanuna aykırı olduğunu belirterek, bunun kaldırılması
gerektiğini söyledi. Kredi kartlarında ödenmeyen bakiyeye bir aylık
devreler itibari ile faiz hesaplanarak, bunun dönem sonunda anapara
olarak talep edilmesinin de Türk Ticaret Kanunu’na aykırı olduğunu
kaydeden Ekecik, ’Borçlar Kanunu’nun 19 ve 20. maddesi gereğince
kanunun amir hükümlerine aykırı maddeler batıl (boş-çürük)
olduğundan, kredi kartı sözleşmelerinde aylık bileşik faiz
uygulamasına neden olan maddeler batıldır’ dedi. Kanunun amir
hükümlerini uygulamanın ise hakimin görevi olduğuna dikkat çeken
Ekecik, kredi kartı borçlarının tam ödenmemesi durumunda, yapılan
harcama tutarı ile bir önceki dönemden ödenmeyen harcama miktarı ve
yine bir önceki dönemden ödenmeyen harcama miktarına yürütülen
faize tekrar faiz yürütülmesi nedeniyle tüketicinin borcunun kar
topu gibi büyüdüğünü kaydederek, bu durumu eleştirdi. Ekecik, şöyle
dedi: ‘Hukuk sistemimizde borçlu temerrüde düşene kadar borcuna
işletilen faiz anapara faizidir ve hesabın kat’ı anında bu meblağ
anaparaya dönüşür. Borçlunun temerrüdünden sonra işleyen faiz
temerrüt (gecikme) faizidir. Bu nedenle borçlular tarafından icra
takiplerinde bir aylık devreler itibari ile hesap edilerek
anaparaya dönüşen faize, itiraz edilebilmesi için anaparaya itiraz
edilmesi gerekir.’ AB Uyum Komisyonu’ndan intihar ve cinayet
uyarısı TBMM AB Uyum Komisyonu’nun söz konusu düzenlemeleri getiren
raporunda, intihar ve cinayet vakalarının arttığı uyarısında
bulunuldu. Raporda, özetle şu değerlendirmeler yapıldı:
‘Komisyonumuzda; ülkemizde pekçok kişinin bilinçsiz ve geliriyle
orantısız kredi kartı kullanımı nedeniyle ödeme sıkıntısı yaşadığı,
borçların birikerek ödenmemesi nedeniyle de toplumda intiharlar,
cinayetler ve iş kayıpları gibi toplumsal psikolojik ve sosyolojik
vakaların sayısında artış olduğu ve bütün bunların gelecek nesiller
üzerinde olumsuz etkiler yarattığı ifade edilmiştir.
Komisyonumuzda, tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmeler
sırasında üyelerimiz; 2001 yılında yaşanan ağır ekonomik krizden
sonra pekçok kişinin bu krizden etkilendiğini, bu krizin yarattığı
yıkımın halen devam ettiğini, insanların borcu borçla döndürmeye
çalışırken, en fazla bankaların sorumsuzca dağıttığı kredi
kartlarını kullandıklarını, vatandaşların bilinçsizliğinin yanı
sıra bankaların da uyguladıkları ağır faiz koşullları altında
ezilen tüketicilerin, birer kart mağduru haline geldiklerini, AB
üyeliği yolunda ilerleyen ülkemizde insan haklarını ve çıkarlarını
gözetmenin ülke politikalarının temelini oluşturması gerektiğini
ifade etmişlerdir.’ Kredi kartı borcu trafik polisini intihara
götürdü ÇORUM’da trafik polisi 33 yaşındaki Mehmet Dişli, kredi
kartı borcu yüzünden intihar etti. Olay dün sabah saat 04.30
sıralarında Çorum’un meydana geldi. Çorum Emniyet Müdürlüğü Trafik
Şube Müdürlüğü’nde görevli evli ve 2 çocuk babası Mehmet Dişli, dün
akşam meslektaşları ile birlikte halı sahada futbol oynadıktan
sonra geç saatlerde evine gitti. Dişli, Ulukavak Mahallesi Akpınar
Caddesi’ndeki evinde saat 04.30 sıralarında beylik tabancası ile
başına tek kurşun sıkarak yaşamına son verdi. Son günlerde
çevresine kredi kartı borcu yüzünden sıkıntıda olduğunu söylediği
belirtilen 13 yıllık polis memuru Dişli’nin intiharı ailesini ve
arkadaşlarını şoka soktu. Eşi Emine Dişli geçirdiği şok nedeniyle
Devlet Hastanesi’nde tedavi altına alındı. Polis memurunun kredi
kartı borcunun miktarı konusunda ise açıklama yapılmadı. Cumhuriyet
Savcılığı’nın konuyla ilgili soruşturması sürüyor. Haber: Yelda
Ataç- Nilgün Karataş Kaynak: www.hurriyetim.com.tr