Kredi kartını kullanmayı bilin

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Sertaç Özinal, kredi kartı kullanan müşterilerin yüzde 98'inin sorunsuz şekilde kartlarını kullandığını, sorunlu borçlarda aşırı bir yükselmenin söz konusu olmadığını bildirdi. BKM ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) başta olmak üzere bir araya gelen sektör temsilcileri düzenledikleri basın toplantısında, kartlı ödeme sektörü ile ilgili son dönemde gündeme gelen konulara ilişkin genel bir değerlendirme yaptı. Toplantıda kartlı ödeme sistemlerine ilişkin bir prezantasyon sunan BKM Genel Müdürü Sertaç Özinal, Türkiye'de plastik kartlar ile yapılan harcamaların arttığını ancak gelişmiş ülkelere kıyasla düşük olduğunu söyledi. Özinal, ''Toplam tüketim harcamaları içindeki oranı yüzde 13. Bu oran AB'de yüzde 17, ABD'de yüzde 32'' dedi. Özinal, Türkiye'de 20 milyon maaşlı çalışana karşılık 11-12 milyon kart kullanıcısı bulunduğunu, nüfusa göre kart sahibi kişi sayısının yüzde 18, kart adedi oranının da yüzde 35 olduğunu kaydetti. Türkiye'de kredi kartı kullanan kişi başına düşen ortalama kredi kartı adedinin de 1.8 olduğuna dikkat çeken Özinal, Avrupa'da kişi başına 3-4, ABD'de hane başına 9 kart düştüğünü söyledi. VISA ve Global Insight tarafından 50 ülke üzerinde yapılan araştırmalara göre, kartlı ödeme sistemlerinin kayıt dışı ekonominin kontrol altına alınması ve vergi toplanmasına önemli katkı sağlandığını, sadece bu özelliğiyle bile kredi kartının desteklenmesi gerektiğini ifade eden Özinal, şunları kaydetti: ''Vergi gelirlerinin artırılmasındaki en önemli araçlardan biridir. Nakit paranın yüzde 10'unun banka sistemine girmesi kredi olarak verilebilecek fon miktarını GSYİH'nın yılda reel yüzde 1'i kadar arttırır. Nakit ödeme sistemine göre işlem maliyetinin üçte bir kadar azaltılması sonucu, GSYİH'de yüzde 1 civarında işlem maliyeti tasarrufu sağlanır. Bu da yaklaşık 2 milyar dolar. Kartlı ödeme sistemi büyümeyi teşvik ediyor.'' ''TAKSİTLİ İŞLEMLER ÇOK YÜKSEK DEĞİL'' Taksitli işlemlerin avantajlarını anlatan Sertaç Özinal, senetlerle sürdürülen uygulamada risk işyerinde iken bunun bankalara devrolduğunu, taksit takibi için gerekli yüksek operasyonel maliyetin sıfırlandığını belirtti. Müşterilerin de rekabetin getirdiği fiyat ve ek kazanım avantajı sağladığını ifade eden Özinal, devlete avantajının da bütün taksitli işlemlerin belgeli olması sebebiyle cironun bankacılık sistemine girmesi olduğunu kaydetti. Özinal, ''Taksitli kartla alışveriş işlemlerinin toplam kartla alışveriş işlemlerine oranı ilk 7 ayda adede göre yüzde 7.84, tutara göre yüzde 18.92'dir. Taksitli işlemler çok yüksek değil'' dedi. 200 TRİLYON LİRALIK KAYNAK Bankaların müşterilerine en düşük toplam alışveriş cirosunun yüzde 1.5'i kadar ödül puan kazandırdığını hatırlatan Özinal, ''Bunun yarısının kullanıldığı kabul edilirse bu yılın ilk 7 ayında bankalarımız 200 trilyon lira civarında bir kaynağı perakende harcamalarında kullanılmak üzere müşterilerine aktarmış ve ticari canlılığa katkı sağlamışlardır'' diye konuştu. ''Bankalar sokakta kredi kartı dağıtıyor'' görüşlerine de açıklama getiren Özinal, işyerlerinde ve çeşitli noktalarda dağıtılanın kredi kartı değil başvuru formu olduğunu söyledi. Özinal, ''Kart verilirken kişilerin maddi durumu ile ilgili kontroller, kredi kayıt bürosu kontrolleri yapılır. Limitler aylık gelir, ek gelir, taşınmaz mal varlıkları, diğer aile üyelerinin gelirleri ve sosyodemografik veriler gibi kriterlerle belirlenir. Bankaların kabul oranı yüzde 40-50 arasında değişir. Her başvuruya kart verilmemektedir. Standlarda dağıtılan başvurulara kart verilme oranı yüzde 25'' dedi. Kredi kayıt bürosu veri tabanında son 36 aylık ödeme performansı, son 5 yıl içinde kapanmış hesapların 12 milyon kişiye ait toplam 45 milyon kayıttan oluştuğunu belirten Özinal, 2004'ün ilk 8 ayında Kredi Kayıt Bürosu veri tabanında 12 milyon sorgulama yapıldığını bildirdi. ''ÜLKEMİZDE DAHA DÜŞÜK KREDİ KARTI FAİZİ UYGULANIYOR'' Sertaç Özinal, kredi kartı faizlerine ilişkin olarak da yıllık enflasyonun yüzde 1-2'lerde seyrettiği İngiltere'de kredi kartı faizinin yıllık yüzde 15, ABD'de yıllık yüzde 12-18 olduğunu, Türkiye'de ise pazar paylarına göre aylık ağırlıklı ortalama kredi kartı faizinin yüzde 5.5'ler civarında seyrettiğini belirtti. Özinal, ''Yıllık ortalama yaklaşık yüzde 66. Ülkemizde İngiltere, ABD'den daha düşük kredi kartı faizleri uygulanmaktadır. İngiltere'de bu oran para maliyetinin 7-8 katı kadarken, Türkiye'de para maliyetinin 2.5 katıdır'' diye konuştu. Kredi kartı ve bireysel kredi faizlerindeki farkla ilgili de Özinal, her iki kredi tipinin fonlama ve risk maliyetlerinin birbirinden farklı olduğunu söyledi. Kredi kartlarındaki kredilendirme oranının son 5 yıllık verilere bakıldığında yüzde 40-50 olup değişiklik göstermediğini ifade eden Özinal, ''Sorunlu kredi kartı borçlarının toplam kredi kartı borçlarına oranı Aralık 2003'te yüzde 3.9, Ağustos 2004'te yüzde 4.2. Kredi kartı kullanan müşterilerimizin yüzde 98'i sorunsuz şekilde kartlarını kullanmaktadır. Hala AB ortalamasının gerisindeyiz. İngiltere'de bu oran yüzde 5.7. Kredi kartı sorunlu borçlarında aşırı bir yükselme söz konusu değil'' dedi. Sertaç Özinal, sahtekarlık kaynaklı işlemlerin ciroya ortalamalarının Avrupa ülkelerine ait ortalamaların altında kaldığını, her 10 bin dolar için kartlarda oluşan sahte kullanım tutarına bakıldığında, Türkiye'de kartlardaki zararın 2.07 dolar, Avrupa'da 6.72 dolar, işyerlerinde oluşan zararın Türkiye'de 6.15 dolar, Avrupa'da 9.27 dolar olduğunu belirtti. ''DÜZENLEYİCİ YASA GEREKLİ'' Kartı ödeme sistemleri ile ilgili düzenleyici yasanın gerekli olduğunu, bunu desteklediklerini söyleyen Özinal, şunları kaydetti: ''Yasa tasarısı çalışmaları 1993 yılında BKM öncülüğünde başlatılmıştır. Kartlı ödeme sistemlerindeki işleyiş şekli genel hukuk kurallarına uygun olup, düzenleyici bir yasa tasarısını olumlu karşılıyoruz ve destekliyoruz. Ancak yapılacak düzenlemenin Avrupa ve Dünya standartlarına, uluslararası kartlı ödeme kuruluşlarının belirlediği kural ve prosedürlere, rekabet koşullarına uyumlu olması gerekmektedir. AB'ye giriş aşamasında kartlı ödeme sistemlerinin Avrupa ile entegrasyonunu zorlaştıracak düzenlemeler getirmemelidir.''