Kosova devlet mührünü bastı

Sırbistan'dan 17 şubatta bağımsızlığın ilan eden Kosova da parlamento dün ilk anayasasını kabul etti. 15 Haziran'da yürürlüğe girecek olan Anayasa Başbakan Yardımcısı ve Anayasa Komisyonu Başkanı Hayreddin Kuçi yönetiminde hazırlandı.

Parlamento Başkanı Yakup Krasniki'nin baskanlığında anayasa konusunu ele almak üzere dün sabah saatlerinde yapılan toplantıda yeni anayasa oy birliğiyle kabul edildi. Krasniki, “Anayasayı kabul ederek, egemen ve demokratik bir devlet olarak Kosova'nın inşasına imkan sağlayacak temelleri atmış bulunuyoruz” dedi. Kabul edilen yeni Kosova Anayasası 40 bölümden ve 160 maddeden oluşuyor. Anayasada Kosova'nın, bağımsız ve egemen bir devlet olmakla beraber parlamenter cumhuriyet olduğu belirtiliyor.

DİNİ VE ETNİK VURGU YOK

Yeni Kosova anayasasında resmi diller Arnavutça ve Sırpça olurken Türkçenin, resmi diller arasinda yer almaması dikkat çekti. Öte yandan anayasada dini ve etnik vurgular yer almıyor ve devletin dini İslamiyettir ibaresine yer verilmiyor. Hiçbir etnik veya dini grubun imtiyaz veya ayrımcılığa tabi tutulmayacağı belirtilirken azınlık yerine topluluk ifadesi kullanılıyor.

DEVLETİMİZİN MÜHRÜDÜR

Kosova Başbakanı Hashim Taçi yaptığı konuşmada Kosova'nın tarihinde ilk defa vatandaşlarının iradesine göre hazırlanan bir anayasanın onaylanacağını belirterek, 'anayasamız devletimizin mührüdür' dedi. AB Misyonu Sivil Büro Yöneticisi Pieter Feith de “azınlık haklarının korunması ve ademi merkeziyetçilik alanlarında önemli maddeler içeren anayasa, Kosova'nın Avrupa ile yakınlaşmasını sağlayacaktır.” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Fatmir Seydiu ise Ahtisaari'nin dokümanını koruyacak modern bir belge niteliği taşıdığını söyledi. Anayasa, 1999'dan beri Kosova'yı yöneten BM misyonunun görevlerini üstlenecek kurumların oluşumunu hazırlayacak. Kosova, 17 Şubatta Sırbistan'dan bağımsızlığını ilan etmişti. 

5. MADDEDE TÜRKÇE YOK 

Kabul edilen yeni anayasa ile Kosova'da resmi diller Arnavutça ve Sırpça oldu. Kosovalı Türkler'in itiraz ettiği 5. madde anayasanın resmî diller bölümünü oluşturuyor. Maddede “Kosova Cumhuriyeti'nde resmi diller Arnavut dili ve Sırp dilidir, Türk dili ise merkezi düzeyde resmi kullanımda, Türk Topluluğu'nun yaşadığı Kosova Cumhuriyeti belediyelerinde ise eşit resmi kullanımdaki dildir.” ifadesi kullanılıyor.

TEPKİ OLARAK HAYIR DİYECEKLER

Kosovalı Türkler, Türk dilinin de merkezi resmi diller statüsüne alınmasını istiyordu. Kosova Demokratik Türk Partisi (KDTP) ve sivil toplum kuruluşlarının bu konu ile ilgili göndermiş olduğu öneriler dikkate alınmadı. KDTP vekili Enis Kervan, önerilerinin dikkate alınmamasına tepki olarak anayasaya hayır diyeceğini söyledi.

SIRPLAR İMZALAMADI

Öte yandan yeni anayasayı Kosova Türkleri adına Anayasa Komisyonu Üyesi Mahir Yağcılar imzalarken, Sırp temsilciler anayasayı imzalamadı. KDTP eski üyesi Aysel Gaş, bugün “Kınama” başlığı altında başlattığı kampanyayla Türkçe'nin resmiyetten kaldırılmasını önlemek için imza kampanyası başlattı. Kosova'da 350-400 bin civarında Türkçe konuşan Kosovalı bulunuyor.

ORDU İÇİN START VERİLDİ

Kosova, bu yıl içinde Kosova Güvenlik Gücü (KSF) adı altında kendi ordusunu kurmayı planlıyor. KSF'nin, Avrupa'daki diğer askeri güçlere kıyasla daha küçük ve hafif silahlı olacağı belirtiliyor. Orduda görev yapan asker sayısı 2500 faal asker ve 800 yedek subayla sınırlı kalacak. Ordunun birincil görevleri arasında kriz durumlarına müdahale edilmesi, patlayıcı maddelerin etkisiz hale getirilmesi ve sivillerin korunması yer alıyor.

KPC İÇİNDEN KURULACAK

Ordunun, ülkedeki mevcut acil durum müdahale kurumu olan Kosova Muhafız Birlikleri (KPC) içinden kurulması planlanıyor. Sekiz yıl önce UNMIK ve KFOR denetimi altında kurulan KPC, yangın söndürme, arama-kurtarma ve tıbbi yardım çalışmalarında görev alıyor. Mali destek ise Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa ve Avrupa Komisyonu gibi bağışçılar tarafından sağlanıyor. Esasen silahsız bir kurum olan KPC'nin yalnızca 200 mensubu silah taşıma yetkisine sahip.