Korsanın fendi yasalı yendi

Türk müzik endüstrisi korsan yayıncılığa teslim olmak üzere. Korsan CD’ler ilk kez bandrollü CD satışlarını geçti. Korsan yayıncılıkla mücadele amaçlı yasadan önce yüzde 25-50 arasında değişen korsan CD satışları, yasa yürürlüğe girdikten sonra yüzde 50’yi aştı.

Korsan yayıncılığın tüm dünyada her geçen gün artması müzik endüstrisi için büyük tehdit oluşturuyor. Türkiye’de ciddi bir sorun haline gelen korsan yayıncılığı önlemek amacıyla 2004 yılının Mart ayında ciddi yaptırımlar uygulayan bir yasa çıktı. Ancak endüstri temsilcileri, korsan satışların tüm hızıyla sürdüğünü belirtirken, kanunların uygulanmadığından yakınıyor.

SEKTÖRÜN 6 AYLIK ZARARI 80 TRİLYON

Sony B Türkiye Genel Müdürü Şemsettin Göktaş, yasanın çıkmasından sonra ilk defa korsan ürün sayısın bandrollü ürünleri geçtiğini söyledi. Gökay, “Yasadan önce korsanlığın her zaman yüzde 25, yüzde 50’lilerde gezindiği iddia ediliyordu. Fakat 2004 yılı sonu ve aslında son 6 ay sonuçları da gösteriyor ki, ilk defa korsan ürün adeti yasal ürün adetini geçti. Uluslararası Yapımcılar Birliği’nin de rakamları bunu gösteriyor” dedi.

Doğan Müzik Company Genel Koordinatörü Ercan Saatçi de, “Bu yılın ilk 6 ayında gördüğüm, geçen yılın ilk 6 ayına göre yüzde 200 bir sapma var. Yani inanılmaz. Geçen yıl ilk 6 ay 20 tane albüm sattıysam, bu 6 ay hiç satmamışım” diye konuştu.

MÜYAP’ın yayınladığı rakamlara göre, 2004 yılının ilk 6 ayıyla 2005 yılının ilk 6 ayı arasında bandrollü satışlarda yaklaşık 15 milyon adetlik bir azalma göze çarpıyor. Sektör temsilcileri, bu düşüşün yapımcılar açısından 6 ayda 75 ila 80 trilyonluk bir kayıp anlamına geldiğini belirtiyor.

ADALET AĞIR İŞLİYOR

Yasaya karşın korsan satışların tüm hızılya sürmesini yargılama sürecindeki sorunlara bağlayan Göktaş, “Son 12 ayda 600 küsur dava açıldı. Fakat çok enteresan, 15 ayda bu davalardan sadece 2-3 tanesi cezayla sonuçlandı. Dolayısıyla yargılama sürecinin çok uzun olması korsanlara çok rahat at oynatma imkanı sağladı” diye konuştu.

Müzikotek Başkanı Dağhan Baydur da, yargılama sürecinin uzun sürmesinden yakınıyor. Baydur, “Kanunlar müsait ama sadece müzik sektöründe değil, herkesin sıkıntısı mahkemelerin çalışmaması. Çok uzun sürüyor. Batı ülkelerinde mahkeme 1-2 haftada sonuçlanıyor. Böyle senelerce sürmüyor” dedi.

’MÜZİK SEKTÖRÜ YAĞMALANIYOR’

Teknolojinin gelişmesi, CD’lerin kolaylıkla kopyalanabilir hale gelmesiyle müzikte korsan patlaması yaşandığını belirten MÜYAP Başkanı Bülent Forta, “Müzik sektörü şu anda gerçekten yağmalanan bir sektör. Sonuç olarak bir endüstri olmaktan çıkmaya başlıyor müzik. Çünkü bu ürünlerin yaratılmasında çok büyük bir sermaye gücü var aynı zamanda. Şimdi siz eğer bunu geri alamıyorsanız, geri alamadığınız müddetçe de yapımcılığın devam edebilme şansı ortadan kalkıyor” diye konuştu.

’22 DEFA YAKALANAN KORSAN VAR’

2004 yılının Mart ayında bir yasanın aslında aslında dünya çapında bir koruma getirdiğini ve bu anlamda da yasal bir sıkıntı olmadığını, ancak uygulamada çok ciddi problemler bulunduğunu belirten Forta, şunları söyledi:
“Yasa maddeleri son derece ağır yükümler içeriyor. 2 yıl, 4 yıl hapis, 50 milyardan 100 milyara kadar para cezaları falan öngörülüyor. Ancak Türkiye’de hukuk çok ağır işliyor. Şimdi bir korsan ürün satanı yakalıyorsunuz, mahkemeye çıkıyor ve mahkeme yaklaşık 4 yıl falan sürüyor.

Bu 4 yıllık süre içerisinde bu şahıs yine aynı faaliyetini sürdürmeye devam ediyor. 22 kere falan korsan ürün satmaktan yakalanan insanlar var. Bunların davaları da halen sürmeye devam ediyor. Dolayısıyla yasanın uygulanmasında çok ciddi problemler var. Mahkeme dışında da problemler var. Şimdi 2004’teki değişiklikle birlikte güvenlik güçlerine reysen müdahele hakkı tanındı. Eskiden şikayete bağlı suçlardı bunlar. Şimdi ama buna rağmen halen sokaklarda korsan tezgahlarını görebiliyoruz. Halen burada bir hırsızlığın devam ettiğini görebiliyoruz.”

‘KORSAN, HIRSIZLIK OLARAK GÖRÜLMÜYOR’

Türkiye’de “soyut mülkiyet” kavramının yerleşmemiş olmasının da en önemli sorunlardan biri olduğunu belirten Forta, “Bir CD’yi gidip bir müzik marketten çaldığınız zaman fiziki olarak bir hırsızlık gibi görünüyor, ama onun içini çaldığınız zaman bir hırsızlık gibi görünmüyor. Aslında bizim düşüncemiz korsan CD büyük bir hırsızlık suçu. Bunun alıcıları da aslında bir çalıntı mal alıyorlar” dedi.

Tüm dünyada korsana karşı önlemler alınmaya çalışıldığını, internette yasal satış artelleri oluşturulmaya çalışıldığını belirten Forta, Türkiye’de biraz bilinçlendirmeyle, biraz yasal tedbirlerin uygulanmasıyla sorunun yeniden kontrol altına alınabileceği umudunu taşıdıklarını vurguladı.

‘MÜZİĞİN KALİTESİ DE DÜŞÜYOR’

Korsan satışların kaliteyi de doğrudan etkilediğini ifade eden MÜYAP Başkanı Bülent Forta, “Bir sektörde belli bir ekonomik büyüklük olmadan ne o kalitede stüdyolar, ne o kalitede klipler bunlar ortaya çıkamıyor. Bir özeleştiri yapmakta fayda var tabi. Şöyle bir fayda var; bugüne kadar 3 aşağı 5 yukarı kendini idame ettirebilen bir sektör vardı ama 2005 yılıyla birlikte büyük bir çöküntüyle karşı karşıyayız. Sular yükseldi ve bütün hani o özeleştiri yapması gerekenlerin boyuna kadar geldi bence. Bu krizi hep beraber çözebilmekten başka, bir duyarlılık yaratmaktan başka da bir çare de yok gibi görünüyor” diye konuştu.

Haber: Berfu Güven - Burcu Özenç
Kaynak: www.ntvmsbc.com