Koronavirüs Bilim Kurulu'nun tavsiyeleri üzerine Sağlık Bakanlığı'nca belirlenen "Covid-19 Aşısı Ulusal Uygulama Stratejisi"ne göre, 14 Ocak Perşembe günü ülke genelinde başlatılan aşılama çalışmaları sürüyor. Aşılamanın yedinci gününde, 1 milyon kişi Çinli Sinovac firması tarafından üretilen CoronaVac aşısının ilk dozunu oldu. Dün, sağlık çalışanının büyük kısmının aşılanmasının ardından yaşlı, engelli, koruma evleri gibi yerlerde kalan ve çalışanların da aşılanmasına başlanmıştı. Öncelik sıralamasını, 65 yaş ve üstü kişiler izleyecek.Sağlık Bakanlığı, aşı ile ilgili sorulara ise, "Kovid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu" sitesinden yanıt verdi. Bakanlık en çok merak edilen konulardan olan yan etkileri, "Yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik" şeklinde açıkladı.En çok merak edilen 36 sorunun yanıtlandığı “Kovid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu”na, "https://covid19asi.saglik.gov.tr" adresinden ulaşılabiliyor. Sitede, aşının hastalığa karşı ne kadar süre koruyacağı, Covid-19 geçirenler, emzirenler, gebeler ve çocuklara aşı uygulanıp uygulanmayacağı, yan etki görülmesi halinde neler yapılması gerektiği gibi konularda bilgiler yer aldı. Sitede bulunan sorulardan bazıları ve cevapları şöyle:Korona geçirdim yine de aşı olmalı mıyım?Covid-19'u geçirenlerde koruyuculuk bir müddet daha devam etmektedir. Bu koruyuculuk düzeyi kişiyi bir süre daha Covid-19'a karşı koruyacağından hastalığı geçirmiş kişiler aşı uygulanacak gruplarda değildir.İnaktif Covid-19 aşısı olduktan sonra ne kadar korunacağız?Klinik çalışmalarda, inaktif Covid-19 aşılarının hastalığa karşı koruyucu etkisinin yüksek olduğu gösterilmiştir. Covid-19 aşılarının koruyuculuk süresi henüz bilinmemektedir, bunun için ek araştırmalara ihtiyaç bulunmaktadır.İnaktif covid-19 aşısı kaç doz uygulanacak?18 ve üstü yaştaki kişilere dört hafta ara ile birer doz olmak üzere toplam iki doz uygulanacaktır.Aşı yaptırdıktan sonra da maske takacak mıyız?Aşı uygulandıktan sonra hastalığa karşı koruyuculuğun gelişmesi genellikle birkaç hafta alır. Bununla birlikte herkeste aynı düzeyde koruyuculuk gelişmeyebilir. Ayrıca aşılanan kişi kendisi korunuyor olsa bile virüsü aldıysa başkasına bulaştırabilir. Bu nedenle aşı uygulandıktan sonra da maske, mesafe ve temizlik kurallarına uyulması gerekmektedir. Bakanlık tarafından artık önlemlere gerek olmadığı açıklanana kadar bu önlemlerin alınmasına devam edilmelidir.Aşı yaptırmak zorunlu mu olacak?Türkiye'de aşı uygulaması zorunlu değildir. Bununla birlikte aşı, hastalıklardan korunmak için en etkili yöntemlerden biridir. Aşı sayesinde yeryüzünden silinmiş pek çok hastalık mevcuttur. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı tarafından aşıyla ilgili toplumu bilinçlendirme çalışmaları yürütülmektedir. Aşı olmak, kişinin topluma karşı sorumluluğudur.Covid-19 aşılanmasında neden öncelik sırası yapıldı?Covid-19 aşılamasında gruplar, hastalığa maruz kalma, hastalığı ağır geçirme ve bulaştırma riskleri göz önüne alınarak belirlenmiştir. Grupların aşılanması tamamlandığında Sağlık Bakanlığı isteyen herkesin aşıya ulaşabilmesini planlamaktadır.Neden ilk aşılama sağlık çalışanlarına yapıldı?Hastalığın teşhis ve tedavisini üstlenen sağlık çalışanları, Covid-19'a maruz kalma oranı en yüksek gruptur. Sağlık çalışanlarının hastalanmaması, sağlık hizmetlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi için önem arz etmektedir. Bu nedenle ilk aşamada aşılanması planlanan grupta sağlık çalışanları da yer almaktadır.Korona aşısı dışındaki aşılar koronadan korunmaya yardımcı olur mu?Covid-19 aşıları dışında yer alan grip, zatürre, kızamık-kızamıkçık-kabakulak (KKK), verem ve benzeri aşıların Covid-19'a karşı koruduğuna dair kanıtlanmış bir bilgi yoktur.Grip veya zatürre aşısını yeni yaptırdım, covid-19 aşısı olabilir miyim?Grip veya zatürre aşısı olduktan en az 2 hafta sonra inaktif Kovid-19 aşısı olabilirsiniz.Covid-19 aşısı mı yoksa hastalığı atlatmak mı daha uzun süre korur?Kişinin bir hastalığı geçirerek kazandığı bağışıklık (doğal bağışıklık) düzeyi, geçirilen hastalığa ve kişiye göre değişir. Covid-19 etkeni SARS-CoV-2 yeni bir virüs olduğu için hastalığı geçirmekle kazanılan doğal bağışıklığın ne kadar süre koruyacağı bilinmemektedir. Ancak yürütülen bazı çalışmalar Covid-19'a karşı gelişen doğal bağışıklığın uzun süreli olmadığını göstermektedir.İnaktif Covid-19 aşılarının yan etkileri var mıdır?Bugüne kadar Covid-19 aşılarına yönelik yürütülen klinik çalışmalarda ve mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir. Bunlar, yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır.Kimlere inaktif aşı önerilmez?Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu tarafından belirlenmiş öncelikli risk grubunda 18 yaş altındaki kişiler yer almadığından şu an için bu gruba Covid-19 aşısı uygulanmayacaktır. Gebelikte inaktif Covid-19 aşısının uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. Covid-19'u ağır geçirme riski yüksek olan gebelere kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir. Aşının gebeliğin ilk üç ayında uygulanmaması tercih edilir. Emzirme döneminde inaktif Covid-19 aşısının uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. Covid-19'u ağır geçirme riski yüksek olan emziren kadınlara kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir. İnaktif Covid-19 aşısı, PCR testi ile Covid-19 tanısı almış kişilere ve aşı yaptırmadan önceki 10 gün içerisinde bir Covid-19 vakasıyla temas etmiş kişilere uygulanmayacaktır.Hangi durumlarda aşı yapılmamalıdır?Aşının içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı alerji/anafilaksi öyküsü bulunması durumunda aşı uygulanması önerilmemektedir. Daha önce yaşanan belirgin bir alerjik reaksiyon varsa aşı uygulamasından önce bu durum sağlık personeline belirtilmelidir. Diğer tüm aşılarda da olduğu gibi 38 derece ve üzerinde yüksek ateş, tablosu netleşmemiş hastalık ve kronik hastalıkların atakları sırasında aşının uygulanmasının bir süre ertelenmesi önerilmektedir.Neden 65 yaş üstü kişilere öncelik verildi?65 ve üstü yaştaki kişilerde Covid-19'u ağır geçirme ve hastaneye yatış, hatta ölüm riski daha yüksek olduğu için aşı bu yaş grubuna öncelikli olarak uygulanacaktır.