Körfez'de fay hatları tespit edildi

İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Dokuz Eylül Üniversitesi’nin birlikte yürüttüğü “tarihin en kapsamlı” Körfez araştırmasında sona gelindi. Çalışmada İzmir Körfezi’ndeki sıcak su çıkışlarından aktif fay hatlarına kadar pek çok önemli bulgu ortaya çıkarılıyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, bugüne kadar İzmir Körfezi ile ilgili yapılan en geniş kapsamlı çalışmanın sonuna geldi. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü ile Mayıs 2009’da imzalanan protokol çerçevesinde yürütülen araştırmalar, Körfez’in akıntı sisteminden, batimetrik (derinlik) özeliklerine, jeolojik ve deniz tabanı morfolojisinin ölçülmesiyle aktif teknotik hareketlerinin tespit edilmesinden, sıcak su çıkışlarına kadar pek çok veriyi ortaya çıkarıyor.

DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojileri Enstitüsü tarafından yürütülen inceleme çalışmaları, Körfez’in tüm özelliklerinin yanı sıra aktif fay hatlarının yerini de tespit etti. İzmir Körfezi’nin farklı yerlerinden alınan numuneler, üniversitede incelenmeye başlandı. İnceleme ve değerlendirme çalışmalarının sona ermesinin ardından hazırlanacak rapor, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na sunulacak ve bundan sonra yapılacak planlama çalışmalarına bilimsel anlamda altlık oluşturacak. Akıntı modelinin oluşmasının ardından derinleştirme, kanal açma ve batık gemilerin çıkarılması gibi uygulamalarla İç Körfez ile Dış Körfez arasındaki sirkülasyonun artırılması hedefleniyor.

Körfez’in akıntı sisteminin ortaya çıkarılması için 4 adet sabit, bir adet de tekneye takılarak kontrol edilen hareketli “akıntı ölçer” konularak bu yöndeki veriler alınırken, diğer yandan aktif faylar konusunda önemli bilgiler elde edildi. Çalışmalarda ayrıca hem Güney’de hem de Kuzey’de sıcak su çıkışları tespit edildi.

Faylar tespit edildi
Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdeniz Özel, “Şu an dünyadaki teknolojilere paralel olarak en gelişmiş sistemlerle çalışıyoruz. Çok kanallı, çok hüzmeli eko sounder’ların yanı sıra yanal taramalı sonar, madeni atık gibi malzemelerin tespitine yönelik manyetometre kullanıyoruz” dedi.

Şu anda tespit edilen durumla ilgili değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Erdeniz Özel şu bilgileri verdi:“İki ana eksenli çalışma yürütüyoruz. Birinci aşama derinlik ölçümü, ikinci aşama ise topografyaya bağlı akıntı rejimini ortaya koyan çalışmalar. Ayrıca ölçümler sırasında Körfez’deki sismik yapıyı ortaya koymaya çalışıyoruz. Tam anlamıyla körfezin yer bilimsel açıdan her verisini elde ediyoruz.

Ortalama 15 metrelik deniz suyumuz var. Yanı sıra aktif faylar var. Takip ettiğimiz iki bölgemiz var. Birincisi kara bağlantısı bilinen Yenikale Fayı’nın deniz uzanımlarını tespit ettik. İç Körfez’de etki alanları zayıf, birkaç küçük aktif fay var. Ayrıca Uzun Ada yani Çiçek Ada Fayı var. 16 km. uzunluğunda bir yüzey kırığı görülüyor. Onu da sismolojik verilerle değerlendirip izlemeye çalışıyoruz” diye konuştu.

Körfez’deki batıklar konusunda da bilgi veren Prof. Dr. Erdeniz Özel, Yenikale girişindeki batıkların, 1. Dünya Savaşı sırasında denizaltıların Körfez’e girişini engellemek için oluşturulduğunu ifade etti.

“Körfez çok verimli”

İzmir Körfezi’nin “çok verimli” olduğunu söyleyen Enstitü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Doğan Yaşar çalışmanın önemine dikkat çekerek, “Bugüne kadar Körfez’deki en detaylı çalışma, 1836’dan 1870’e kadar İngilizler tarafından yapılmıştı. Bütün Körfez’i kapsayan bu denli geniş bir çalışma, o zamandan beri ilk kez yapılıyor” dedi.

Körfez’e akıntının Karaburun’dan girip Güney sahilini takip ederek Kuzey’den çıktığını söyleyen Prof. Dr. Doğan Yaşar, “Yapılan ilk ölçümlerde akıntılarda herhangi bir sorun olduğu görünmüyor. Ancak Kuzey bölgesinde, Gediz yatağından kaynaklanan bir sığlık var” şeklinde konuştu.

Dokuz Eylül Üniversitesi’nin Piri Reis Gemisi’ndeki çalışmalarını yerinde inceleyen Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Yıldız Sezgin Yılmaz ise işin sonuna gelindiğini ve yapılan çalışmaların ardından doğru bir planlama için gereken bütün verilerin tamamlanmış olacağını söyledi.