Köprülerde ve otoyollarda zam olacak mı?

Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun (ÖYK) 15 Ekim 2010 tarihli kararı ile özelleştirme programına alınan otoyollar ve köprülerin fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıl süreyle, işletme haklarının verilmesi yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesi dün gerçekleştirildi. Bu özelleştirmeden sonra en çok merak edilen iki soruya yanıt geldi.

Özelleştirme ihalesi gerçekleştirilen köprü ve otoyollarda, dini bayramlarda ücretsiz geçiş uygulaması işletme hakkı devir süresi (25 yıl) boyunca devam ettirilecek.

Keyfi fiyat artışları olamayacak. Sözleşme süresince yapılacak en yüksek ücret artışları yılda bir kere Ocak ayı başında, yıllık kümülatif TÜFE ve kümülatif ABD doları devalüasyon endeksleri karşılaştırmaları baz alınarak belirlenecek.

KEYFİ FİYAT ARTIŞLARI OLMAYACAK

İşletme hakkı devir süresince uygulanacak geçiş ücretleri tarifelerinin ihale şartnamesinde düzenlendiğine dikkati çeken yetkililer, şunları kaydettiler:

”Keyfi fiyat artışları olamayacak. Buna göre sözleşme süresince yapılacak en yüksek ücret artışları yılda bir kere Ocak ayı başında, yıllık kümülatif TÜFE ve kümülatif ABD doları devalüasyon endeksleri karşılaştırmaları baz alınarak belirlenecek. Mevcut ekonomik göstergelere göre bu artışın en fazla yıllık TÜFE oranları artışı kadar olması bekleniyor. Ayrıca, mevcut otoyol ağının iyileştirilmesi ve trafik sıkışıklığının giderilmesi amacıyla ihale şartnamesinde işleticiye, ilave şerit, kavşak ve kavşak kolları, alt geçit, gişe yapımı gibi yatırım zorunlulukları da getirilmiştir. İşletici bu yatırımları yapmak zorundadır."

Bu arada, otoyollar ve köprülerden 2011 yılında 892,9 milyon lira brüt gelir elde edildi. Söz konusu brüt gelirden vergi ve faiz öncesi gelirlere ulaşabilmek için, yüzde 18 KDV, köprü gelirlerinden yüzde 10 belediye payı, rutin bakım işletme giderleri ile büyük bakım onarım giderleri düşürülünce 357,8 milyon lira gelir elde edildi.

OTOYOLLARIN BAKIM VE ONARIM KRİTERLERİ

Yetkililer, otoyollarda üst yapı büyük bakım ve onarım kriterlerinin; otoyolların yapım standardı, altyapı ve drenaj bozuklukları, yapım yılı, trafik yoğunluğu, bölgesel iklim şartları, periyodik bakım kalitesi ve sıklığı başta olmak üzere bir dizi faktörden oluştuğunu, bu faktörlerin doğal bir sonucu olarak otoyolların periyodik bakımlarının yanı sıra, belirli aralıklarla ekonomik ömürlerine bağlı olarak oluşan üst yapı bozukluklarının büyük bakımı, onarımı, takviyesi ve bazı kısımlarının yeniden yapımının kaçınılmaz olduğunu kaydettiler. Yetkililer, bu giderlerin de işletme hakkı devri süresince işletici tarafından karşılanacağını bildirdiler.

Otoyolların ve köprülerin özelleştirilmesiyle elde edilecek teknoloji transferi, verimlilik artışı, kaza oranlarının azalışı, zaman ve yakıt tasarrufu, çevre kirliliğinin azaltılması gibi olumlu etkilerin, elde edilecek olan özelleştirme bedeli yanı sıra ilave diğer faydalar olarak öngörülüyor.