Konut balonunu patlattılar
Abone olSon yıllarda konut sektöründeki hızlı büyüme ucuz ev hayalini de çöpe attı. İşte balonun patlama nedenleri.
Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) Yönetim
Kurulu Başkanı Şükrü Koçoğlu, son yıllarda konut sektörünün balon
gibi büyüdüğünü, daha da büyürse patlayacağını ileri sürdü.
Koçoğlu, inşaatın birçok sektörü peşinden sürüklemesi nedeniyle
ekonominin lokomotifi olduğunun tartışılamayacağını ama son
yıllardaki büyümenin sadece konutta yaşandığını, bunun da fayda
yerine zarar getirebileceğini söyledi.
Adına 'mortgage' (tutsat) denilen ipoteğe dayalı, uzun vadeli
ödemelerle konut edindirme sisteminin Avrupa ülkelerinde başarıyla
uygulandığını vurgulayan Koçoğlu, "Orada çalışanların ortalama 2-3
bin dolar maaş aldığı, buna karşılık Türkiye'deki ücretlerin bunun
yanında son derece komik kaldığı hesap edilmeliydi. Ödeyebilecek
durumu olan da,
olamayan da konuta sarıldı" dedi.
'Bankalar emlakçı olur'
Koçoğlu, konut
sektörünün tıpkı balon gibi büyüdüğünü, daha da büyümesi halinde
patlayabileceğini, bu sıkıntıların mortgage sisteminin hazırlıksız
uygulanmasından kaynaklandığını ifade ederek, şöyle konuştu:
"Başlangıçta 'Başımı sokacak bir evim olsun' diye bu sisteme
yönelenlerin yanı sıra yatırım yapmak isteyenlerin de gözdesi
gayrimenkul oldu. Bugünkü tabloda, bankaların, ödemeler tıkandığı
takdirde gelecekte en büyük emlakçı olacakları endişesini
taşıyorum.
Mortgage sistemi uygulanmaya başlamadan önce bunun sancılı
olacağını söylemiştim. Çünkü, piyasadaki dengeleri arz-talep
belirler. Talep birden artınca her yer konut oldu. Faiz indiriminde
birbiriyle yarışan bankalar şimdi kredi faizlerini yükseltmeye
başladı. Bir elin parmaklarıyla sayılabilecek kadar milli banka
kaldı. Bu nedenle mortgage sistemine yabancı bankaların nasıl
baktıkları önemli. Yüzde 1'in altında faizle hangi babayiğit banka
kredi verecek. Daha birkaç yıl uygulama olmaz."
TOKİ amaca ulaşmıyor
Koçoğlu, yatırım amaçlı gayrimenkul satın almanın mevcut tabloda
akıllıca iş olmadığını ifade ederek, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Toplu Konut İdaresi (TOKİ) planlı kentleşme ve dar gelirlileri
konut sahibi yapma arzusuyla konut üretiyor. Bir evi olanlara, dar
gelirlilere yönelik konutlardan edinme hakkı tanınmıyor, ancak
yatırım olsun diye bundan faydalanmak isteyenler annesinin,
babasının, kardeşinin adına tapu alıyor. Bu durumda, amaca
ulaşılmıyor. TOKİ'nin konut üretmek yerine ucuz arsa üretmesinin
maliyeye bağlı olarak fiyatı düşürür. Bu da kurumun misyonuna daha
uygun."