KOAH, AIDS kadar tehlikeli

Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Kocabaş, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı'nın (KOAH) AIDS kadar tehlikeli olduğunu, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl dünyada yılda 2,7 milyon, Türkiye'de ise 26 bin kişinin ölümüne neden olduğunu söyledi

Kocabaş, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi tarafından Balcalı Eğitim Günleri adı altında düzenlenen "Günümüzde Yeni Bir Salgın KOAH" adlı konferansta yaptığı konuşmada, tüm dünyada yaklaşık 50 milyon kişiyi etkileyen KOAH hastalığının yeterince bilinmediğini belirterek, "Uzun süreli devam eden öksürük, balgam ve nefes darlığı şikayetleri, KOAH'ın en önemli belirtileridir. Solunum yollarında daralmaya bağlı olarak, havanın akciğerden çıkmasını önlemek şeklinde kendini gösteren ve küresel bir sağlık sorunu haline gelen KOAH'ın görülme sıklığı, tüm dünya ülkelerinde her geçen gün artıyor" dedi.

KOAH'ın nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma, göğüste tıkanma, hırıltılı solunum ve morarma gibi yakınmalarla ortaya çıktığını kaydeden Kocabaş, "Hastalığın en önemli belirtisi en az 3 ay balgamlı öksürük ve bu durumun en az 2 yıl tekrarlaması. Hastalık aniden başlıyor, kişiyi kolayca terk etmiyor, giderek artan bir seyir izliyor ve ölümlere yol açabiliyor. Öksürük, balgam artışı ve nefes darlığına neden olan KOAH, aradan geçen yıllar içinde kalıcı işgücü kaybına yol açarak hastayı başkalarının desteğine bağımlı hale getiriyor" diye konuştu.

Prof. Dr. Ali Kocabaş, yaşam kalitesi üzerinde önemli etkileri bulunan ve çok sayıda insanın ölümüne neden olan KOAH'ın oldukça yaygın bir hastalık olduğuna dikkat çekerek şöyle devam etti:

"Dünyada yaklaşık 600 milyon kronik KOAH hastası bulunuyor ve hastalığa yakalananlardan her yıl 2,7 milyonu ölüyor. Türkiye'de de yaklaşık 5 milyon KOAH hastası bulunuyor. Bu hastalardan 26 bini her yıl hayatını kaybediyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre insanların en çok hayatlarını kaybettiği hastalık sıralamasında KOAH, AIDS'in arkasından 5. sırada. AIDS herkes tarafından çok bilinmesine rağmen KOAH çok az biliniyor. Türkiye'de de 5 milyon hastadan yüzde 90'nı hasta olduğunun farkında değil."

"KOAH'IN EN BÜYÜK NEDENİ SİGARADIR"
Kocabaş, hastalığın daha çok 40 yaş üstü yetişkinlerde görüldüğünü vurgulayarak, "Akciğerlerdeki hava yollarında daralmaya ve akciğer dokusunda hasara neden olan, zaman içinde kötüleşen, ilerleyici ve tehlikeli bir hastalık olan KOAH'ın en büyük nedeni sigaradır. Hastalık, ayrıca tozlu- dumanlı işyerlerinde çalışan, ısınmak ya da yemek yapmak için odun sobası ve tezeğin kullanıldığı, havalandırılmamış evlerde yaşayan kişilerde görülmektedir. Gelişmiş toplumlarda sigara faktörü yüzde 85-90 etkili olurken hava kirliliği ve açıkta yemek pişirme gibi etkenler yüzde 15 etkili olmakta. Az gelişmiş toplumlarda ise hava kirliliği ve açıkta yemek pişirme gibi etkenler yüzde 85 etki ederken sigara yüzde 40 oranında ekti etmekte" dedi.

Türkiye'de akciğer hastalıkları nedeniyle kaybedilen hastaların yüzde 20'sini KOAH'lıların oluşturduğu kaydeden Kocabaş, hastalığın oluşumunda en önemli ve önlenebilir tek nedenin sigara olduğuna işaret ederek şunları söyledi:

"Sigara tiryakileri potansiyel KOAH adayıdır. Bazı istisnalarla birlikte bu hastalığın sadece sigara içen kişilerde görüldüğü tespit edilmiştir. KOAH, sigaraya erken başlayan, uzun yıllar ve fazla sayıda sigara içen kişilerde daha erken görülür ve ağır bir seyir izler. Sigara içmeye başlayan hatta uzun yıllar sigara içen kişilerde belirti vermeden ilerleyen KOAH, ileri yaşlarda fark edildiğinde tedavi için geç kalınmış olur. KOAH'dan korunmak için atılacak en önemli adım sigara içmemek veya içiyorsak kesinlikle bırakmaktır. Sigara içen kişiler sigarayı terk ettikleri anda, KOAH'ın ilerleme hızı yavaşlar. Sigarayı bırakan kişilerin akciğer işlevlerindeki kötüleşme durur, hatta iyiye doğru gidiş başlar."

Türkiye'de ve az gelişmiş ülkelerde KOAH'a yakalanan hastalarının yüzde 76'sının kadınların oluşturduğunu belirten Kocabaş, "Az gelişmiş toplumlarda KOAH'ı arttıran risk faktörü sigaradan çok çevresel faktörlerdir. Bunlar toz ve kimyasal maddeler (buhar, iritanlar, duman) ve iyi havalandırılmayan konutlarda ısınma ve yemek pişirmede kullanılan organik/biyomas (odun, kurutulmuş bitki, tezek) yakıtlardır. Kadınlar bu nedenlerden dolayı erkeklerden daha çok bu hastalığa yakalanma riski taşımaktadırlar" şeklinde konuştu.

Kocabaş, dünyada her yıl KOAH'a 24 milyar dolar, Türkiye'de ise 2 milyar dolar harcama yapıldığını, hastalığın çok pahalı olduğunu, ancak KOAH'ın ileriki yıllarda hızla artacağını da sözlerine ekledi.