Kızıl Meydan Kadıköy'e taşındı

HER yıl, 1 Mayıslar’ın kalbi Kızıl Meydan’da atar, kızıl bayraklı onbinler, sloganlar atarak gövde gösterisi yapardı. Ta ki; aynı meydana komünistlerin alınmadığı, bayrak yerine balon taşınan, ateşli slogan değil çiçek atılan önceki güne kadar. Tek teselli ise eski bir tüfekti.

BÜTÜN dünyada milyonlarca kişi, önceki gün 1 Mayıs İşçi Bayramı’nı kutladı. Dağılmadan önce sosyalizmin kalesi olarak bilinen Sovyetler Birliği, yeni adıyla Rusya Cumhuriyeti’nde, özellikle Kızıl Meydan 1 Mayıslar’da âdeta bir gösteri merkezine dönüşürdü.

Tüm dünyanın dikkatle izlediği İçşi Bayramı kutlanırken tüm resmi ve özel kurumlar iki gün tatil edilirdi. Yıllarca Türkiye’de 1 Mayıs İşçi Bayramı’nı hem gazeteci, hem de vatandaş olarak katılıp izleyen birisi olarak doğrusu Sovyetler Birliği’nde yapılan coşkulu 1 Mayıs’ta bulunmayı çok istedim. Ama bir türlü bu isteğim Sovyetler yıkılına dek gerçekleşmedi.

Önceki gün bir gezi nedeniyle bulunduğum Moskova’da 1 Mayıs kutlamalarına katıldım. Paskalya’yla aynı güne rastlayan İşçi Bayramı nedeniyle özellikle Kızıl Meydan ve bağlantı yolları belli saatlerde trafiğe ve yayalara kapatıldı. Kızıl Meydan’la simgeleşen 1 Mayıs kutlamalarında binlerce, onbinlerce kızıl bayraklı komünisti beklerken, sadece tek bir komünistin bulunması hayallerimi yıktı.

Ellerinde çiçekler

Sovyetler Birliği döneminde askerlerler ve halkın neredeyse tamamının katıldığı kutlamalarda, herkes kızıl bayrak taşıyordu. Sovyetler’den sonra Rusya’nın bayrağı da değişti. Artık, Moskova’nın kalbi sayılan Kızıl Meydan’da yapılan resmi 1 Mayıs kutlamalarına geçmiş yıllara oranla halk, sendikalar ve dernekler ellerinde çiçekler, Rus Bayrakları ve sendika afişlerini taşıyor.

Askerler ve halkın iç içe yürüyerek miting alanına giden yaklaşık 20 bin gösterici Kızıl Meydan’a doğru yol aldı. Kızıl Meydan’a çıkan en büyük caddelerden birisi olan Tverskaya Yamskaya Caddesi’nde saat 08.00’de toplanmaya başlayan katılımcılar askerler ve polislerin üst aramalarından geçtikten sonra miting alanına yöneldiler. Kızıl bayraklar yerine rengarenk balonlar, renkli dövizler ve mavi pankartlar yer aldı. Her grubun önünde askeri bandolarının bulunduğu caddede katılımcıların alışılagelmişin dışında slogan yerine şarkı söylemeleri dikkat çekti.

Komünistler ayrı yerde

Birleşik Rusya Partisi ve Rusya Halk Partisi’nin desteklediği Moskova Ticaret Birliği Federasyonu tarafından düzenlenen resmi kutlamaya yaklaşık 20 bin kişi katıldı. Diğerlerine göre en büyüğü olan bu gösteride gaziler ve Moskova Belediye Başkanı’nın bulunması dikkat çekti. Bir başka hareket olan Sağ Güçler Birliği ise 1 Mayıs’ı Moskova Nehri’nde kiraladıkları 5 botla gezerek kutladı. Rusya Demokratik Liberal Parti üyeleri Puşkin Meydanı’nda toplandı. Rusya Komünist Partisi üyeleri ise Karl Marx anıtını ziyaret ederek çelenk bıraktılar.

Tverskaya Caddesi’nde toplanan kalabalığın içine karışarak kızıl bayrak arıyorum. Rusya’da Yüksek Bilimler Akademi’sinde mühendis olarak çalışan rehberim İldar’a, “Nerede komünistler” diye soruyorum. İldar, “Polis onları kutlamalara almıyor. Eskiye nazaran sayıları çok az olduğu için alternatif kutlamalar yapıyorlar” diye cevap verdi.

Miting alanına giden caddede çok sıkı kontrollerin yapıldığı görülürken rehberim İldar’a büyük bir şaşkınlık yaşayarak tekrar soruyorum: “Bir komünist dahi olsun bulamaz mıyım?” Bana, “Hayır” diyor.

Nihayet bir komünist

Ama ısrarla bütün caddede kızıl bayraklı komünist aradım. Çoğunluğunu yaşlıların oluşturduğu caddeden Kızıl Meydan’a doğru yürüyüş başladığında katılımcıları tek tek süzdüm. Belki yüzlerinde ‘komünist’ çizgi bulabilirim diye. Ama nafile. Büyük bir hayal kırıklığı içerisinde kaldığım otele dönerken yürüyüş alanının arkalarında elinde, orak çekiçli kızıl bayrak taşıyan yaşlı bir Rus’a rastladım.

Büyük bir heyecanla yanına gittiğim yaşlı komüniste rehber aracılığıyla, “Niye eskisi gibi kızıl bayraklar taşınmıyor? Sadece siz varsınız” diyorum. 78 yaşında olduğunu belirten yaşlı komünist büyük bir kızgınlıkla rehbere anlatmaya başlıyor: “Eskiden daha mutlu ve huzurluyduk. Bunlar Sovyetler Birliği’nin o şanlı geçmişine ihanet etti. Boris Yeltsin ve Vladimir Putin bizi sefalete sürükledi” dedi. Tüm katılımcılar şarkılar söyleyip eğlenirken yaşlı komünist tek başına slogan atıp geçmişi yâd ediyordu.

Meğerse Kadıköy’deymiş

Otele döndüğümde, televizyondan Türkiye’deki kutlamaları izlemeye başladım. O da ne? Yer İstanbul, Kadıköy Meydanı. Bayramı kutlayan onbinlerce işçinin arasına giren bir grup, kırmızı elbiseleri ve kızıl bayraklarıyla meydanda durmuyor mu? Benim Moskova’da beklediğim manzara meğer İstanbul Kadıköy’deymiş...

Haber: Erhan Öztürk
Kaynak: www.tercuman.com.t r