Kırım lideri Putin'den yardım istedi

Ukrayna'nın özerk Kırım bölgesindeki Moskova yanlısı yeni lider kadrosu Rusya lideri Vladimir Putin'den barışa yardımcı olmasını istedi.

Bir Kremlin yetkilisi Sergiy Aksiyonov'un isteğinin "karşılıksız bırakılmayacağını" söyledi.

ABD Başkanı Barack Obama bölgedeki askeri hareketliliğin ardından Moskova'yı müdahaleye karşı uyardı.

Ukrayna'nın Geçici Başbakanı Arseniy Yatsenyuk da Kiev'in "Rus provokasyonuna boyun eğmeyeceğini" vurguladı.

Yatsenyuk bu açıklamayı Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'in devrilmesinin ardından kurulan kabinesinin ilk toplantısında yaptı.

Bölgedeki BBC Muhabiri Mark Lowen Kırım'daki çatışma olasılığının toplantının başlıca gündem maddesi olacağını söylüyor.

Kimliği bilinmeyen askeri üniformalı silahlı kişilerin dün gece Kırım'daki bir havaalanını daha ele geçirdiği haberleri geliyor. Dün de iki havaalanı ve iletişim merkezleri ele geçirilmişti.

Ukrayna'nın geçici Cumhurbaşkanı Olexander Turçinov Rusya'yı Kırım'daki Karadeniz Filosuna takviye olarak yüzlerce asker ve askeri uçak göndermekle suçladı.

Moskova ise Kırım Körfezi'ndeki askeri hareketliliğin uluslararası anlaşmaları ihlal etmediğini ve havaalanlarının ele geçirilmesiyle ilgisi olmadığını savundu.

Karadeniz Filosu'nun bölgedeki üslenmesini düzenleyen anlaşmaya göre Rusya'nın donanma üssü dışındaki askeri hareketliliği Ukrayna makamlarıyla koordine etmek zorunda.

Kırım'daki başlıca Rusya yanlısı partinin lideri Aksiyonov bölge parlamentosunun geçen haftaki acil toplantısında Anatoliy Mohilyov'un yerine seçilmişti.

Aynı oylamada parlamento Kırım'ın özerkliğini arttırılmasını öngören bir referandum yapma kararı da aldı.

Aksiyonov'un seçimi bölgesel parlamentoyla Kiev'deki yeni lider kadrosu tarafından onaylanmadı. Kırım başbakanları geleneksel olarak bölge parlamentosuyla uzlaşılarak Kiev tarafından atanıyor.

"Sadece benim emirlerim"

Aksiyonov yaptığı yazılı açıklamada, "Rusya Federasyonu lideri Vladimir Putin'e Özerk Kırım Cumhuriyeti'ndeki barış ve huzura yardımcı olmak üzere yardım etmesi için çağrıda bulunuyorum" dedi.

Aksiyonov "geçici olarak" bölgenin güvenlik denetimini de eline aldığını duyurdu.

Aksiyonov, "Tüm komutanlar sadece benim emir ve talimatlarıma uyacak. Bunu reddedenleri istifa etmeye çağırıyorum" dedi.

ABD Başkanı Barack Obama da Ruslar'ın bölgedeki askeri manevra haberlerinden büyük kaygı duyduğunu söyledi ve askeri müdahalenin "bedelleri olacağı" uyarısı yaptı.

Beyaz Saray'da konuşan Obama Ukrayna'nın geçici yönetimine de "itidal" çağrısında bulundu.

Obama, "Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğünün ihlali müthiş istikrarsızlaştırıcı bir adım olur ve bu Ukrayna, Rusya ya da Avrupa'nın çıkarına olmaz. Amerika Birleşik Devletleri Ukrayna'da herhangi bir askeri müdahalenin bedelleri olacağını göstermek için uluslararası toplumla dayanışma içinde olacaktır" dedi.

"Ekonomik baskı"

Obama ABD'nin tepkisinin ne olabileceğinden bahsetmedi. Ancak Washintgon yönetimi daha yakın ticari ilişkiler isteyen Moskova'nın bu talebini geri çevirerek ekonomik baskı yapabilir.

Washinton Rusya'da Haziran'da yapılması planlanan G8 zirvesini boykot edebilir.

Kırım, Ukrayna'da Rusça konuşanların çoğunlukta olduğu tek bölge. 1954'te Sovyetler Birliği tarafından Ukrayna'ya verilen bölgede, Rusların yanı sıra Ukraynalılar ve Kırım Tatarları da yaşıyor.

Ukraynalıların çoğu, 1932-33 yıllarında yüz binlerce kişinin öldüğü 'Holodomor' olarak adlandırılan kıtlıktan Sovyetler Birliğini sorumlu tutuyor. Kırım Tatarları ise bazı Tatar liderlerin İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerle işbirliği yaptıkları gerekçesiyle yüz binlerce kişinin Orta Asya'ya sürülmesinin acıları unutulmuş değil.

1990'larda geri dönüş hakkı elde etmelerine rağmen Kırım Tatarları özerk bölgede nüfusun sadece yaklaşık yüzde 12'sini oluşturuyor.