Kılıç'tan 'anayasayı çiğnedik' itirafı!
Abone olAnayasa Mahkemesi, referandumun gerekçeli kararını açıkladı. Haşim Kılıç'tan itiraf gibi itiraz geldi!..
Anayasa Mahkemesi, değişiklik paketiyle ilgili verdiği
kararın gerekçesini açıkladı.
Mahkeme, Anayasa'nın 148. maddesine aykırı olmasına rağmen
yetkisini aşarak paketin esasına girmiş ve bazı ibareleri iptal
etmişti. Dün Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçeli kararda,
Anayasa'ya aykırı bu işlemin detayları anlatıldı.
Buna göre, mahkeme üyelerinin çoğunluğu, paketin, Anayasa'da
değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek maddeler kapsamında
denetlenebileceğini savundu. Bu gerekçeyle de bazı maddelerin tek
tek içeriğine girilerek 'esas denetimi' yapıldı.
Başkan Haşim Kılıç, üyeler Serruh Kaleli, Engin Yıldırım ve Nuri
Necipoğlu ise 'şekil adı altında' yapılan 'esas' denetimine karşı
çıktı.
Başkan Kılıç, yazdığı karşı oy yazısında, 'itiraf' gibi bir
itirazda bulundu: "Mahkememiz 148. maddeye ek
yaparak yeni bir şekil şartı öngörmüş ve buradan açtığı yolla
değişiklikleri esastan incelemiştir."
Gerekçeli kararı değerlendiren hukukçular da, yapılan denetimin
'yetki gasbı' olduğu konusunda birleşiyor. Prof. Dr. Ergun Özbudun,
"Tipik bir yetki aşımı." derken, Doç. Dr. Mustafa Şentop şu
tespitte bulundu:
"Mahkeme 148'e hüküm eklemiştir. Böyle bir yetkisi yoktur.
Referandumdan 'evet' çıkarsa, Mahkeme artık kendi ölçütlerini
ekleyerek karar veremeyecek."
Anayasa Mahkemesi'nin görev ve yetkilerini düzenleyen
Anayasa'nın 148. maddesi, anayasa değişikliklerinin sadece şekil
yönünden denetlenebileceğini hükme bağlıyor.
Şekil şartları ise teklif ve oylama çoğunluğu ile ivedilikle
görüşülememe koşullarına uyulup uyulmadığı hususları ile sınırlı.
Bunun dışındaki iptal taleplerinin dikkate alınmaması gerekiyor.
Şekil şartları açısındansa, Meclis'ten geçen pakette Anayasa'ya
aykırı bir durum olmadığı tespiti yapıldı. Fakat Anayasa Mahkemesi
Başkan Vekili Osman Paksüt, üyeler Ahmet Akyalçın, Serdar Özgüldür,
Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten, Şevket Apalak ve Zehra Ayla
Perktaş, 'esas denetimi' de yapılabileceğini öne sürdü.
Bu isimler, paketteki bazı maddelerin Anayasa'nın
değiştirilemez maddelerine aykırı olduğunu ve bu nedenle Anayasa
Mahkemesi'nin inceleme yetkisi bulunduğunu iddia etti.
Böylece, 148. maddeye yeni 'şartlar' eklenmiş olundu. Bu üyelerin
oyuyla esas denetimi yapıldı. Denetim sonucunda da Anayasa
Mahkemesi ve HSYK'ya ilişkin oy verilmesi yöntemi ile Kurul'a
seçilecek akademisyenlere ilişkin iptal kararı, oybirliğiyle
verildi.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, esas denetimine,
4 üyeyle birlikte karşı çıktı. Kılıç, karşı oy yazısında
Mahkeme üyelerinin kendi oylarıyla Anayasa'yı ihlal ettiğine dikkat
çekti. "Halkın oyuna sunulan bir anayasa değişikliğinin
esas denetimini ancak millet yapar." dedi. Anayasa
değişikliklerinin hangi yöntemle olursa olsun esastan
denetlenemeyeceğini belirten Kılıç, Mahkeme'nin de Anayasa'nın
çizdiği sınırlar içerisinde kalması gerektiğini vurguladı.
Aksi takdirde Mahkeme'nin Meclis üzerinde bir vesayet oluşturacağı
uyarısında bulunarak, "TBMM'nin Anayasa'yı değiştirme
iradesi, Mahkeme üyelerinin, sınırları belirsiz, sübjektif, her an
değişebilir nitelikli iç dünyalarındaki değerlerin vesayetine
bırakılamaz." değerlendirmesini yaptı.
Kılıç, 1982 Anayasası'nı hazırlayan Danışma Meclisi'nin
tutanaklarından alıntılar yaptı. Kılıç, Danışma Meclisi'nde Anayasa
Mahkemesi'nin denetim yetkisine ilişkin maddenin, "Anayasa
değişikliklerini sadece devlet şeklinin değişmezliği ve şekil
bakımından inceler ve denetler." biçiminde
değiştirilmesine yönelik önergenin reddedildiğini hatırlattı.
Bu arada Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Osman Paksüt, bütün oylamalarda tercihini 'iptal'den yana kullandı. Cumhurbaşkanının Yüksek Mahkeme'ye üye seçme alanının genişletilmesini eleştirdi. Bunun Anayasa'ya aykırı olduğunu öne sürerken Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçildiğini hatırlatan Paksüt, "Halk tarafından seçilecek bir cumhurbaşkanının tarafsızlığından söz edilemez." iddiasında bulundu. (Zaman)