Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan, kıdem tazminatıyla ilgili merak edilen sorulara bugünkü köşesinden yanıt verdi. "Kıdem tazminatında yeni modelde sona gelindi. Fonlu sistemin detayları önümüzdeki günlerde netleşecek, taraflarla masaya oturulacak" diyen Noyan Doğan, şunları yazdı: "Okuyuculardan gelen soru ve yorumlar gösteriyor ki, çalışanların çoğunluğu kıdem tazminatının ne olduğunu, hangi durumlarda hak kazanılacağını ve daha da önemlisi nasıl hesaplandığını bilmiyor. Bilenler de maalesef yanlış hesaplıyor. İşte, 10 soruda kıdem tazminatı hakkında tüm merak edilenler. KIDEM TAZMİNATI NEDİR: İşçinin, çeşitli nedenlerden dolayı işinden ayrılırken, çalıştığı yıllar için işveren tarafından ödenen tazminattır. ÇALIŞANLAR HANGİ DURUMDA KIDEM TAZMİNATI ALMAYA HAK KAZANIR: İşçinin, işveren tarafından işten çıkarılması gerekir. Ancak işçinin çıkarılırken, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranmamış olması gerekiyor. Yani, hırsızlık, huzuru bozacak davranışlar gibi işyeri kurallarına aykırı nedenlerden işten çıkarılırsanız, kıdem tazminatı alamazsınız. İş yasasına göre sağlık sorunu gibi haklı bir nedene dayanarak, işten ayrılma zorunluluğu oluşmuşsa tazminat alınır. Erkek çalışanların askerlik nedeni ile işten ayrılması da tazminatı doğurur. Kadın çalışanlar ise çalışırken evlenirse, evlendikten sonraki bir yıl içinde kendi isteği ile işten ayrılabilir ve tazminat alabilir. Emeklilik şartını yerine getirmiş çalışanlar da kıdem tazminatı alabilir. EMEKLİLİK HALİNDE KIDEM TAZMİNATI NASIL ALINIR:Prim ödeme gün sayısını doldurup, emeklilik yaşını doldurmayanlar işten ayrılırlarsa kıdem tazminatı alabilirler. Aynı şekilde yaşı doldurup da prim ödeme gün sayısını doldurmayanlar da işten ayrılmaları halinde tazminata hak kazanırlar. KENDİ İSTEĞİ İLE İŞTEN ÇIKAN KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ: Kendi isteğiyle işten ayrılan kişilere kıdem tazminatı ödenmez. TAZMİNATA HAK KAZANMANIN BİR SÜRESİ VAR MI: Var; işçinin, aynı işyerinde bir yıl çalışması ya da aynı işverene bağlı değişik işyerlerinde en az bir yıl çalışması gerekir. TAZMİNAT İÇİN ZAMAN AŞIMI SÜRESİ VAR MI: Eğer tazminatsız işten çıkarıldıysanız, çıkış tarihinden itibaren 10 yıl içinde işverenden tazminat isteyebilirsiniz. Ödenmemesi halinde 10 yıl içinde yasal yola da başvurabilirsiniz. VEFAT VE SAKATLIK DURUMUNDA TAZMİNAT NASIL ALINIR: İşçi, vefat ederse, kıdem tazminatı yasal varislerine ödenir. Sakatlık durumunda ise sakatlık aylığı alınacağından, kıdem tazminatına hak kazanılır. İŞYERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER TAZMİNAT ALMA HAKKI DOĞURUR MU: İşçi ile işveren arasındaki ilişki yasalarla belirlenmiştir. İşin niteliği, görev tanımı, çalışma süresi ve koşullarında yapılacak değişiklikler işçiye bildirilmeli ve onayı alınmalıdır. Çalışan onaylamaz ise kıdem tazminatı hakkı doğar. KIDEM TAZMİNATI MEMURLAR DA ALABİLİYOR MU: Hayır, memurlar emeklilik ikramiyesi alıyor. Kıdem tazminatı işçileri ilgilendiriyor. İŞYERİNİN İFLAS ETMESİ YADA KAPANMASI TAZMİNAT ALMAYA ENGEL Mİ: İşyeri kapansa da, işveren iflas da etse, çalışanlarına kıdem tazminatını ödemek zorunda.