Kıdem tazminatı nasıl alınacak?

Uzun süredir hazırlıkları süren istihdam paketinin içeriği belli oldu. Paket, yeni işe girecekler için kıdem tazminatı başta olmak üzere hak kayıpları içeriyor.

İstihdam Paketi, kıdem tazminatını yatırım fonuna dönüştürecek. Sistem, bireysel emeklilik fonları gibi işleyecek. İşverenin her ay yatıracağı primler ve bu primlerin nemalandırılmasıyla oluşacak fonlarda ne kadar para birikirse işçi o kadar parayı alacak.

Kıdem tazminatı nasıl alınacak ?

* Halen çalışanlar yasanın yürürlük tarihinden, yeni işe alınanlar ise işe başladıkları tarihten itibaren kıdem tazminatı fonları ile ilişkilendirilecek.

* Kıdem tazminatını aldıktan sonra yeniden işe girenlerin fonla ilişkisi kendiliğinden başlayacak.

* Şu anda kıdem tazminatı, bir yıllık çalışmaya karşı 30 günlük ücret olarak ödeniyor. Yeni sistemde fona ödenen primlerin nemlanmasıyla oluşan tutar ne kadar olursa işçi o kadar para alabilecek.

* Yeni sistemde kıdem tazminatı için işten atılma beklenmeyecek. Toptan ödeme almak isteyen birikmiş tazminatını alabilecek. Ölüm halinde fondaki para mirasçılara verilecek.

* Fon bireysel emeklilik sistemi gibi işleyecek. Buna göre, fonda biriken parayı on yıldan önce alanlara, nemalandırılmamış anapara tutarı ödenecek.

Sistem kökten değişiyor

İşçi ile işveren arasında dava konularından biri olan kıdem tazminatında bireysel emeklilik sistemine geçiliyor. Yeni yapıda mevcut çalışanların bugüne kadar ki hakları korunurken, bundan sonraki çalışma sürelri ve yeni işçiler açısından kıdem tazminatında yatırım fonu sistemi geçerli olacak. Sistem, bireysel emeklilik fonları gibi işleyecek. İşverenlerin her ay yatıracakları primler ve bu primlerin nemalırndan oluşacak fonlarda ne kadar para birikirse, işçi o kadar parayı alacak.

Prim bölümü boş kaldı

İşçi statüsündeki çalışanları ilgilendiren kıdem tazminatı için bireysel emeklilik şirketleri bünyesinde 'kıdem tazminatı yatırım fonları' kurulacak. İşverenler, kıdem tazminatı yatırım fonuna, yasayla belirlenecek oranda prim yatıracak. Bu primlerin işçiye verilen maaşın yüzde 3 ile 6 sı arasında olması bekleniyor. Ancak 'bu oranın miktarı bölümü' temel tartışma konularından birini oluşturduğu için, hükümetle sosyal taraflar arasındaki anlaşmayla boş bırakıldı.

İşçi maaşı düşmeyecek

Yatırım fonunu işletecek bireysel emeklilik şirketinin kim olacağına işveren fonun Hazine bonosu mu, hisse senedi mi, dövize bağlı yatırım aracı ağırlıklı mı olacağına ise işçi karar verecek. Eksik yatırılan veya hiç yatırılmayan primler, Hazine'nin görevlendireceği Emeklilik Gözetin Merkezi tarafından takip edilecek. İşverenler, kıdem tazminatına ilişkin prim yükümlülükleri nedeniyle işçilerin ücretlerinden herhangi bir indirim veya kesinti yapamayacak.

İşveren ödemek zorunda

Kıdem tazminatı pirmini eksik veya hiç yatırmayan işveren, ilgili dönemde en yüksek getiri oranına sahip kıdem tazminatı fonu emsal alınarak hesaplanan tutarı, işçinin kıdem tazminatı hesabına ödemekle yükümlü olacak. Yeni sistem Çalışma Bakanlığı'nın bir ay önce hazırlayarak Başbakanlık'a sunduğu, ancak işçi ve işveren örgütlerinden oluşan sosyal taraflardan henüz 'sır' gibi saklanan İş Kanunu ve Bazı Yasalarda Değişiklik Yapılması Hakkında Tasarı Taslağı ile yapılacak.