Kıbrıs sorunu çözülmezse...

"İngiltere-Türkiye ilişkileri ve Türkiye'nin bölgesel rolü" başlıklı komisyon raporunda, Türkiye'ye ilişkin bir çok konuya değinilerek, İngiliz hükümetine bazı tavsiyelerde bulunuldu.

İngiliz hükümetinin Türkiye'nin AB üyeliğine verdiği desteğin, iki ülke ilişkilerine olumlu etkisine vurgu yapılan 90 sayfalık raporda, "İngiltere ile Türkiye arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesinde önemli bir potansiyel var. Dış politika ortağı olarak Türkiye'nin, İngiltere'nin dış politikasına değer katma potansiyeli var" denildi.

Raporda, komisyon üyeleri İngiliz hükümetine, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ve Ban'ın Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer'a Kıbrıs sorununun bu yılın ortasına kadar çözülmesi için gerekli olan tüm desteği vermesi gerektiği tavsiye edildi. Raporda, Kıbrıs sorunuyla ilgili şu ifadelere yer verildi:

"Bu çabalar başarısız olursa ve Kıbrıs'la ilgili bir anlaşmaya hala varılamazsa, Kıbrıs (Rum kesimi) dönem başkanlığı 2012 yılında sona erdiğinde, İngiliz hükümetinin Kıbrıs'ın durumuyla ilgili alternatif bir yaklaşımda bulunup bulunmayacağını değerlendirmesi gerekir. Dışişleri Bakanlığı'na ayrıca, muhtemel gaz rezervlerinin adada bir çözüm için kullanılmasını desteklemesini öneriyoruz."

EKSEN KAYMASI YOK!

Türkiye'nin dış politikasında "eksen kayması" tartışmalarına da değinilen raporda, şunlar kaydedildi:

"Türkiye'nin Batı'dan uzaklaştığı yönünde dış politikasında bir kayma olduğuna dair herhangi bir kanıta rastlamadık. İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Türk dış politikasında, Türkiye ile İngiltere arasında perspektif ve politika farklılıklarına neden olabilecek, artan bağımsızlığı ve bölgesel odaklanmayı azımsamamalı. Dış politika çabaları aynı amaca yönelik olduğu sürece, Türkiye dış politika ortağı olarak değer katabilir. "Arap Baharı"na verilen tepki Türkiye'yi, İngiltere de dahil, Batılı müttefiklerine yakınlaştırdı, ayrıca Ankara'nın Arap Birliği ile güçlü ilişkileri faydasını gösterdi."

İngiltere'nin Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamalarına da değinilen raporda, "vize uygulamasının İngiliz hükümetinin Türkiye ile stratejik ortak olma isteğiyle ilgili inanırlığını zayıflattığı" kaydedildi. Komisyon, İngiltere Dışişleri Bakanlığı'na, Türk vatandaşlarına özellikle ülkeye sıklıkla gidenlere yönelik vize kolaylığı getirmesi tavsiyesinde bulundu.

MODEL DEĞİL, İLHAM KAYNAĞI

Raporda, Türkiye'nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkeleri için model değil, ilham kaynağı bir ülke olduğu da vurgulandı. Raporda ayrıca, Türkiye'deki basın ve ifade özgürlüğü, insan hakları gibi konularda eleştirilerde bulunularak, yargı reformunun gerekliliği kaydedildi.

Komisyon raporunda, "Türk adalet sistemindeki eksiklikler, Türkiye'nin uluslararası saygınlığına zarar veriyor ve insan hakları ihlallerine neden oluyor. Bu da yakın İngiltere-Türkiye ilişkilerini ve Türkiye'nin AB üyeliğini savunmayı zorlaştırıyor. Türkiye'nin insan hakları sicili, İngiltere ile 'stratejik ortaklıkta' ve Türkiye'nin AB'ye katılım beklentisinde problem oluşturmaya devam ediyor" denildi.

KOMİSYONDA 11 MİLLETVEKİLİ VAR

Bu arada, raporda Türkiye ile ilgili çeşitli uzmanların görüşlerine de yer verildi. Bu uzmanlardan birinin, Türkiye'nin Kürt sorununda Kuzey İrlanda sorununun çözümünden "dersler çıkarabileceği" görüşleri aktarıldı.

Raporu hazırlayan ve farklı siyasi partilerden toplam 11 milletvekilinin bulunduğu komisyon şu isimlerden oluşuyor:

"Richard Ottaway (Komisyon Başkanı, Muhafazakar Parti), Bob Ainsworth (İşçi Partisi), John Baron (Muhafazakar Parti), Menzies Campbell (Liberal Demokrat Parti), Ann Clwyd (İşçi Partisi), Mike Gapes (İşçi Partisi), Andrew Rosindell (Muhafazakar Parti), Frank Roy (İşçi Partisi), John Stanley (Muhafazakar Parti), Rory Stewart (Muhafazakar Parti) ve Dave Watts (İşçi Partisi)."

İngiliz hükümetine tavsiye niteliği taşıyan rapor kaleme alınmadan önce, komisyon üyeleri Türkiye'ye ziyaretlerde ve Türkiye'de çeşitli temaslarda bulundu.