Kıblede 45 derecelik hata normal

Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Çeker, sayıları az da olsa bazı eski camilerin kıble yönünün, yapılış hatası nedeniyle gerekenden farklı olabildiğini söyledi.

Orhan Çeker, yaptığı açıklamada, bazı eski camilerin kıblelerinin, tam olarak Mekke'yi göstermediği konusunun zaman zaman kamuoyu gündemine geldiğini, son günlerde gerek Konya'da gerekse ulusal yayın organlarında, “dedikodu” niteliği taşıyan ifadelerin yer aldığını ifade etti.

Yeni yapılacak bir caminin kıblesinin, çok ince mühendislik hesaplarıyla konumlandırıldığını ifade eden Çeker, şimdiki olanaklarla kıblesinin yönünde sapma bulunduğu söylenen camilerin, o dönemde, mühendislik hizmetinin olanakları yeterince kullanılmadan inşa edilen yapılar olduğunu belirtti.

SAPMA 45 DERECEYİ BULMUYORSA SORUN YOK

Örneğin, Konya kent merkezindeki, bir Selçuklu eseri olan tarihi İplikçi Camisi'nin kıble yönünün, yapılış hatası nedeniyle, 15-20 derece sağa kayık olduğunu belirten Çeker, şunları kaydetti:

“Sayıları az da olsa bu tür camiler var. İslam dinine, özelinde ise Hanefi Mezhebi'ne göre, camilerin kıble yönlerinde belli bir açı sapmasına kadar bir sakıncası yoktur. Selçuklu ve Osmanlı camilerinde bu tür küçük kıble ölçüsü hataları bulunabilir. Yani, caminin kıble yönünde 45 dereden fazla sapma yoksa, ibadetin geçerliliği açısından da bir sakınca yoktur. Secde sırasında yere konulan baş ile Kabe'nin bulunduğu Mekke kenti üzerinden bir doğru geçtiğini var sayarak, caminin kıble yönü, bu çizgiden 45 dereceden fazla olmamak kaydıyla, sağa ya da sola doğru olabilir.”

Bu hataların, camilerin yapıldığı dönemlerde yön tayini için kullanılan metotların, doğru şekilde kullanılmamasından kaynaklandığını belirten Çeker, ”Hatta şu an Türkiye'de, namaz kılınması sakıncalı durumda olan, yani kıble yönü 45 dereceden fazla olan caminin olup olmadığını bile bilmiyoruz. Ancak Konya'da geçmişte, kıblesi 45 dereceden fazla dönük olan bir mescit yıkılmış, doğru şekilde yerine yenisi yapılmıştır” diye konuştu.