'Kibar Feyzo' filmi gerçek oldu

Bir dönemin yasaklı filmi ‘Kibar Feyzo’daki, köylülerin ağaya başkaldırması Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı Sinan köyünde gerçek oldu. Köyde yaşayan Sinanlı ailesinin toprakların zor ve hileyle ellerinden aldığını öne süren köylüler, ağaya başkaldırdı. Ancak bu başkaldırı güç kullanarak değil, demokratik yollardan gerçekleşti. Ellerinde ağayı protesto eden pankartlar taşıyan köylüer, önce yürüdü sonra da ağanın evine siyah çelenk bıraktı. Güneydoğu’nun ağaları yıllarca filmlere kitaplara konu oldu, kimisi zalimliği, kimisi ise iyiliği ile... Bilinen en ünlü ağa filmi Atıf Yılmaz’ın ‘Kibar Feyzo’suydu şüphesiz. Feyzo yüzyıllar süren gelenekleri ortadan kaldırmak amacıyla türlü oyunlara başvuruyordu. Sonunda, Feyzo’nun köylüleri, hep birlikte ‘faşo ağaya’ başkaldırdı. Siyasi mesajlar içerdiği gerekçesiyle uzun süre yasaklı kalan filmde yaşananlar, Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı 180 haneli Sinan köyünde gerkçek oldu. Adını, kurulduğu yıllarda 30 hane olması ve her hanenin çobana bir ekmek vermesi nedeniyle, Kürtçe’de 30 ekmek anlamına gelen ‘Si-nan’dan alan köy, alışılmışın dışında bir eyleme ev sahipliği yaptı. AĞAYA TEPKİ Aynı köyde yaşayan Sinanlı ailesini, kendi topraklarını hileyle ellerinden almakla suçlayan köylüler, ailenin ağası Reşit Sinanlı’ya başkaldırdı. Ancak bu başkaldırı birçok yerde olduğu gibi silahla ya da sopayla değil, ‘demokratik’ yollarla oldu. Genç, yaşlı, çoluk, çocuk herkes ağayı protesto için yol başında toplandı. ÖNCE YÜRÜYÜŞ Ellerinde Türk bayrakları, büyükçe bir ‘Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir’ pankartı taşıyan köylüler, köye doğru yürümeye başladı. Tepkiler sadece pankartlara değil, dövizlere de yansıdı. ‘Emek bizim, ekmek ağanın’, ‘Ağanın muhtarını istemiyoruz’, ‘Ağa mezarlığı da işgal etti’, köylülerin tepkilerinden sadece birkaçı... Bunlar kameralara yansıyanlar, habercilerin yakınına sokulanlar, köylülerin dertlerini bir bir anlatıyor. Yürüyüş sırasında, uzaktaki bir damın üzerinde duran 2 kişiyi işaret ediyorlar: “Bakın ağanın adamları.” Yürüyüş sürerken, karakoldan haber geliyor “Pankartları indirin öyle yürüyün” diye. Bu haber bir an için tereddüt uyandırıyor köylülerde. Ancak kimse pankartları indirmiyor. KÖY MEYDANINDA BASIN AÇIKLAMASI Köylülerin adına basın açıklaması yapan Hasan Sıcaközül, Muş'tan gelen Sinanlı ailesinin arazilerine hileyle el koyduğunu söyledi. Köylüler, seslerin ağaya duyurabilmek için vargüçleriyle bağırarak köyün içinde de yürüdü. ‘Ağalık sistemi istemiyoruz’ ,’Topraklar bizimdir bizim kalacak’, ‘Ağaya hayır’ diye slogan atan köylüler, eylemi köy meydanında basın açıklaması yaparak sürdürdü. Sinanlı ailesinin topraklarını zorla ve hileyle ellerinden aldığını iddia eden köylülerin adına basın açıklaması yapan Hasan Sıcaközül, bölgenin en eski yerleşim yerlerinden olan köylerinin, gerçek ve eski sahiplerin kendilerini olduğunu söyledi. Sıcaközül, “Muş’tan gelen Sinanlı ailesi arazilerimizi hileyle elimizden aldı. Köyün tüm topraklarını aldılar. Köyde kimsenin adına arazi kalmadı” diye konuştu. AĞAYA, HEDİYE, SİYAH ÇELENK Ancak köylüler basın açıklamasıyla da hızlarını alamadılar. Köylüler, eylemlerine ağanın evinin önüne siyah çelenk bırakarak bitirdi. Bir köylü, eylemede kullanıldığı için, çiçekçinin çelenk parası almadığınız fısıldıyor kulağımıza. Köylülerden Abdulselam Toptaş, sahte imzayla arazilerin ellerinden alındığını iddia ederek, “Hakkımızı istiyoruz. Bir kümes dahi yapmamıza izin vermediler” dedi. Diğer bir köylü Ercan Güneş ise, “Millet sömürüloyor. Ne okuyabiliyoruz, ne evlenebiliyoruz” diye konuştu. BU İŞ AİHM’E GİDER Tabi köylülerini tüm söylemleri iddiadan öteye gitmiyor. İddialara cevap verecek kişi ise, suçlamaların odağındaki, ağa Reşit Sinanlı. İstanbul’da yaşayan Sinanlı’nın iddialara vereceği cevap merakla bekleniyor. Ancak köylüler işin peşini bırakmaya niyetli değil. Civardaki herkesi ağanın adamı olmakla suçlayan köylüler, yargıya başvurduklarını gerekirse AİHM’e kadar gideceklerini söylüyor. KÖYÜN KİBAR FEYZO’SU Tüm eylemleri organize eden köylü, espirilere de konu oluyor. ‘Kibar Feyzo’dan esinlenen köylüler, organizatör köylüye “Reşit ağa seni bir daha köyün dışına bırakmaz, her dışarı gidip geldiğinde ağanın başına iş açıyorsun” diyor. Eylem sona eriyor herkes evlerine dağılıp sonuçlarını bekliyor. Güneydoğu’daki klasik toprak anlaşmazlıklarından birine daha tanıklık yapıyor köy. Ancak herkesin dileği, anlaşmazlıkların ve tepkilerin demokratik yollarla dile getirilmesi. Sorun klasik ama çözüm sıradışı, yani demokratik yollarla olsun dileğinde tüm köylüler. NTV-MSNBC