KEY ödemelerinde kötü haber
Abone olKonut Edindirme Yardımı (KEY) hesaplarının tasfiyesi uzandı. Hal böyle olunca öremeler de sarktı.
TBMM gündeminde bekleyen, 5-6 milyon kişiyi ilgilendirdiği
tahmin edilen Konut Edindirme Yardımı (KEY) hesaplarının
tasfiyesine ilişkin yasa tasarı uyarınca yapılacak ödemelerin,
tasarıdaki süreler nedeniyle, en erken 2008 yılı başında
yapılabileceği belirtiliyor.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda geçen yıl Haziran'da kabul edilen
yasa tasarısı, genel kurulda hemen ele alınıp Meclis'ten geçse
bile, hak sahibi listelerinin belirlenebilmesi için en az 9 aylık
süre gerekiyor. Tasarıdaki 3 aylık ek sürenin kullanılması halinde,
bu süre 14 aya kadar çıkabilecek. Buna göre ödeme için gerekli
kaynak hazır olsa bile, ödemelere en erken 2008'de başlanabilecek.
Yetkililer, ödemeye ilişkin işlemlerin başlatılmasının yasanın
çıkmasına bağlı olduğunu vurguluyorlar.
Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından hazırlanan KEY hesaplarının
tasfiyesine ilişkin taslak, Bakanlar Kurulu kararı olarak geçen yıl
TBMM'ye sunulmuştu. Geçen yıl Haziran'da, Plan ve Bütçe
Komisyonu'nda kabul edilen yasa tasarısı, 1987 ile 1995 yılları
arasında KEY kesintisi yapılan hak sahiplerine, nakit veya hisse
senedi olarak ödeme yapılmasına ilişkin usul ve esasları
düzenliyor.
Tasarı, emekliler ile hak sahiplerinin mirasçılarının da ödemeden
yararlanmasını öngörüyor. Tasarı uyarınca, KEY hesaplarını tahakkuk
ettirmek ve tasfiye halindeki Emlak Bankasına devretmekle yükümlü
tüm kurum ve kuruluşlar, KEY kesintileri Emlak Bankasına aktarılmış
olan hak sahiplerinin isimleri ve yardım tutarlarının yer aldığı
listeleri, KEY tutarı tahsil edilmiş, ancak Emlak Bankası'na
aktarılmamış olan hak sahiplerinin isimleri ile yardım tutarlarının
yer aldığı listeleri, 6 ay içinde tasfiye halindeki Emlak Bankasına
iletecek.
Bakanlar Kurulu, bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya
kadar uzatabilecek. Bu süre içinde, hak sahiplerine ilişkin
listelerin bildirilmemesi, mükerrer veya yanlış bildirilmesi
halinde hak sahiplerine karşı sorumluluk, ilgili kurum veya
kuruluşlara ait olacak. Tasfiye halindeki Emlak Bankası, hak
sahiplerinin isim, kesinti ve nemalarını içeren listeleri, 3 ay
içinde Emlak Konut Gayrı Menkul Yatırım Ortaklığına, (EKGYO)
bildirecek.
Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakan, bu süreyi bir defaya
mahsus olmak üzere 2 aya kadar uzatmaya yetkili olacak. Banka ile
SSK, hak sahiplerinin belirlenmesi amacıyla yürütülecek işlemler
için, ihtiyacı olan personel, mal ve hizmet alımı yapabilecek.
Tasarıda, söz konusu veri girişi hizmetlerinin alımı için, SSK ve
ilgili kurumlara kaynak sağlanması da öngörülüyor.
Hak sahiplerine ilişkin bankaca EKGYO'ya bildirilen listeler, hak
sahipliğinin tespitine esas olmak üzere Resmi Gazetede ilan
edilecek. İletilen listelerde isimleri yer almadığı halde,
kendisinden kesinti yapıldığını ileri sürenlerin, ilanın yapıldığı
tarihten itibaren 3 ay içinde KEY hesaplarını tahakkuk ettirmek ve
ilgili bankaya devretmekle yükümlü olan kurum ve kuruluşlara
başvurmaları halinde, adlarına kesinti yapıldığının anlaşılması
halinde, KEY tutarları hesaplanarak, başvuruyu izleyen 2 ay içinde
bankaya bildirilecek. Belirtilen başvuru süresi geçirildikten sonra
yapılan talepler, ilgili kurum ve kuruluşlarca dikkate
alınmayacak.
İlan tarihinden itibaren 5 yıl içinde talep edilmeyen alacaklar,
Hazine'ye gelir kaydedilecek. Düzenlemenin uygulanmasına ilişkin
yönetmelikler, TOKİ ve Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu
bakanlıklar tarafından ortaklaşa hazırlanacak. Tasarıdaki süreler
nedeniyle, KEY hesaplarından yapılacak ödemelere, 1 yıldan önce
başlanması fazla mümkün görünmüyor.
TEKRAR VE TUTARLILIK KONTROLÜ ÖNEMLİ
Hak sahiplerinin belirlenmesi amacıyla daha önce yapılan
düzenlemeler ve 2001 yılı Ağustos ayına kadar verilen bildirim
süreleri içinde, yaklaşık 1,5 milyon hak sahibine ilişkin veriler
tasfiye halindeki Emlak Bankasına iletilmişti. Banka, bu listeler
üzerindeki ''tekrar ve tutarlılık'' kontrollerinin büyük bölümünü
tamamladı. Yasanın çıkmasından sonra kurumlar, hak sahiplerinin
listesini bildirince, bu listelerin de ''tekrar ve tutarlılık''
kontrollerinin yapılması gerekiyor.
Bunun da yasa gereği 3 ay içinde tamamlanması gerekiyor. Kurumların
bildirdiği 1,5 milyon kişilik hak sahibi listesinde bile önemli
tekrar ve bilgi eksikliği belirlendiği, yeni listeler üzerinde çok
daha yoğun çalışması gerektiği belirtiliyor. Bu konuda en önemli
görev, SSK'ya düşüyor. SSK, yasa çıktıktan sonra hak sahipleri
listeleri konusunda veri girişi hizmeti sağlamak üzere, yasaya
bağlı olarak verilecek kaynakla ihaleye çıkacak.
Halen, 172 bin emekli hak sahibi dışında, 49 il müdürlüğünün veri
girişini tamamladığını belirten yetkililer, bu verilerin 81 ildeki
veriler ile birleştirilip, doğruluğunun sağlanması gerektiğini
belirttiler. Tasfiye halindeki Emlak bankası ise 20 bin tane
kurumdan gelecek tüm verileri birleştirip, her bir hak sahibi için
tek bir ödeme tutarı belirleyecek. Kesinleştirilen 1,5 milyon
kişilik listedeki hak sahiplerine erken ödemenin de mümkün
olmadığını vurgulayan yetkililer, ''Bu kişilerin belge başka
kurumlarda hizmetleri ve kesintileri gelecek. O zaman bunların
tekrar birleştirilmesi gerekir. Ödemelerde hata olur'' dedi.
Ayrıca kayıtların sağlıklı tutulmaması ve elektronik ortama
aktarılmaması nedeniyle, hak sahiplerinin belirlenmesinde sorun
yaşanıyor. Hak sahiplerine ne kadar ödeme yapılacağı, kişinin
sistemde kalış süresine bağlı olarak değişecek.KEY hesaplarının
devredildiği EKGYO'nun net aktiflerinin yüzde 60'ı, belirlenecek
hak sahiplerine ana para ve nema olarak verilecek. Bu nedenle, kişi
başına ödenecek miktar, kişinin ne kadar süre sistemde kaldığı ve
ödeme tarihinde şirketin net aktiflerinin değerine bağlı olarak
değişecek. Yetkililer, hak sahiplerinin Resmi Gazetede ilanına
kadar vatandaşların herhangi bir şey yapmalarına gerek olmadığını
vurguladılar.