Kerkük Yumurtalık hattı bekleyişte

ABD liderliğindeki koalisyon güçlerinin Irak'a müdahalesiyle birlikte petrol akışının durduğu Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı'nın yeniden faaliyete geçmesi ve depolama tesislerindeki petrolün satışı için, Irak'ta yeni yönetimin oluşması bekleniyor. Savaşla birlikte Irak'ta, ne petrol satış bağlantıları yapacak bir yönetim ne de petrol üretim ve pompa istasyonlarında çalışacak işçi kaldığından halen üretim yapılamıyor. Irak'a 19 Mart'ta koalisyon güçlerinin girmesiyle birlikte ısınan bölge nedeniyle, hampetrol alıcıları bölgeden petrol alımını durdurmuş, akabinde 5 gün boru hattı faal olmasına rağmen gemi gelmemesi ve Yumurtalık'taki petrol depolama tesislerinin tamamen dolması üzerine, 23 Mart'ta petrol akışı fiilen durmuştu. Irak savaşında sona yaklaşılmasıyla birlikte kendisine muhatap bulamayan Türkiye, BM'den depolama tesislerinin boşaltılmasını istedi. Ancak BM'nin kendi kendine böyle bir karar veremeyeceğini belirten yetkililer, bu kararın Irak yönetimince verilebileceğini vurgularken, Irak'ta yeni bir yönetimin oluşmasının beklenmesi gerektiğini söylediler. BM'nin gıda karşılığı petrol ihracına verdiği izinler sürmesine rağmen, müdahaleden önceki Irak yönetimince pazarlanan, bağlantıları kurulan ve sözleşmeleri imzalanan ham petrol satışları BM tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girerken, şimdi bu sözleşmeleri yapacak ne bir idare, ne de bunun yasal bir altyapısı bulunuyor. Başta Kerkük olmak üzere, savaştan etkilenmeyen kuzey yataklarında 4 hafta içinde 800 bin varillik günlük üretime ulaşabileceği belirtiliyor. Hasarın olduğu güney yataklarında ise aynı miktara ulaşmanın iki kat zaman alacağına dikkat çekilirken, yeni yönetimin oluşmasının ardından ilk ihracatın Kerkük-Yumurtalık hattından gerçekleşmesi bekleniyor. Uzmanlar, Irak'ta oluşacak yeni hükümetle birlikte BM'nin Körfez Savaşı'ndan buyana uyguladığı ambargoyu kaldırması kararı alacağını, arkasından Irak'ın ilk üç ay içinde petrol ihracatının günlük 1 milyon varili aşacağını, bir yıl içinde de bunun ikiye katlanacağını belirterek, uluslararası petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemde önemli ölçüde düşeceğini tahmin ediyorlar. Kerkük-Yumurtalık hattından pompajın durmasından önce BM'nin gıda karşılığı petrol izinleri dahilinde günde ortalama 750 bin varil petrol pompalanıyordu. Irak'a ''gıda karşılığı petrol'' programı kapsamında sadece iki noktadan petrol ihracı için izin veren BM, savaşın başlamasıyla bu noktalardan güneydeki Mina el Bakr limanındaki ihracatı durdurmuş, ancak Yumurtalık limanındaki ihracatın devamına izin vermişti. ZARAR 1 MİLYAR DOLARI AŞTI Körfez savaşının Botaş'a zararının toplam 1 milyar 252 milyon 62 bin dolar olduğu hesaplandı. Bu zararın 1 milyar 52 milyon doları taşıma gelirlerindeki düşmeden kaynaklanırken, 127 milyon doları da ödenmemiş taşıma ücretinden kaynaklandı. Botaş'ın 12 yılda liman gelirlerinden 63 milyon dolar, arıtım gelirlerinden de 10 milyon dolar zararı oluştu. Irak'ın yıllık petrol ihracatının yarısını oluşturan 1.6 milyon varil/gün düzeyindeki ham petrolün transit geçtiği Türkiye, Körfez krizinin ardından buradan sağladığı yıllık 300 milyon dolar gelirden oldu. Aradan 12 yıl geçmesine rağmen Botaş'ın zararlarının hala telafi edilemediği belirtilirken, Irak'ın, körfez savaşı öncesinde 2,5 milyar dolarlık ticaret hacmiyle Türkiye'nin en çok ticaret yaptığı 4 ülkeden biri konumunda olduğuna dikkat çekiliyor.