Kendileri etti, kendileri buldu

Tarımsal üretimi geliştirmek amacıyla verilen doğrudan gelir desteğini alabilmek için 6 bin çiftçi sahte beyanda bulundu. Arazisini fazla gösteren çiftçilere 5 yıl boyunca destek verilmeyecek. Devlet, tarımsal üretimi geliştirmek amacıyla her yıl çiftçiye 500 dekara kadar gelir desteği veriyor. Ancak bir parselinin (arazi parçası) toplam alanı, 100 metrekarenin altında olan arazilere ödeme yapmıyor. Bu sebeple birçok çiftçi, doğrudan gelir desteğinden faydalanabilmek ya da aldığı desteği artırabilmek için arazisini fazla gösteriyor. Ülke genelinde 6 bin çiftçinin, daha fazla doğrudan gelir desteği alabilmek için sahte beyanda bulunduğu tespit edildi. Uydu takibiyle ortaya çıkarılan dolandırıcı çiftçiler 5 yıl boyunca destekten mahrum kalacak. En fazla sahteciliğin, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yapıldığı ortaya çıktı. ‘Tarımsal Üretimle İlişkili Olarak Doğrudan Gelir Desteği Ödemesi Yapılmasına ve Bu Amaçla Çiftçi Kayıt Sisteminin Oluşturulmasına İlişkin Tebliğ’e göre uygulamadan Tarım Bakanlı-ğı il, ilçe müdürlükleri ve Hazine Müsteşarlığı sorumlu. Ancak 2005’te tarımsal destekleme bütçesinin Hazine’den Tarım Bakanlığı’na aktarılmasıyla bakanlık tek yetkili kurum oldu. Tebliğe göre ilde vali yardımcısı, ilçede kaymakam başkanlığında oluşturulan Tahkim Komisyonu, üreticinin doğrudan gelir desteği alabilmek için hazırladığı arazi bildirimlerini inceliyor. Bildirimlerin doğru olup olmadığının tespiti için araziler uydudan takip ediliyor; harita, CPS (küresel yön bulma sistemi) gibi çeşitli alet ve ekipmanlar aracılığıyla yerinde ölçüm yapılıyor; çiftçinin belgeleri ilgili kurumlardaki diğer bilgilerle karşılaştırılıyor. Komisyon, vatandaşların şikayeti üzerine de harekete geçebiliyor. İncelemeler sonunda, gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar 5 yıl süreyle destekten mahrum bırakılıyor. Devleti dolandırmaya çalıştıkları için ayrıca savcılığa suç duyurusunda bulunuluyor. Ancak komisyon, sahtecilik veya kamu kurumunu dolandırmak gibi bir kastı olmaksızın yüksek doğrudan gelir desteği alan çiftçilerin kendi rızası ile fazla miktarı iade etmeleri halinde, destekten faydalanmaları ve haklarında cezai işlem yapılmamasına karar verebiliyor. Komisyonun belirlediği usulsüzlükler savcılığa, oradan da adliyeye sevk ediliyor. Destek uygulamasının başladığı 2001 yılından bugüne kadar 5 bin 654 çiftçinin gerçeğe aykırı bildirimde bulunduğu ortaya çıktı. Tarım Bakanlığı yetkilileri, doğrudan gelir desteğini düzenleyen tebliğde istenen evrak ve beyanlar sebebiyle bazı üreticilerle ihtilafa düştüklerini aktarıyor. Çünkü istenenleri eksik ya da yanlış yapanlara destek ödenmiyor. Bunun üzerine çiftçi, Tahkim Komisyonu nezdinde Tarım Bakanlığı'na dava açıyor. 2003-2004 yılları arasında bu şekilde ihtilafa düşenlerden yaklaşık 120'si davayı kazandı. Şu an bu çiftçilerin paraları ödeniyor. 4 yıldır uygulanıyor Devlet, Türk çiftçisine iyi bir hayat standardı sağlamak amacıyla 2000 yılında pilot olarak uygulanan ‘Doğrudan Gelir Desteği ve Çiftçi Kayıt Sistemi Projesi'ni hayata geçirdi. Proje 2001 yılından itibaren ülke geneline taşındı. Tarımsal destekleme bütçesinin yüzde 78'ini kapsayan doğrudan gelir desteği, dekar başına 16 YTL (16 milyon TL) olarak ödeniyor. Ancak 2005'te yüzde 45'e düşürülen uygulama, 2006'dan itibaren dekara 10 yeni lira hesabıyla verilecek. Ödemeler, Çiftçi Kayıt Sistemi ve tarımsal üretim takvimine göre yapılıyor. Buna göre projeye kayıtlı üretim yapan çiftçi, yıl içinde ektiği arazinin parasını bir sonraki yıl alıyor. Doğrudan gelir desteği daha önce yıl içerisinde 6-7 aya yayılarak 1,5 yılda bitiriliyordu. Ancak bu kez 2004 için öngörülen 16 yeni liranın 10'u 2005 Şubat-Mart-Nnisan aylarında, kalanı ise 2006'nın Şubat-Mart-Nisan’ında ödenecek. 2005 yılında yüzde 45'e çekilerek tamamı 2006 yılında bitirilecek. Ödemelere, ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak, düşük olanlardan başlanıyor. 2005 yılı bütçesinden tarımsal desteklemeler için 3 milyar 462 milyon Yeni Türk Lirası kaynak aktarıldı. Bunun 2 milyar 700 milyon yeni liralık kısmı doğrudan gelir desteğine ayrıldı. Buna göre 2005 Şubat ayında 303 ilçede 888 bin 335 çiftçiye 575 milyon yeni lira verildi. Mart ayında 334 ilçede 1 milyon 14 bin çiftçiye 575 milyon, nisanda 750 milyon Yeni Türk Lirası ödenecek. Kalan 800 milyon ise 2006'da verilecek. Doğrudan gelir desteği ödemeleri şimdiye kadar Tarım Bakanlığı'nın talebiyle Hazine Müsteşarlığı'nın Ziraat Bankası'na kaynak aktarmasıyla gerçekleştiriliyordu. Ancak 2005 bütçesiyle özel ödenekler bakanlık bütçesine aktarıldığı için destek ödemelerini artık Hazine Müsteşarlığı yerine Tarım Bakanlığı yapıyor. Ödemelerin düzenli işlemesi amacıyla bakanlık bünyesinde bir ‘Ödeme Ajansı' kurulması planlanıyor. Ajansın hububat alım ve satım kampanyalarıyla piyasada düzenleyici işlev gören Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışması öngörülüyor. ZAMAN