Kemikten sucuk, salam üretimi!

Sahte bal satan firmalara yönelik cezalar, gıda güvenliğini yeniden gündeme getirdi. Yapılan incelemelerde yüzde yüz dana eti denilen bazı ürünlerde tavuk eti çıkarken, skandallara bir yenisi daha eklendi. Pazar ve market raflarında ucuz fiyata satılan sucuk, salam ve sosisin üretiminde maliyeti düşürmek amacıyla tavuk kemiği kullanıldığı iddia edildi.

İstanbul Ticaret Borsası Meclis Başkanı İslam Ali Kopuz'un verdiği bilgilere göre çok sayıda firmanın kilosu 4-5 liraya sattığı sucuk, salam ve sosiste tavuk kemiğinden yapılan mekanik kıyma bulunuyor. Toplu tüketim yerlerinden toplanan tavuk derisi ve kemiği ile mekanik kıyma yapılıyor. Bu da entegre tesislerde üretim yapan bazı firmalarla merdivenaltı şirketler tarafından kullanılıyor.

İstanbul Ticaret Borsası (İTB) Meclis Başkanı İslam Ali Kopuz, firmaların mekanik kıymayı, merdivenaltında üretim yapan imalathanelere kilosunu 1 liradan sattığını belirtiyor. Normal tavuğun kilogram fiyatı 7-10 lira arasında değişiyor. Ancak mekanik kıyma ile yapılan işlenmiş ürünlerin ortalama satış fiyatı 5 lirayı geçmiyor. Ürünün ambalajı üzerinde yüzde 40 dana, yüzde 40 tavuk eti gibi ibareler olduğuna dikkat çeken Kopuz, tavuk etinden kastedilenin mekanik kıyma olduğu görüşünde.

Gerçek tavuk etinden sucuk, salam ve sosis yapılmasının sağlık açısından herhangi bir risk oluşturmadığına dikkat çeken İTB Et Mamulleri Meslek Komitesi Başkanı Kopuz, "Tavuğun içerisindeki deri, kemik ve satılmayan hammaddelerle un yapılarak çok sayıda katkı malzemesi katılarak et mamulü yapıyor. Katkı malzemeler ile rengi kırılarak insan sağlığı ile oynanıyor. Yoksa normal tavuk etinden yapılsa bunun sağlık açısından herhangi bir sıkıntısı yok. Ama o zaman fiyat, kemik unu ile yapılanın üzerine çıkıyor. Merdivenaltında düşük fiyata üretim yapanlar da bunu istemiyor" diye konuştu.

Türkiye'de son yıllarda sıkça kullanılmaya başlayan mekanik kıyma, tavuk kemiklerinin makineler aracılığı ile un haline getirilmesinden sonra oluşuyor. Ortalama satış fiyatı bir lirayı bulan bu üründen yapılan salam, sosis ve sucuk düşük fiyata market raflarında ve pazar tezgâhlarında satılabiliyor. Avrupa'da da mekanik kıymanın kullanıldığını aktaran Kopuz, "Avrupa Birliği'nin her dediğini yapmak zorunda değiliz. Ekonomiye katkı olduğu ifade ediliyor. Ancak tavuğun içindeki deri ve kemiğin yanı sıra satılmayan hammadde konuluyor bu ürünün içerisine. Sonuçta rengi tutturmak için boya katılıyor" değerlendirmesinde bulundu. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın kanunda yer aldığı için bu konuda fazlaca bir şey yapamadığını aktaran Kopuz, "Bu konu oldukça önemli. Mekanik kıyma entegre tesislerin yanı sıra merdivenaltında da bu ürün üretilebiliyor.

Mekanik kıymalar lokantalardan veya büyük toplu tüketim yerlerinden toplanan kemiklerden yapılabiliyor. Bu konunun da iyi denetlenmesi lazım" diye konuştu.

Mekanik kıyma yerine gerçek dana ve tavuk etinden sucuk, salam ve sosis yapılmasının vergi kaybına yol açmayacağını ifade eden Kopuz'a merdivenaltı üretimi engellediği için tersine vergi artışına neden olur. Öte yandan Kopuz, ilk olarak geçtiğimiz aylarda Et Mamullerinin Üretim Koşulları ve Sağlığa Etkileri Paneli'nde konuyu masaya yatırmıştı.