Facebook’un Kuruluş Hikayesi Kazara Milyarder son yılların önemli ve tabii kârlı fikirlerinden Facebook’un kuruluş hikayesi. Hikâye 2003 yılı ekim ayında Harward’da başlar. Eduardo Saverin ve Mark Zuckerberg, Harvard gibi bir okulda bolca bulunan, hazırlık okullarından gelme cilalı öğrenciler ve popüler efsaneler arasında dışlanan iki lisans öğrencisidir. İkisi de, matematikte akademik bir yeteneğe ve kadınlara karşı da eblehliğe varan bir anti-sosyalliğe sahiptir. Eduardo sosyal kabul görme ve cinsel başarının yolunun, üniversitenin ünlü bitiriş kulüplerine girebilmek olduğunu anlamıştır. Bu kulüpler, dünyanın en güçlü adamlarını yetiştiren ve Harvard’ın en üst hiyerarşisinde yer alan kişilerin toplandığı elit gruplardır. Öte yanda kampusün alfa erkeklerinin kendisi hakkında ne düşündüğü ile hiç ilgilenmeyen Mark, bir bilgisayar dâhisidir. Genç adam, yaz kış ayağında terliklerle ortalarda dolaşır, hiç kimseyle kolay diyalog kuramaz. Zamanının çoğunu bilgisayar başında geçirir. Bu arada Harward’da yelken takımının gözdesi olan ikiz kardeşler, Tyler ve Cameron Winklevoss, Harward ortamında insanların birbiriyle tanışmasını kolaylaştıracak bir internet sitesi kurmayı düşünürler. Mark’ın sıkı bir bilgisayar delisi olduğunu öğrenen Winklevoss’lar, Mark’a siteyi kurmasını teklif ederler. Fakat aralarında bir anlaşma yapılmadığı gibi bir para alışverişi de olmaz. Bir gece Eduardo Mark’a iki kız bulduğunu, dördünün birlikte çıkabilecekleri teklifini getirir. Ama gece Mark için başarısız geçer. Kız Mark’a yüz vermez. Duruma bozulan Mark, hışımla döndüğü öğrenci evinde bilgisayarının başına oturup okulun veri tabanına girer. Harward’daki kızlardan intikamını alacak bir fikir bulmuştur. Tek tek kızların resimlerini bulur, The Facemash adını verdiği siteye yerleştirerek onları güzellik oylamasına açar. Önceleri sadece kendi arkadaşları arasında yapılan bu oylama, giderek popüler olunca sitenin link’i elden ele dolaşır. Birkaç gecede yüzlerce öğrenci siteye üye olur, çok geçmeden sitenin ünü Harward sınırlarını da aşar. Mark sitenin ismini The Facebook olarak değiştirmiştir bile. Artık yetersiz kalan bilgisayarların yenilenmesi için Eudardo, Mark’a 1000 dolar verir. Eudardo artık facebook’un ilk yatırımcısı olmuştur. Facebook popüler olunca Winklevoss kardeşler Mark’ı onların fikirlerini çalmakla suçlayarak okul yönetimine şikâyet ederler. Okul yönetimi bu konuda bir şey yapamayacaklarını bildirir ve Mark’a sadece okulun veri tabanına izinsiz girmekten bir uyarı cezası verir. Yaz tatili geldiğinde Mark her gün binlerce yeni kullanıcının üye olduğu facebook’u daha da geliştirmek için yanında sitenin güncellenmesine yardım eden iki arkadaşıyla Califonia’ya gider. Böylece son yılların en heyecan verici dijital fikrini Silikon Vadisinde geliştirecektir. Mark California’da Napster’ın kurucusu Sean Parker’la tanışır. Bu tanışma Mark’a, milyon dolarlık anlaşmalar yapmak isteyen yatırımcılarla görüşme ve Facebook’u bir fenomen yapma yolunun kapılarını açar. Çok geçmeden Eduardo ve Mark’ın Facebook hakkındaki farklı düşünceleri ilişkilerinde ufak çatlaklara sebep olur ve çatlak büyüdükçe bu anlaşmazlık sonunda bir savaşa dönüşür. Üniversitedeki coşkulu ortaklıkları, büyüklerin avukat ve para dünyasına yenik düşer. Mark’la işin en başında yaptıkları anlaşma gereği Facebook’ un ortağı olan Eduardo, Sean Parker ve büyük yatırımcıların devreye girişiyle anlamadığı bir takım yetki sözleşmelerine imza atar ve devre dışı kalır. Eskiden bir kızla konuşmaktan bile çekinen Mark artık yeni arkadaşı Sean Parker’ın da yardımıyla, mankenlerle ve ünlü isimlerle dolu çılgın partilerin ilgi gören siması olmuştur. Mark Zuckerberg’in kendisine yüz vermeyen bir kızdan intikam alma hırsıyla başlattığı şey, kontrol dışı son yılların en önemli fenomeni hali alır. İşin en ironik tarafı, Facebook’un başarısı, pek çok kişiyi bir araya getirirken, iki en iyi dostu birbirinden ayırır. Yazar Ben Mezrich, romanını kurgularken Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg’i tanıyan pek çok insanla röportajlar yapmış, hakkında binlerce sayfa yazı okumuş. Ancak Mark Zuckerberg ile görüşememiş. Mezrich, romanında Facebook öyküsünü tarafsız bir biçimde anlatmaya çalışmış. Mark Zuckerberg bir dahi mi?, yoksa arkadaşlarına ihanet edip başkalarının fikrini çalarak bugün dünyanın en genç zenginlerinden olan bir sahtekar mı? olduğunun kararını okura bırakmış. "Kazara Milyarder" adlı kitapta bu hikayenin tamamına ulaşabilirsiniz. VE BU KİTABIN FİLMİ YAPILIR... Sosyal Ağ (The Social Network) Yönetmen: David Fincher Senaryo: Aaron Sorkin , Ben Mezrich (Kitap) Oyuncular: Jesse Eisenberg (Mark Zuckerberg) , Joseph Mazzello (Dustin Moskovitz) , Justin Timberlake (Sean Parker) , Andrew Garfield (Eduardo Saverin) , Rooney Mara (Erica Albright) , Rashida Jones (Marylin Delpy) , Armie Hammer (Cameron / Tyler Winklevoss) Tür: Dram / Tarihi Yapım: 2010, ABD Konu: Tüm dünyada olduğu kadar Türkiye'de de bir fenomene dönüşmüş, milyonların sosyal paylaşım sitesi Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg ve arkadaşlarının öyküsü... Sosyal Ağ filmindeki karakterlerin gerçek hayattaki görünümleri... FACEBOOK'UN YARATICISI İLE İLGİLİ BAZI İLGİNÇ DETAYLAR New Yorker dergisi son sayısında Facebook'un 26 yaşındaki kurucusu ve sahibi Mark Zuckerberg'in özel hayatına ait birçok bilinmeyene ışık tutan geniş bir porter yayınladı. Haberde cevabını bulan sorulardan biri de Facebook'un renginin neden mavi olduğu. New Yorker dergisi son sayısında Facebook'un 26 yaşındaki kurucusu ve sahibi Mark Zuckerberg'in geniş bir profilini yazdı. Jose Antonio Vargas, "Mark Zuckerberg'in dilinin bağı çözüldü" alt başlıklı uzun portresinde, Zuckerberg'in özel hayatı ile ilgili az bilinen birçok detayı gün ışığına taşıyor. New Yorker'ın uzun portresinden, Facebook'un yaratıcısı ile ilgili bazı ilginç detaylar şunlar: FACEBOOK'TA 879 ARKADAŞI VAR Zuckerberg bütün bu arkadaşlarıyla çok paylaşımcı. Sayfasından hem emailini hem de cep telefonu numarasını paylaşıyor. Facebook arkadaşları arasında 3 kız kardeşi ve anne babası da bulunuyor. Favori şarkıcıları ise, Green Day, Jay-Z, Taylor Swift ve Shakira. İlgi alanlar ise, minimalizm, devrimcilik ve Budizmin arzuların eliminasyonu görüşü. Favori kitabı ise Orson Scott Card'ın "Ender's Game (Üçüncünün Oyunu)" adlı bilim kurgu kitabı. En sevdiği televizyon dizisi ise NBC'de yayınlanan politik drama The West Wing. ROBOT ZUCK Vargas portresinden arkadaşlarının Zurckerberger'i, "mesafeli ve kafa karıştırıcı" bulduklarını, "garip bir utangaç - ukala karışımı" olduğunu, ve yaygın şekilde, "robot" yargısında bulunduklarını belirtiyor. Bazen, bir mekanik mesaj gibi konuşuyor; haşin, düz ve telefon tonunda. Ancak arkadaşları, bu robotik duruşunun ötesinde çok iyi bi dinleyci olduğunu belirtiyor. AOL VE MİCROSOFT'U GERİ ÇEVİRMİŞ Daha ergenlik yaşlarından genç bir bilgisayar dahisi olarak Synapse adlı bir internet radyo yazılımı geliştirmiş. Synapse ile ilgili haberler internet içinde yayılınca hem American Online hem de Microsoft kendisine iş teklifinde bulunmuş. Ancak o bu iki cazip iş teklifini de reddederek Harvard'a okumaya gitmiş. FACEBOOK KULLANICILARIYLA ALAY ETTİĞİ İÇİN PİŞMAN Zurckerberg, Facebook üyelerinin mahremiyetiyle ilgili küfürlü hakaretinden pişman olduğunu söylüyor. Vargas'ın artırdığına göre bu konuşma Facebook'un ilk yıllarında henüz 4 bin Harvardlı üyeyken geçiyor. Bu sırada yazıştığı arkadaşına 4 bin öğrencinin email adresleri, isimleri, fotoğrafları her türlü özel bilgisine sahip olduğunu söyleyince, arkadaşı, "nasıl başardın" diye soruyor. Bunun üzerine Zuckerberg, "bana güveniyorlar. Lanet ahmaklar" karşılığını veriyor. EMPERYAL EĞİLİME SAHİP Zuckerberg'in eski arkadaşı ve Facebook'un ilk başkanı Sean Parker, Vargas'a, genç patronun emperyal eğilimleri olduğunu söylüyor. Yunan Odise destanı gibi eserlere çok düşkün. Zurckerberg de röportaj sırasında iki defa Vargas'a Vergilius'un Aeneis adlı eserinden "talih cesurları kayırır", "sınırsız imparatorluk" gibi deyimlerle cevap vermesi dikkat çekiyor. FACEBOOK NEDEN MAVİ? Vargas, Zurckerberg'in evinin iç dekorasyonunun, sarı mutfak haricinde mavi ve bej renkli olduğunu belirtiyor. Ancak renkler onun için çok önemli değilmiş. Çünkü birkaç yıl önce yeşil-kırmızı renk körü olduğunu öğrenmiş. Maviyi seçmiş çünkü maviyi bütünüyle görebiliyor. Facebook CEO'su Mark Zuckerberg'in "özel" pozları! Mark Zuckerberg, sevgilisi Priscilla Chan ile... Kız arkadaşının cepten fotosunu çeken Zuckerberg, mobil upload'u test ediyormuş. Star Wars izleyen neredeyse herkes gibi ışın kılıcıyla oynayan Zuckerberg... Milyarlarca dolar değerindeki şirketin CEO'sunun oyuncak ayısına sarılırken çekilen pozu... Harvard Universitesi'ndeki Musevi kardeşlik cemiyeti Alpha Epsilon Pi'den arkadaşlarıyla. Soldaki çember içerisinde kuruculardan Eduardo Saverin yer alıyor. Tasarım çalışmaları... Partide arkadaşı cips tabağının kırıntılarını ağzına doldururken, ayağında malibu terlik ile içki içen Zuckerberg... Tahoe Gölü'nde düzenlenen açılış gecesi partisinde dağıtan Zuckerberg... Partide gülüp eğlenen, biraz dağıtmış bir Zuckerberg ve çalışma arkadaşları. Parti devam ediyor. 2006 yılında Zuckerberg'in hali... Kız kardeşi Randi'nin düğününde... Palo Alto'da, işler küçükken bir mutfak masası üzerinde çalışan Facebook... Arkadaşlarıyla havuz kenarında güneşlenen Zuckerberg... Zuckerberg'in okul yıllarından bir kare... Zuckerberg hayranlarıyla fotoğraf çektiriyor.