Kaz Dağları'ndan neler oluyor? Ağaçların kesildiği altın aranan alanın haritası

Kaz Dağları'ndaki altın madeninden gelen son haberlere göre çevrecilerin başlattığı Su ve Vicdan nöbeti sürüyor. Çanakkale Belediyesi alana gidip çadır kurup nöbete katılacaklar için ücretsiz otobüs kaldırıyor. 

Bölgeye gidenler "Su ve Vicdan Nöbeti" kapsamında 24 saat kampta kalıyor. Çadırların sayısı her geçen gün artıyor. Çanakkale Belediyesi doğrudan eylemin parçası konumunda.

Altın aranan Kirazlı Kaz Dağları'nın neresinde?

Kirazlı, şirketin Çanakkale merkez ile Çan ilçesi arasında kalan bölgede yer alan projesi. Burası kent merkezine yaklaşık 26 kilometre uzaklıkta. Proje kapsamında şirket 2020 yılında üretime geçmeyi ve beş yıllık süreç boyunca 514 bin ons altın ve 3.5 milyon ons gümüş üretmeyi planlıyor.

Alamos Gold'un internet sayfasının Kirazlı bölümünde, projenin "düşük sermaye ve üretim giderlerine sahip olduğu ancak getirisinin son derece yüksek olduğu" belirtiliyor.

Kaz Dağları altın arama iznini kim verdi? 
Kanadalı Alamos Gold ve Doğa Biga Madencilik altın arama iznini 2001 yılında elde etmişler. Üstelik sadece Kirazlı bölgesi değil, Çanakkale'de 2 ayrı noktada daha projeleri var. Hükümet sözcüsü Ömer Çelik'in verdiği bilgiye göre altın aranan alanın SİT izni "Mimarlar Odası üyesi ve CHP'den defalarca milletvekili adayı olmuş bir şahıs tarafından kaldırılmış." Çelik bu kişinin ismini paylaşmazken, sorumlu vekilin kim olduğu merak konusu. 

Alamos Gold şirketi neyin nesi?
Alamos Gold; Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada, Meksika ve Türkiye'de projeleri bulunan bir maden şirketi. Şirketin Türkiye'de Kaz Dağları ile birlikte 3 ayrı noktada projesi var. Alamos Gold'un faaliyet aşamalarda bulunan projeleri şöyle: Lynn Gölü (Kanada), Esperanza (Meksika), Quartz Dağı (ABD), Kirazlı (Türkiye), Ağı Dağı (Türkiye) ve Çamyurt (Türkiye). Şirketin Türkiye'deki bu 3 projesi de Çanakkale il sınırları içerisinde. Şirket, Türkiye'deki faaliyetlerini iştiraki olan, yüzde 100 sahibi olduğu Doğu Biga Madencilik üzerinden yürütüyor.

Ne kadar ağaç kesildi?

Kaz Dağları'ndaki altın arama sahasındaki kesilen ağaç sayısına ilişkin farklı rakamlar veriliyor. Proje kapsamında 2013'te alınan ÇED raporunda kesilmesi ön görülen ağaç sayısı 45 bin 650 olarak yer alıyor. TEMA Vakfı'nın uydu görüntülerinden yaptığı tespite göre ise maden sahası ve yol bağlantılarında 195 bin ağaç kesildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ise alanda kesilen ağaç sayısının 13 bin 400 olduğunu açıkladı. Alamos Gold şirketi ise ellerinde bir sayı olmadığını kesimi Orman Bakanlığı'nın yaptığını söylüyor. 

Köylüler ne diyor?

Madene yakın konumdaki Cazgırlar Köyü Muhtarı Ali Alaca
"maden projesi ilk gündeme geldiğinde kendisinin projeye karşı çıktığını ancak gelinen noktada artık ekmek mücadelesi verdiklerini" söylüyor ve şunları anlatıyor:

"Şu saatten sonra uğraşsan da yapılabilecek bir şey olmadığını düşünüyorum. Saha boşaltılmış, ağacı kesilmiş, hafriyat alanları oluşturulmuş, galeriler tamamen faaliyete geçmiş ama çevreciler de bir taraftan faaliyete geçmiş. Bu madenin önüne geçip durdurabileceklerine de inanmıyorum. Şu saatten sonra onların yanında olmamak hayırlı diye düşünüyorum. Mücadelemiz ekmek davasına düştü. Oğlun vardır, çoluğun vardır, çocuğun vardır, köyden çalışabilecek 20 tane insan vardır, onları koyarsın bundan sonra."

Zarar görecek köylerdekileri işe aldılar
Alaca, "köylerinde 20'ye yakın kişinin maden projesinde işe girdiğini, bunun da köye geri göçe neden olduğunu" söylüyor:

"Gittiler, girdiler, madende çalışıyorlar. Bundan sonra da bu insanların dönüşü olmaz. Belki bir yerden iki tane kişi girdi. Gene en kötü 2500, 3000 Lira'dan girse 5000, 6000 Lira para getirir. "(Şirkettekiler) yöre halkından, öncelikli yedi tane grup köy, etrafta zarar ziyan görebilecek köylerden, bu şekilde işimizi karşılayacağız dediler, biz de çalışabilecek kişilerin listesini verdik. O kişiler de gitti şimdi çalışıyorlar. 

Köylüler arasında maden husumeti çıktı

Maden projesine karşı çıkılmasını savunan köyün eski muhtarlarından Reyhan Kaymak ise projenin köylüler arasında husumete neden olduğunu söylüyor:

"İlk taşlayanlar işe ilk başlayanlar oldu. Adam, ineğini, koyununu satıyor, gidiyor madende çalışmak istiyor. İnsanlara çok hoş bir iş gibi geliyor. Sabahleyin servis gelip alıyor onları, tekrar akşam evine bırakıyor, yarını hiç düşünen yok. İlk başlarda madencileri kesinlikle istemiyorlardı. Ama bu çalışma izinleri alınmaya başlandıktan sonraki dönemlerde, herkes buraya sıcak bakmaya çalıştı. Köylüler arasında husumetler oluştu. 

Yaban hayvanları köye inmeye başladı
-"Biz eskiden Orman Müdürlüğü için çalıştık. O sahada topraktaki buzu çapayla kırdık, bir bir onları iğne kadar çam fidanlarını diktik. O talan edilen ağaçları biz diktik. Yaban hayatı tamamen karıştı. Geyikler köyümüzün yakınlarına, 300 metre, 500 metreye kadar indiler. Yaban hayvanları köye inmeye ve köylünün hayvanlarına zarar vermeye başladılar. Gündüz saat 2'de köylünün koyunlarını yiyorlar güpegündüz."