Bölgeye davet edilen İstanbul Doğa Sporları Kulübüne bağlı 12 sporcu, Kastamonu’nun Pınarbaşı ilçesinde dünyanın en derin 4’üncü mağarası Ilgarini’ye yürüyüş gerçekleştirerek trekking rotaları oluşturdu. 2,5 kilometre uzunluğunda zorlu parkuru yürüyen İstanbul Doğa Sporları Kulübü Derneği üyeleri mağarayı gezerek keşif yaptı."İnsan kemikleri burada halen açıkta duruyor" İstanbul Doğa Sporları Kulübü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Şahin, “Ilgarini Mağarası'nın 200 metre yatay, 250 metre de aşağıya doğru bir derinliği var. İki ana galerisi bulunuyor. İçeride şapelleri gördük, aşağıya doğru tarihi bir yoldan indik. Burasını tarihi bir merdiven olarak söyleyebilirim. Buradan çok etkilendik. İnsan kemikleri burada halen açıkta duruyor. İki tane şapel veya bina şeklinde bir yapı vardı." dedi."Burasını herkese tavsiye ediyoruz" Şahin, "Mağara herkesin görmesi gereken bir yer. Kesinlikle çok bakir kalmış burası. Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’na ve Küre Dağları Milli Parkı Müdürlüğü’ne biz böyle bir inceleme fırsatı verdikleri için teşekkür ediyoruz. Buraya ulaşım sağlanmış, bir patika yol yapılmış. Buraya çok rahat bir şekilde yürüyerek geldik. Burasını herkese tavsiye ediyoruz, mutlaka herkesin gelip görmesi gereken değerlerimizden bir tanesi” ifadelerini kullandı."Hristiyanlığın yasak olduğu dönemde..." Şahin, şöyle konuştu: “Tahminen buraların bir manastır olduğunu düşünüyoruz. Genç Bizans döneminde Anadolu’da Hristiyanlığın yasak olduğu bir dönemde halk, bu tür mağaralarda ibadetlerini gerçekleştiriyordu. Bu manastırlardan bir tanesi de Ilgarini Mağarası’nda bulunuyor. Ama maalesef bu manastırın bir kısmı yok olmuş durumda sadece kalıntıları kalmış. İki katlı şapel kalıntısı mağarada mevcut. Şapelde yapılan işçilik rahatlıkla görülebiliyor. Kayaların arasında hiçbir belirginlik yok. Hatlar tamamen kaybolmuş, inanılmaz derecede güzel bir işçiliği şapellerde görebiliyoruz.”"Bir yandan korkarak bir yandan heyecanlanarak.." Serdar Karataş ise "Ilgarini Mağarası’nda yine mağaralara özel tektonik oluşumlar vardı. Sarkıtlar vardı, likitler vardı ama bunun dışında çok çok etkileyici, eski tarihlerde yapıldığını anladığımız yol vardı. Tamamen taş işçiliğiyle yapılmış, eğimi azaltılarak yapılmış muhteşem bir yol vardı. Bu yoldan inip yolun sonundaki şapele ulaşmak benim için muhteşemdi, etkileyiciydi. Bir yandan korkarak, bir yandan heyecanlanarak, diğer yandan da adrenalin artarak yaşadığımız bir deneyimdi. Bu deneyimi hayatım boyunca unutmayacağım.2,5 kilometrelik yürüyüş yolunun sonunda denizden yüksekliği bin 250 metre olan Ilgarini Mağarası’nın giriş ağız genişliği 22 metre, yüksekliği ise 30 metre, içeriye doğru 858 metre uzunluğundaki 250 metre derinliği ile Dünyanın 4’üncü büyük mağarası olarak gösterilen Ilgarini Mağarası’nın 220 milyon yılda oluştuğu tahmin ediliyor.Ilgarini Mağarası’nın ikiye ayrılan girişinde sağ taraf Avize Salon ismi ile anılmaktadır. Bu bölümde bir su sarnıcı, sarkıtlar ve odalar bulunmaktadır. 250 metre derinliğe kadar giden sol tarafta ise M.Ö. 2000 yılına ait insan yaşantısına dair izlere rastlanmaktadır. Ilgarini mağarasını her yıl 2 binden fazla trekking tutkunları ile turistler ziyaret ediyor.