Karagöz ve Hacivat, hemşerileriyle

Bursalı oldukları bilinen Karagöz ve Hacivat, gölge oyunu ustası Bülent Akay ve Bursa Devlet Tiyatrosundan emekli Hüseyin Bağlar tarafından temsili olarak canlandırılıyor. İkilinin gösterisi, özellikle ramazan akşamlarında izleyicilerin yoğun ilgisini çekiyor.

Türk geleneksel kültürünün ortaoyunu ve meddahtan sonra en önemli köşe taşlarından biri olan gölge oyunu Karagöz ve Hacivat, yüz yıllarca önce ortaya çıkmış, insanları eğlendirirken düşündürmüş, zaman zaman öncü bir rol oynayarak toplumsal bilinç oluşmasında etkili olmuştur.

Genellikle ramazan aylarında düzenlenen etkinliklerde sahne alan gölge oyunu, çocuklar başta olmak üzere 7'den 70'e herkesin ilgisini çekebiliyor.

Bursalı oldukları bilinen ve bu kentle özdeşleşen Karagöz ve Hacivat, son yıllarda perdede kalmayıp temsili olarak canlandırılmaya da başlandı. Özellikle Ezel Akay'ın yönettiği ve 2006'da vizyona giren ''Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?'' filminden sonra artan ilgi, Karagöz ve Hacivat'ın temsili olarak daha fazla canlandırılmasını sağladı.

Bursa'da ikiliyi yıllardır temsili olarak canlandıran Bülent Akay (Hacivat) ve Hüseyin Bağlar (Karagöz), ramazan akşamlarında izleyicilerine keyifli dakikalar yaşatıyor. Muhavere (ikili konuşmaların yapıldığı bölüm) şeklindeki gösteriler, Bursalılar'dan büyük ilgi görüyor.


6 yıllık emek

Hacivat'ı 2004 yılından bu yana temsili olarak canlandıran Bülent Akay (51), çocukluğunun İstanbul'da Gülhane Parkı ve çevresinde geçtiğini belirterek, şöyle konuştu:

''O dönemlerde Gülhane Parkı'nda gölge oyunları oynatılıyordu. En çok Karagöz oyunu ilgimi çekiyordu. İlkokul yıllarında izlediklerimden ve radyoda dinlediklerimden esinlenerek kendi oyunlarımı perdeye yansıtmaya başladım. Çocuk aklıyla hazırladığım tamamen amatör oyunlarım, arkadaşlarımdan ilgi görüyordu. Yıllar geçtikçe ilgim hiç azalmadı. Ticaretiyle uğraştım. İkilinin tasvirlerini, duvar süslerini sattım. Gerçekte mesleğim ressam ve heykeltıraşlık ama Karagöz ve Hacivat benim her şeyim. Olayın perdede kalmasını istemedim ve sonuçta 6 yıldır temsili olarak canlandırıyorum.''

Yaklaşık 6 yıl önce Bursa'da bir alışveriş merkezinden gelen teklif üzerine Hacivat'ı temsili olarak canlandırmaya başladığını ifade eden Akay, ''O yıldan bu yana da ramazan eğlenceleri, tanıtım etkinlikleri, festivaller gibi sayısız programda canlı performans sergiledim. 3-4 yıldır da Hüseyin Bağlar ile birlikte gösteri sunuyoruz'' dedi.

Bursa Devlet Tiyatrosundan emekli Hüseyin Bağlar (52) ise Karagöz'ü 5 yıldır canlandırdığını ifade ederek, şöyle konuştu:

''2005 yılında bir arkadaşım, aynı saatlerde 2 farklı yerle Karagöz ve Hacivat gösterisi için anlaşmış. Kısa sürecek canlı performans için bir Karagöz'e bir de Hacivat'a ihtiyaç duyuluyor. Birlikte ne yapabileceğimizi düşünürken kendimi Karagöz kostümünün içinde buldum. O günden bu yana da Karagöz'ü canlandırıyorum. İkiliyi yaşadıkları yerde Bursa'da gölgeden kurtarıp, halkın arasına sokmak bize büyük keyif veriyor.''


"Mezardan çıkıp gelmedik"


Halkın, temsili olarak canlandırdıkları ikiliye kendilerini çok benzettiklerini dile getiren Bağlar, şunları söyledi:

''İzleyen birçok kişi 'mezardan mı çıkıp geldiniz?' şeklinde sorular yöneltiyor. Mezardan çıkıp gelmedik. Yüzlerce yıllık geçmişe sahip bu değerin, halkın arasında tutarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlamaya çalışıyoruz. Temsili canlandırmalar vatandaşlardan büyük ilgi görüyor. Artık normal yaşantımızda da Karagöz ve Hacivat olarak çağrılıyoruz. Sakal ve bıyıklarımızla bu ikili, bizim bir yaşantımız haline geldi. Takma sakal ve bıyık yerine orijinallerini kullanıyoruz. Bu yüzden de sokakta görenler bize 'Karagöz ve Hacivat' şeklinde hitap ediyor.''

KEY ödemeleri oyunlara ilham oldu

Genellikle yazılı oyunları oynadıklarını ancak kimi zaman gelen talep üzerine ya da yaşanan güncel gelişmelere dayanarak doğaçlamalar yaptıklarını belirten Bağlar, ''KEY paralarını, çevre temizliğini, turistlere yaklaşımı, suyun doğru kullanımını, trafik gibi birçok konuyu işledik. Bazen oyun mesajlarla dolu, eğitim içerikli olabiliyor. Anne ve babasını dinlemeyen çocuklar, Karagöz ve Hacivat'ın dediklerini yapıyorlar'' dedi.

Yüzlerce yıllık tarihe sahip bu kültürü dünyanın birçok ülkesine taşımak istediklerini vurgulayan Bağlar, yurt dışında yapılan turizm etkinliklerinde, Türkiye'nin tanıtımına yönelik Karagöz ve Hacivat'ın temsili olarak canlandırılması gerektiğini söyledi.

Yurt içinde birçok ilde gösteri sunduklarını ve gölge oyunundan daha fazla ilgi gördüklerini ifade eden Hüseyin Bağlar, ''Gölge biraz hayali kalabiliyor ancak karşılarında Karagöz ve Hacivat'ı canlı görenler, izlemeden yapamıyor. Bazen izleyenler, bir daha geliyor. Gösterilerin sonunda hatıra fotoğrafı çektirmekten yoruluyoruz'' dedi.