Kapalı zarftan 60 bin asker çıktı

Star yazarı Murat Çelik ABD'nin Türkiye'deki bazı havaalanlarının modernizasyonu ile ilgili ihale şartnamesini ele geçirdi. Amerika, Türk inşaat firmalarından teklif istediği davet mektubunda, yapılacak işleri sıralıyor, şirketlere sağlanacak 'olağanüstü avantajlı maddi koşullar'ı belirtiyor ve aylardır tartışılan konuya, bu mektupla açıklık kazandırıyor: Türkiye'de konuşlandırılacak Amerikan askeri sayısı, 60.000 (altmış bin). Ne, nasıl yaşandı? Tarih 5 Şubat 2003... Yani 10 gün önce... Brown&Rooth adlı Amerikan şirketi, ABD Savunma Bakanlığı adına, Türkiye'nin önde gelen 5 müteahhitlik ve inşaat firmasıyla temasa geçiyor... Brown&Rooth, sektörün devlerine, kapalı zarf içinde, bir davet mektubu ve kalın bir şartname sunup, '5 gün içinde tekliflerinizi bekliyoruz' diyor. Brown&Rooth, ABD Yönetimi'nin, Türkiye'deki üs ve limanlarda yapılacak olan inşaat ve düzenleme işlemleri için, teknik sorumluluğu verdiği yetkili firma. Şirket, daha önce de dünyanın dört bir yanında benzer faaliyetleri yürütmüş. Brown&Rooth'un, Malezya, Libya, Ürdün, Yunanistan, Endonezya, Hırvatistan ve Bosna Hersek gibi ülkelerde organize edip hayata geçirdiği onlarca büyük yatırım ve proje var. Şirketin, 1976'dan 1990'a kadar Irak'taki birçok büyük işte de imzası var... Ve Brown&Rooth şimdi, Türkiye'deki üs ve limanlarda, ABD askerinin konuşlanacağı düzenin kurulması için çalışıyor. Amerika, Türk firmaları için hazırlanan kapalı zarfı, şirket temsilcilerine, 'kişiye özel gizlilik antlaşması (confidentiality statement)' imzalatarak teslim etti. Şirketler kapalı zarfı açtıklarında önce 2 sayfalık 'davet mektubu' ile karşılaştılar. Mektubun ekindeki kalın klasörün içinde ise tam 200 sayfalık 'şartname' vardı. Mektup da, şartname de İngilizce olarak kaleme alınmıştı Beş firma, 10 Şubat Pazartesi günü tekliflerini ilettiler. Amerikan tarafı, bu teklifleri 'eş baz'a çekip rakamları netleştirecek ve işleri firmalara pay edecek. Yapılacak işler İşte ABD'nin Türkiye'deki üs ve limanlarda, Türk müteahhitlerine paylaştıracağı ihaleyle kurulacak düzenin unsurları: Çadır, yatakhane çadırı, depo, çevre çit teli, kamp içi yollar, spor alanları, saha aydınlatma sistemleri, tuvalet, mutfak, banyo ve revirler. Şartnamede tüm bu malzeme ve düzenin, ebatı, niteliği ve teknik özellikleri en ince detayına kadar sıralanıyor. Firmalardan, inşaat faaliyetinin 24 saat kesintisiz sürmesi talep ediliyor. Yaşam ve çalışma alanlarını oluşturacak olan bölümlerde, zeminin betonarme olması, bu beton taban üzerine bazı bölümlerin çelik konstrüksiyon ile yapılması, bazı noktalarda ise prefabrike binalar inşa edilmesi isteniyor. Tabii tüm bu yapılaşma ve düzen, 60 bin kişinin yaşamasına elverişli kapasite ve boyutta olacak. ABD bunların yanı sıra, gerektiğinde haftada 30 bin ton uçak ve araç yakıtı sevk edebilecek kapasitede tanker filosunu da şart koşuyor. Olağanüstü maddi imkan Amerika, Türk müteahhitlerine verdiği 'yapılacak işler listesi'nin, parça parça tamamlandıkça teslim edilip kullanılmaya başlanmasını planlıyor. Firmalar, bitirdikleri bölümleri, haftalık periyodlarda hizmete sunmayı taahhüt ediyorlar. ABD'nin Türkiye'deki üs ve limanlardaki düzenleme için ayırdığı bütçenin 500 milyon dolara kadar çıkabileceği konuşuluyor. Brown&Rooth firmasının, yönetimine verilen bu bütçeyi kullanış şekline bakıldığında, Washington'un bu çalışmayı ne denli önemsediği ve ne kadar çabuk tamamlamak istediği de kolayca anlaşılıyor. Çünkü ABD, Türk firmalarına, 'bir dolara yapılacak iş için neredeyse 10 dolar' gibi inanılmaz bir kar ortamı sağlıyor. Maddi koşullardaki olağan üstülük bununla da bitmiyor. ABD şu taahhütte de bulunuyor: 'Sözleşme imzalandığı anda, iş sonunda alacağınız toplam paranın yarısı, 'nakit avans' şeklinde ödenecek.' Türk müteahhitlik ve inşaat sektörünün önde gelen beş firması şimdi, hummalı bir çalışmanın arifesinde... 'Kapalı zarftan çıkan gerçek' ise ABD'nin davet mektubunda rakam vererek belirttiği 'Türkiye'de konuşlanacak asker sayısının 60 bin olduğu'.