Kansızlık belirtileri nelerdir-anemi tedavisi
Abone olkandaki hemoglobin seviyesinin azalmasına kansızlık (anemi) denir. Peki tedavisi nedir, hastaların ne yapması gerekir
Anemi (Kansızlık) hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete
göre doktorlar tarafından kabul edilen kriterlerin altında
kalmasıdır.
Anemi (Kansızlık) hastalığının temel nedenleri söyleyecek olursak
eğer bunları 3 gurupta sıralayabiliriz.
1-Sağlıklı ve dengeli beslenilmemesi sonucu gereksinim duyulan
maddeler yeterli oranda alınamaz ve yeterli miktarda kan
yapılamaz.
2-Kan yıkımındaki artış. İnsan vücudunda alyuvarların her gün
yaklaşık olarak günde 250 milyonu dalakta parçalanarak yok olur.
Her gün yok edilen alyuvarlar sayısı kadar yeni alyuvarlar
üretilerek dolaşıma verilir. Ömrü yaklaşık olarak 120 gün olan bir
alyuvar öldüğü zaman onun içinde olan demir yeni bir alyuvar yapımı
için kullanılır. Kan yapımı için gereken eritropoietin hormonu
gerektiği gibi uyarılmıyorsa, kan yapımında kullanılan element ve
vitaminler yeterli değilse, yıkım-yapım dengesi bozulur ve
böylelikle anemi oluşur.
3- Aneminin bir diğer nedeni ise kan kayıplarının oluşudur.
Demir, Folik Asit ve B12 Vitamini Eksikliğinden Kaynaklanan
Anemi
Hemoglobin alyuvarların içerisinde olan fonksiyonel bir proteindir.
Bu protein akciğerden almış olduğu oksijeni dokulara taşır.
Kansızlık yani anemi belirli yaş gruplarına ve cinsiyete göre bu
hemoglobin miktarındaki azalmadır. Hemoglobin azaldığında, kanın
oksijen taşıma kapasitesi de azalır. Sonuç olarak oksijen azalması
oluşur.
Hemoglobin azalmasına neden olan maddelerden birisi hemoglobinin
yapısı içinde olan demirdir. Diğeri ise eritrosit gelişmesi için
gerekli olan folik asit ve B12 vitaminleridir. Kansızlığın en
fazla görülen türü demir eksikliği anemisidir.
Folik asit ve B12 vitaminleri DNA gelişmesi için lüzümlu olan
vitaminlerdir. Bu vitaminlerin yetersizliğinde DNA gelişimi yeterli
olmaz, hücre yapılamaz. Vücutta en hızlı gelişen hücreler de kemik
iliği hücreleri olduğundan dolayı, bu maddelerin yetersizliğinden
olan DNA sentez bozukluklarından da en fazla bu organa ait
fonksiyon etkilenir. Bu sebeple kemik iliğindeki alyuvar yapımı
etkilenir ve anemiye neden olur.
B12 vitamini ince bağırsağın son bölümündeki kısa bir alandan
emilir. Burada bir proplem varsa ya da bağırsağın genelini içeren
bir proplem varsa, B12 vitamininin emili gerçekleşmez. Folik asit
için de aynı şey geçerlidir.
Anemi tedavisi kolay olan bir rahatsızlıktır. B12 vitamin
takviyesi verildiğinde kemik iliğindeki proplem giderilir fakat
sinir sistemi hemen düzelmeyebilir. Folik asit eksikliğinde içinde
folik asit takviyesi verilir. Sonuç hemen alınır fakat tedavi
süresi ve ilaç kullanımı ömür boyu devam edebilir.
Yorgunluk, halsizlik, solukluk, baş dönmesi, çarpıntı, hafıza
proplemleri, konsantrasyon bozuklukları, iç sıkıntısı, üşüme, saç
dökülmeleri, el ve ayaklarda Soğukluk hissedilmesi aneminin
belirtileri arasındadır.
Aneminin etkileri organlara göre farklılık gösterebilir. Bazı
organların oksijensizliğe tahammülü daha azdır. iskelet kası, kalp
adalesi, beyin dokusu gibi organlara ait belirtiler daha
belirgindir. İskelet kası, fazla oksijen tüketen bir yapı olduğu
için oksijensiz kaldığında yorgunluk belirtisi gösterir. Kalp
adalesine ait sorunlar, çarpıntının meydana gelmesine sebep olur.
Uzun müddet süren durumlarda kalp yetersizliğine yol açar. Baş
dönmesi, konsantrasyon bozuklukları, anksiyeteler ve çeşitli ruhsal
bozukluklara kadar gidebilen durumlar beyin dokusuna ait
belirtilerdir.
Anemi Belirtileri;
Halsizlik, hemen yorulma,sürekli baş dönmesi, nefes alıp vermede
zorluk çekme,iştahsızlık,çarpıntı,sık hastalanma, bulantı daha
fazla üşüme, yüzde, gözde ve avuç içlerinde solgunluk, dikkati
toplamada güçlük gibi belirtilerle kendini gösterir. Demir
eksikliğinde vakaların çoğunda bir belirti görülmez. Yapılan kan
tahlilleri sonucu teşhis konabilir.
Eğer hastalık ilerlemiş ve şiddetli ise halsizlik, solukluk,
yorgunluk, iştahsızlık, Kabızlık gibi durumlar oluşur. Fiziksel bir
aktivite sırasında çarpıntı, nefes almada güçlük, çabuk yorulma
hastalığın şiddetine göre ortaya çıkar. Hastalar pika toprak ya da
kil gibi yiyecek olmayan maddeleri yemek ister.
Bunlar dışında şu belirtiler olabilir;
Baş dönmesi, kulak çınlaması,ağız kenarında çatlaklar,tırnakların
kaşık şeklini alması, çatlaklar oluşması,dilde kızarma, çatlak ve
kabarcık oluşumu,yutarken zorlanma, ağrılı yutma,demir eksikliği
olan çocukların yürümesi, oturması, konuşması gecikir. Bu
çocuklarda davranış bozukluğu ortaya çıkar ve öğrenme güçleşir.
Bağışıklık Sistemi zayıflar ve hastalığa yakalanma ihtimali
artar.
Kansızlık (Anemi) Tedavisi;
Kansızlık tedavisi tamamen kansızlığın çeşidi ve altta yatan
hastalık ile ilgilidir. Örneğin demir eksikliği saptanan hastalarda
sadece demir tedavisi ile sınırlı kalınmamalı, demir eksikliğinin
tekrarlamaması ve demir eksikliğine neden olan hastalığın
ilerlememesi amacıyla altta yatan neden araştırılmalı ve tedavi
edilmelidir.
Anemi tedavisinde çoğunlukla ağızdan ilaçla demir tedavisi yeterli
olmaktadır. Tedaviye başladıktan iki ay sonra hemoglobin düzeyi
normale dönecektir, ancak çoğunlukla kemik iliğinde olan demir
depolarını doldurmak amacı ile tedaviye 6–12 ay daha devam
edilmelidir.
Damar içerisine veya kas içerisine uygulanabilecek demir ilaçları
da ağızdan alıma dayanamayan hastalarda kullanılabilir. Tedavi ile
birlikte kan sayımı iki ay içerisinde normale dönecektir.
Kansızlık (anemi) tedavisinde beslenme
önerileri:
1- Kırmızı et, kuru baklagiller, kuru meyve (kuru üzüm, kuru incir
gibi), yeşil yapraklı sebzeler, pekmez çok yiyin.
2- Vitamin – C (günde 100 miligram) alın. C-vitamini demirin
bağırsaklardan emilmesini arttırır.
3- Demir bakımından zengin besinler alın (baklagiller, mercimek,
darı, nohut, koyu yeşil renkli sebzeler, pekmez, demirle
zenginleştirilmiş tahıl ürünleri, kuru kayısı, kuru şeftali,
balkabağı, ay çekirdeği, fıstık, ceviz, badem, Soya Fasulyesi
gibi).
4- Demir hapı alanların yoğurt alması faydalıdır. Yoğurtta bulunan
laktik asit demirin vücutta depolanmasını kolaylaştırır.
5- Demir emilimini azaltan besinlerden uzak durun: kafeinli
içecekler, yumurta, Süt ve kepek (kepekli ekmek gibi).
6- Eğer demir eksikliği aneminiz yoksa demir almanıza gerek yoktur;
ayrıca demir damar sertliğine neden olabilir, bu nedenle demir
eksikliği aneminiz yoksa demir içermeyen vitamin hapları
kullanın.