Kanseri beslemeyin!
Abone olKanserin oluşumunda sigara içmek kadar beslenme alışkanlıklarının da etkisi büyük.
Oysa besinleri doğru seçerek kanser riskini önlemek çok da zor
değil.
Dünyada en önemli ölüm nedenlerinden biri kanser hastalığı. Sebebi
sanıldığı gibi sadece genetik faktörler değil. Aynı zamanda sigara
tüketimi ve yanlış beslenme de kansere yol açabiliyor. Hatta
uzmanlar tüm kanserlerin yüzde 35 oranında besinler ve akciğer
kanserinin yüzde 80-90’ının sigaradan oluştuğunu söylüyor. O halde
kanserden korunmanın birinci yolu sigarayı bırakmak, ikincisi ise
doğru ve dengeli beslenmek. Beslenmenin risk oluşturduğu kanser
türleri yemek borusu, mide, kolon ve rektum, karaciğer, pankreas,
böbrek, meme ve prostat.
Acıbadem Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatoş Özcan "Kansere
yakalanmayla yeme alışkanlığı arasındaki ilişki kuvvetli" diyor ve
ekliyor: “İnsanın yediklerini kontrol etmesi, kansere yakalanma
riskini azaltabilir. Gençliğinde sadece doyma amacıyla beslenenler,
genellikle 35-40 yaşından sonra hatalı beslenmenin cezasını çekmeye
başlar. “Yaşamak için yemeli” ilkesi gerektiği kadar enerji,
protein, vitamin ve minerallerin alınması anlamına gelir.”
Besinler ve Kanser
Peki yediklerimiz kansere nasıl neden olabiliyor? Besinler
sindirilmek için bir dizi reaksiyona uğruyor. Bu sırada “serbest
radikaller” adı verilen ve hücreyi oksidasyonla hasara uğratan
oksidanlar oluşuyor. Sonrasını Fatoş Özcan şöyle anlatıyor:
“Vücudun bu zararlı maddelere karşı savunma sistemi (bir anlamda
“bedenin silahlı kuvvetleri”) vardır ve bu sistem enzimlerdir.
Enzimlerin etkinliğini sağlayan maddelerse “antioksidant” olarak bilinir ve antioksidanlar vücuda doğal olarak besinlerle alınır. Besinlerdeki A, C, E, B2, B6 vitamininin yanı sıra; folik asit, selenyum, çinko, mangan ve bazı proteinler gibi vitamin olmayan antioksidanlar da enzim sistemlerinin etkisini arttırır. Bu grup antioksidantlar yeterli ve dengeli beslenme çerçevesinde alınırlarsa yararlı olurlar. Tuzun iyotlu olması önerilir. Ayrıca flavonoidler, kükürtlü maddeler, koku ve tat veren maddeler, protez engelleyiciler, kanserden koruyan zel maddelerdir.
En çok sebze, meyve, kurubaklagil ve soğan, sarımsak ve
kuruyemişlerde bulunur. Tüm antioksidantlar ve çok posalı gıdalar
kanser riskini azaltırken, yağlı ve posasız besinler bu riski
arttırır. Yağın kanser riskini arttırması yağ alınmayacağı anlamına
gelmez. Anti-kanser grupta bulunan vitaminlerin vücuda alınması ve
gerekli hormon yapımı için yemek ve salatalarda mutlaka zeytinyağı,
soya, mısırözü gib yağ karışımları kullanılmalıdır.”
Katkı Maddeleri Zararları
Yaşam tarzlarının değişmesine bağlı olarak hazır gıdaların daha çok
tüketildiği bir gerçek. Bu gıdalarda kullanılan katkı maddelerinin
uzun vadede ne gibi sonuçlar doğuracağı ise henüz bilinmiyor. Katkı
maddeleriyle ilgili dikkat çekilen önemli noktalar var: Buna göre
örneğin katkı maddelerinin en çok kullanıldığı gıda yağlar olarak
tanımlanıyor. Acımayı önlemek için E vitamini ve BHT, renk verici
olarak da karotenoidler kullanılıyor. Hazır çorba, et-tavuk suyu
içine katılan M.S.glutamat adlı madde; bebekler ve tuzu az alması
gerekenler için sakıncalıdır.
Renk ve dayanıklılık için et ürünlerine nitrat, küflenmeyi
önlemek için meyve sularına sorbat tuzları eklenyor. C vitamininden
zengin doğal besinlerle birlikte, işlenmiş besinleri daha az ve
seyrek tüketirsek katkı maddelerinden korunmaya gerek yoktur.
Alkol ve alkollü içecekler; özellikle sigara ile birlikte
içildiğinde ağız, baş, boyun ve kolorektal kanser türleri riskini
artırıyor. Yağlı ve yaşlı hayvan etlerinde, tuzlanmış veya
tütsülenmiş ya da nitrit ve nitrat eklenmiş etlerde, salam, sosis,
sucuk ve hamburger gibi hazır gıdalarda kanser yapıcı kimyasallar
daha çok biriktiğinden kanser oluşma riski daha fazla. Kanserden
korunmak için içlerinde mineral, vitamin, posa ve antioksidant
barındıran sebze, kurubaklagiller, meyve, kuru yemiş, yumurta ve
yağı azaltılmış süt, peynir ve yoğurdu daha çok tüketmek
gerekiyor.
Bunların besin değerini korumak için ise bazı kurallara uymak
gerekiyor. Örneğin sebzeler suda bekletilmeden önce, vitamin
kaybını engellemek için yıkanıp sonra doğranmalı ve yağda
kızartılmamalı. Kurubaklagiller iyice yıkandıktan sonra haşlama
suları dökülmemeli. Taze meyveler iyice yıkanmalı, kesildikten
sonra bekletilmemeli. Etler, hafif sıcaklıkta uzun sürede
pişirilmeli. Besinler nemli ortamda saklanmamalı.
Kanser Riskini Azaltan Anti Oksidanlar
1. Avitamini ve Karotenoidler
2. B Vitaminleri
3. C Vitamini
4. E Vitamini
5. D Vitamini
Kaynağı
1. Yeşil sarı meyveler, karaciğer, süt yağı, yumurta sarısı, havuç,
kayısı, bal kabağı, domates, protakal, greyfurt
2. Tahıl ürünleri, bulgur, maya, karaciğer, et, yumurta, süt ve
ürünleri, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler
3. Taze sebze ve meyveler ( Kuşburnu, maydanoz, tere, roka,
karnabahar, turunçgil, portakal, greyfurt, mandalina, limon, diğer
yeşil yapraklı sebzeler, domates, çilek, patates )
4. Bitkisel yağlar, yeşil yapraklı, sebzeler, fındık, fıstık, ceviz
gibi kuru baklagiller, et, süt, yumurta
5. Balık yağı, karaciğer, yumurta sarısı, süt, düzenli güneşle
temas
Yararları
1. Solunum ve yemek borusu, idrar yolları, mide, prostat, akciğer
ve kolerektal kanser riskini azaltır. Reaktif türleri
etkisizleştirerek kanser oluşum riskini azaltırlar.
2. Yeterli düzeyde alımı vücudun savunma sistemlerini iyi
çalıştırır. Böylece mikropları etkisiz hale getirir. Ayrıca yeni
oluşmuş kanser hücrelerinin çabuk tahriş olmasını sağlar.
3. Solunum, yemek borusu, mide, kolektara kanserleri önler. Vücuda
giren kimyasal kanserojeni etkisiz hale getirir.
4. Toksik maddelerin etkisini azaltır. Yağların oksidasyonunu ve
hücrenin oksijenli bileşiklere tahribini önler. Kanser oluşum
riskini azaltır.
5. Kemik kanseri riskini azaltır. Yağların oksidasyonları ve
hücrenin oksijenli bileşiklere tahribini önler.
Zararları
1. Fazla alımı, yağda eriyen vitaminlerden olduğu için vücutta
toksik etki yapar.
2. Fazla alımı kanser oluşumunu önlemez.
3. Normalde fazla alımı, suda eridiği için idrarla atılacağından
fonksiyonel değildir.
4. Yağda eriyen tüm vitaminler giib fazlası zararlıdır.
5. YOK
Öneri
1. Sigara içen erkeklerde ek A vitamini verilmesi akciğer
kanserinin önlenmesine yardımcı olur.
2. Özü alınmamış tahıllardan yapılantahıllar ( Kepek, çavdar,
yulaf, bulgur ) önerilir.
3. Sigara içenler günlük C vitamini gereksiniminden daha fazlasını
alırlarsa kanser riski azalır.
4. Toksik maddelere fazla teması olanlar, sigara içenler
gereksiniminden fazla E Vitamini alabilirler.
Günlük beslenme ile D vitamini ihtiyacı karşılanmaz. Yeterli
kalsiyum alımı ile düzenli güneşlenme önerilir. Derinin aşırı ve
bir seferde güneşte yanması, D vitamini etksinin kaybolmasına ve
deri kanseri riskinin artmasına neden olur.
E-kolay